Niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) może znacząco wpłynąć na praktyki podatkowe w Polsce, a zwłaszcza na zasady odliczania podatku od wartości dodanej (VAT). Dotyczy on przypadków, w których polski fiskus pozbawiał podatnika prawa do odliczenia VAT, jeżeli uznawał, że transakcja była pozorna, czyli nieważna z punktu widzenia prawa cywilnego. Trybunał uznał jednak, że to za słaba przesłanka. Takie działanie jest dopuszczalne tylko w wyjątkowych sytuacjach, takich jak oszustwa podatkowe lub nadużycia prawa.
Jednak co ten wyrok oznacza dla podatników? Czy przyniesie zmiany w ich sytuacji i jakie kroki powinni podjąć w przypadku trwających postępowań lub w sytuacji, gdy decyzje w tych sprawach były dla nich niekorzystne? Przyjrzyjmy się temu, co ten wyrok TSUE mógłby oznaczać dla przyszłości odliczania VAT w Polsce.
Wyzwania związane z odliczaniem VAT: nowe perspektywy po decyzji Trybunału Sprawiedliwości UE
Decyzja Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) z ostatniego czwartku może znacząco zmienić sposób, w jaki podatnicy i fiskus podchodzą do odliczania VAT w Polsce. Wszystko zaczęło się od sporu pomiędzy organami podatkowymi a firmą, która dokonała zakupu znaków towarowych. Fiskus uznał, że transakcja była pozorna, a więc nieważna z punktu widzenia prawa cywilnego, i na tej podstawie pozbawił firmę prawa do odliczenia VAT. W kontekście tego wyroku, rozważmy, jakie implikacje ma to dla przyszłych praktyk związanych z VAT.
Trybunał orzekł, że polski przepis, który pozwala na takie działanie, jest w sprzeczności z dyrektywą 112 o VAT. Stwierdzono, że nie można pozbawić podatnika prawa do odliczenia VAT tylko na podstawie tego, że organy podatkowe uznały transakcję za pozorną. Muszą one dodatkowo udowodnić, że transakcja była wynikiem nadużycia prawa lub oszustwa.
TSUE podkreślił, że kluczowe dla prawa do odliczenia VAT jest faktyczne dokonanie dostawy towaru lub wykonanie usługi, a nie ważność czynności prawnej. Potwierdził także, że można pozbawić podatnika prawa do odliczenia VAT od transakcji faktycznie dokonanej, ale będącej wynikiem świadomego oszustwa lub nadużycia prawa. To ostatnie rozumiane jest jako osiąganie korzyści podatkowej, której przyznanie byłoby sprzeczne z celem, jakiemu służą przepisy.
Teraz krajowy sąd, NSA, będzie musiał ustalić, czy doszło do nadużycia lub oszustwa w przypadku firmy, od której zaczął się spór. W kontekście decyzji TSUE, istotne jest, aby wszystkie sytuacje zostały dokładnie przeanalizowane. Jeżeli z całościowej oceny wynika, że sprzedaż nie została faktycznie dokonana, lub przedmiot tej sprzedaży nie był efektywnie wykorzystany przez nabywcę w jego działalności gospodarczej, można rozważać ograniczenie prawa do odliczenia VAT.
Decyzja TSUE, jak widać, może przynieść istotne zmiany w kwestii odliczania VAT w Polsce. Podatnicy powinni być świadomi, że fiskus nie może pozbawić ich prawa do odliczenia VAT tylko na podstawie tego, że uznaje transakcję za pozorną.
Wyrok TSUE a prawo do odliczenia VAT: co podatnicy powinni wiedzieć?
Czy niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wpłynie korzystnie na sytuację podatników, którzy zawarli pozorną transakcję? Czy mogą oni nadal korzystać z prawa do odliczenia VAT? Oto pytania, na które podatnicy szukają odpowiedzi po decyzji TSUE.
Pierwsza rzecz, którą należy zrozumieć, to że wyrok TSUE nie oznacza, że podatnicy, którzy zawarli transakcję uznawaną za pozorną, automatycznie zachowają prawo do odliczenia VAT. Co więcej, pozorna natura czynności może nadal stanowić wskazówkę dla organów podatkowych, czy mamy do czynienia z oszustwem podatkowym czy nadużyciem prawa.
Podatnicy powinni zwracać uwagę na to, że jeżeli transakcja zostanie uznana za pozorną lub niedozwoloną z innych powodów, to może to wpływać na postrzeganie transakcji z perspektywy podatkowej. W efekcie podatnicy mogą mieć trudności z obroną prawa do odliczenia VAT, gdy transakcja jest wadliwa z punktu widzenia prawa cywilnego.
Co to oznacza dla podatników, którzy aktualnie prowadzą postępowania w sprawie odliczenia VAT? Wyrok TSUE może mieć dla nich istotne konsekwencje. Podatnicy oraz sądy administracyjne mogą powoływać się na sprzeczność przepisów ustawy o VAT z dyrektywą, co oznacza, że sądy mogą pominąć kwestionowane regulacje ustawy o VAT.
Jeżeli organy podatkowe zdecydują się zmienić swoją argumentację, mogą oprzeć swoje zarzuty na innych podstawach prawnych niż zakwestionowany przepis. W takich przypadkach podatnicy mogą się bronić, wskazując na to, że zabronione są jedynie sztuczne konstrukcje oderwane od rzeczywistości gospodarczej, tworzone wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowej, której przyznanie byłoby sprzeczne z celami dyrektywy 112.
Podatnicy, którzy otrzymali ostateczną decyzję wymiarową na podstawie zakwestionowanego przepisu, mają prawo do złożenia wniosku o wznowienie postępowania podatkowego. Muszą jednak zrobić to w terminie 30 dni od opublikowania wyroku TSUE.
Czy wyrok TSUE oznacza, że Ministerstwo Finansów zmieni przepisy? Niekoniecznie. Chociaż w przeszłości, w podobnych sytuacjach, ustawodawca często reagował zmianą przepisów, wyrok TSUE nie oznacza automatycznego uchylenia zakwestionowanego przepisu.
