W dzisiejszych czasach coraz więcej osób korzysta z różnych form kredytowania, takich jak kredyty konsumenckie czy hipoteczne. Jednak co się dzieje, gdy kredytobiorca nie jest w stanie spłacić swojego zadłużenia? Czy istnieje jakakolwiek forma ochrony dla konsumentów w takiej sytuacji? Okazuje się, że istnieje sankcja kredytu darmowego, która może pomóc kredytobiorcom w niezwykły sposób. W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest sankcja kredytu darmowego i jak można z niej skorzystać.
Spis treści:
Czym jest sankcja kredytu darmowego?
Sankcja kredytu darmowego została wprowadzona w polskim prawie na podstawie art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 roku. Jest to rozwiązanie wynikające z unijnej dyrektywy mającej na celu ochronę konsumentów. Sankcja ta polega na pozbawieniu kredytodawcy przychodów z tytułu kredytu konsumenckiego, jeśli naruszył on określone obowiązki dotyczące treści umowy lub limitów kosztów pozaodsetkowych. Oznacza to, że kredytobiorcy mogą być zobowiązani do zwrotu jedynie kwoty kredytu bez dodatkowych kosztów, takich jak odsetki czy prowizje.
Wątpliwości co do implementacji kryterium kwoty
Jednak pojawia się pewien problem związany z implementacją sankcji kredytu darmowego w polskim prawie. Dyrektywa 2008/48/WE, która stanowi podstawę dla tej sankcji, została błędnie zaimplementowana, szczególnie jeśli chodzi o kryterium kwoty kredytu kwalifikującej umowę jako umowę o kredyt konsumencki. W polskiej ustawie o kredycie konsumenckim, kwota ta jest niższa niż w dyrektywie. Zgodnie z ustawą, umowy o kredyt konsumencki obejmują kredyty o wartości nie większej niż 255 550 zł lub równowartości tej kwoty w innej walucie niż polska. Natomiast dyrektywa mówi, że nie stosuje się jej do umów o kredyt o całkowitej kwocie niższej niż 200 euro lub wyższej niż 75 000 euro.
Ta różnica kwotowa stawia konsumentów polskich w gorszej pozycji niż kredytobiorców z innych krajów unijnych. W związku z tym, zastosowanie powinny mieć regulacje dyrektywy, a nie nieprawidłowo zaimplementowane przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. Państwa członkowskie, w tym Polska, są zobowiązane do zapewnienia pełnego stosowania dyrektyw zgodnie z zasadami prawa wspólnotowego.
Sankcja kredytu darmowego a postępowanie egzekucyjne
Nie musisz spłacać kredytu, aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku postępowania egzekucyjnego. Jeśli kredytobiorca nie spłaca kredytu, bank wypowiada umowę, a następnie wygrywa sprawę sądową i przystępuje do egzekucji, kredytobiorca może skutecznie złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Oznacza to, że bank nie będzie mógł dochodzić od kredytobiorcy odsetek czy innych kosztów, a jedynie czystej kwoty kredytu.
Przykładem takiego rozstrzygnięcia jest wyrok Sądu Rejonowego w Wałczu, I Wydziału Cywilnego (sygn. akt I C 111/22), który oddalił powództwo banku i uznał, że umowę kredytu należy uznać za wykonaną, ponieważ bank nie określił precyzyjnie kosztów kredytu, a postanowienia dotyczące harmonogramu spłat były niejednoznaczne i niezrozumiałe dla kredytobiorcy. Sąd uznał, że bank nie spełnił obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy, co dało kredytobiorcy prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.
Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego w postępowaniu egzekucyjnym
Kredytobiorcy mają również możliwość skorzystania z sankcji kredytu darmowego w trakcie postępowania egzekucyjnego. Jeśli kredyt nie został spłacony, bank wypowiedział umowę i wygrał sprawę sądową, przystępując do egzekucji, kredytobiorca może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Oznacza to, że bank nie będzie mógł dochodzić od kredytobiorcy dodatkowych kosztów, a jedynie kwoty kredytu.
Przykładem takiego przypadku jest wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 13 października 2023 r. (sygn. akt I C 2151/22). Sąd stwierdził, że w podobnych sprawach nie można mówić o rzeczy osądzonej, ponieważ pierwotna sprawa dotyczyła świadczenia pieniężnego związanej z wypowiedzeniem umowy kredytu, a druga sprawa dotyczyła pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Inaczej mówiąc, podstawą faktyczną i prawną drugiej sprawy jest zdarzenie, które miało miejsce po prawomocnym zakończeniu pierwotnego postępowania. Dlatego kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyt obarczony wadami pozwalającymi na skorzystanie z sankcji kredytu darmowego, ale przestali go spłacać i nie byli świadomi swoich praw w pierwotnym procesie, mają szansę skorzystać z sankcji na etapie postępowania egzekucyjnego.
Podsumowanie
Sankcja kredytu darmowego to istotne narzędzie ochrony konsumentów w przypadku niemożności spłacenia kredytu. Daje ona kredytobiorcom możliwość skorzystania z kredytu bez konieczności spłacania odsetek czy dodatkowych kosztów. Warto jednak pamiętać, że implementacja tej sankcji w polskim prawie budzi pewne wątpliwości, szczególnie jeśli chodzi o kryterium kwoty kredytu. Niemniej jednak, sądy coraz częściej uznają skorzystanie z sankcji kredytu darmowego za uzasadnione, co daje kredytobiorcom dodatkową ochronę w postępowaniu egzekucyjnym. Pamiętaj, że w przypadku problemów z kredytem warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie konsumenckim, który pomoże Ci zrozumieć Twoje prawa i możliwości.
