| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest skrócony tydzień pracy? | To model pracy, w którym liczba dni lub godzin pracy w tygodniu jest zmniejszona, przy zachowaniu wynagrodzenia. |
| Jakie korzyści przynosi skrócony tydzień pracy? | Poprawia zdrowie psychiczne, zwiększa produktywność i pozwala lepiej godzić życie zawodowe z prywatnym. |
| Czy wynagrodzenie zostanie obniżone przy skróconym tygodniu? | Ministerstwo gwarantuje utrzymanie dotychczasowego wynagrodzenia mimo krótszego czasu pracy. |
Wyobraźmy sobie piątkowe popołudnie w 2025 roku – dzień, który dla wielu pracujących Polaków stanie się dodatkowym dniem wolnym dzięki wprowadzeniu skróconego tygodnia pracy. Ten nowy model pozwoli na więcej czasu dla rodziny, rozwijania pasji lub odpoczynku. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło właśnie plany reformy, która ma zmienić sposób wykonywania obowiązków zawodowych bez utraty wynagrodzenia. Reakcje społeczne oraz biznesowe pokazują zarówno entuzjazm, jak i obawy związane z tym przełomowym rozwiązaniem.
Spis treści:
Najważniejsze fakty
28 kwietnia 2025 roku minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła szczegółowy plan stopniowego wprowadzania skróconego tygodnia pracy. W spotkaniu uczestniczyli także prezydent Włocławka Krzysztof Kukucki oraz Tomasz Kaczmarek, prezes Herbapolu Poznań – firm i instytucji biorących udział w pilotażach nowego modelu. Zamiast natychmiastowego przejścia na czterodniowy tydzień, rząd proponuje redukcję czasu pracy o 2–5 godzin tygodniowo przy zachowaniu pełnego wynagrodzenia.
Obecnie przeciętny Polak pracuje około 40,4 godziny tygodniowo, co jest o ponad trzy godziny więcej niż średnia unijna wynosząca 37,4 godziny. Pilotaże przeprowadzone m.in. w Herbapolu Poznań wykazały utrzymanie wysokiej produktywności na poziomie 98% mimo skrócenia czasu pracy o jedną piątą. Badania Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych potwierdzają też korzyści zdrowotne – aż 71% pracowników deklaruje mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego, a 43% zauważa poprawę zdrowia psychicznego. Z kolei doświadczenia brytyjskich firm testujących ten model pokazują wzrost przychodów średnio o 35% w ciągu roku.
Wdrażane zmiany obejmują nowelizację Kodeksu pracy umożliwiającą wybór między czterodniowym tygodniem (32–35 godzin) a pięciodniowym ze skróconym dniem. Rząd przewiduje także ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw oraz kampanię edukacyjną wspierającą zwłaszcza małe i średnie firmy, które stanowią większość polskiego rynku.
Kontekst
Pomysł skróconego tygodnia pracy nie jest nowością – od lat obserwujemy globalne eksperymenty i pilotaże mające na celu poprawę jakości życia pracowników. W Polsce pierwsze sygnały pojawiły się już na początku 2024 roku po sukcesie testów przeprowadzonych przez Herbapol Poznań. W marcu 2025 roku raport Business Insider wskazał jednak na opór większości pracodawców obawiających się wzrostu kosztów i braku wykwalifikowanych kadr.
Przykład Włocławka pokazuje jednak praktyczną możliwość wdrożenia zmian – tamtejszy urząd miasta skrócił czas pracy o około 10%, nie wpływając negatywnie na jakość obsługi petentów. To potwierdza tezę, że reforma może być korzystna także dla sektora publicznego.
Globalnie trendy wskazują na rosnącą popularność tego rozwiązania: Islandia i Wielka Brytania odnotowały wysokie wskaźniki utrzymania czterodniowego tygodnia po udanych pilotażach. W Japonii firmy takie jak Microsoft udowodniły wzrost produktywności nawet o 40%. Niemieckie związki zawodowe również prowadzą aktywną debatę nad wprowadzeniem krótszego tygodnia pracy jako standardu.
Perspektywy
Zwolennicy reformy podkreślają jej pozytywny wpływ na dobrostan pracowników oraz efektywność przedsiębiorstw. Przedstawiciele związków zawodowych wskazują, że młodsze pokolenia oczekują większej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Eksperci z CIOP-PIB zwracają uwagę na redukcję błędów zawodowych wynikających z przemęczenia oraz lepsze zdrowie psychiczne personelu.
Z drugiej strony przeciwnicy zwracają uwagę na wyzwania ekonomiczne. Konfederacja Lewiatan argumentuje potrzebę najpierw zwiększenia efektywności poprzez inwestycje w automatyzację zamiast obniżania czasu pracy. Małe firmy wyrażają obawy dotyczące konieczności zatrudniania dodatkowych pracowników przy obecnym niskim poziomie bezrobocia.
W perspektywie najbliższych lat można oczekiwać rozwoju hybrydowych modeli pracy oraz stopniowej integracji krótszego tygodnia jako normy europejskiej, co zmusi również polskie prawo do dalszych dostosowań.
Zainteresowania czytelnika
Dla pracowników najistotniejszą informacją jest gwarancja utrzymania dotychczasowego wynagrodzenia mimo zmniejszonego wymiaru czasu pracy. To warunek kluczowy dla akceptacji reformy. Poza finansami ważne są korzyści zdrowotne – badania pokazują m.in., że ryzyko zawału serca spada o ponad jedną piątą dzięki lepszemu odpoczynkowi i regeneracji.
Dodatkowy dzień wolny to także realny wzrost czasu spędzanego z rodziną czy na hobby – przykład Włocławka wskazuje na około 150 godzin rocznie dodatkowego czasu prywatnego dla pracownika. Co ciekawe, aż 37% Polaków byłoby skłonnych wymienić część urlopu na krótszy tydzień pracy.
Firmy stosujące elastyczny czas pracy notują też znaczny spadek rotacji kadr o ponad połowę. W Wielkiej Brytanii czterodniowy tydzień zwiększył udział kobiet w zarządach firm o niemal jedną piątą dzięki poprawie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym.
Aby przygotować się do nadchodzących zmian, eksperci rekomendują negocjowanie elastycznych grafików już teraz oraz śledzenie informacji o ulgach podatkowych dla firm wdrażających nowe modele pracy. Od maja ruszają też szkolenia organizowane przez MRPiPS pod hasłem „Czas pracy 2.0”, które pomogą zarówno pracownikom, jak i przedsiębiorcom zrozumieć nową rzeczywistość rynku pracy.
Skrócony tydzień pracy to nie tylko zmiana legislacyjna, ale przede wszystkim ewolucja kultury organizacyjnej polskich firm i instytucji. Jak podsumował prezes Herbapolu Poznań: „Chodzi nie tyle o to, by pracować mniej, ile by pracować mądrzej”. Obserwowane efekty pilotaży oraz doświadczenia zagraniczne wskazują, że tradycyjny model czterdziestogodzinnego tygodnia powoli ustępuje miejsca bardziej zrównoważonym i efektywnym rozwiązaniom.
Zachęcamy do refleksji nad własnymi potrzebami zawodowymi i otwartością na zmiany – to moment przełomowy dla rynku pracy w Polsce oraz szansa na poprawę jakości życia milionów pracowników.
