| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Dlaczego odwołano prezesa RAFAMET S.A. w 2025 roku? | Prezes Krystian Kozakowski został odwołany w związku z trudną sytuacją finansową firmy i rozpoczęciem restrukturyzacji pod nadzorem nowego zarządcy. |
| Jakie działania podjęto w ramach restrukturyzacji RAFAMET? | Wdrożono program naprawczy obejmujący optymalizację kosztów, restrukturyzację zobowiązań oraz dywersyfikację rynków zbytu, przy wsparciu Agencji Rozwoju Przemysłu. |
| Co oznacza restrukturyzacja RAFAMET dla lokalnego rynku pracy? | Restrukturyzacja niesie ryzyko zwolnień, ale także szansę na stabilizację zatrudnienia i utrzymanie kluczowego pracodawcy w Kuźni Raciborskiej. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty: Kryzys zarządczy a szansa na transformację
W piątek 9 maja 2025 roku Rada Nadzorcza RAFAMET S.A. zdecydowała o natychmiastowym odwołaniu Krystiana Kozakowskiego ze stanowiska prezesa zarządu. Ta decyzja stanowiła przełomowy moment w trwającym procesie restrukturyzacji strategicznej spółki, która od kwietnia tego roku znajduje się pod opieką nowego zarządcy – firmy RZMK Restructuring specjalizującej się w zarządzaniu kryzysowym. Głównym udziałowcem RAFAMET pozostaje Agencja Rozwoju Przemysłu (ARP), która zaangażowała się kapitałowo, przekazując do tej pory aż 80 milionów złotych na program naprawczy. Wyjątkowo trudna sytuacja finansowa firmy znalazła swój wyraz w rekordowej stracie netto za rok 2024, wynoszącej ponad 48 milionów złotych oraz groźbie utraty płynności finansowej już w drugim kwartale 2025 roku. Paradoksalnie, mimo tych negatywnych informacji notowania akcji RAFAMET wzrosły aż o niemal 20% w dniu ogłoszenia zmian, co pokazuje ambiwalencję nastrojów inwestorów wobec perspektyw przedsiębiorstwa.
Decyzja o dymisji prezesa była związana z zatwierdzeniem przez sąd restrukturyzacyjny powołania RZMK Restructuring na zarządcę spółki. Proces ten zapoczątkował szereg działań naprawczych mających na celu ustabilizowanie sytuacji finansowej i operacyjnej RAFAMET. Agencja Rozwoju Przemysłu, jako główny udziałowiec posiadający niemal połowę akcji spółki, zadeklarowała czterostopniowe dokapitalizowanie przedsiębiorstwa kwotą do 80 milionów złotych, z pierwszą transzą planowaną na koniec maja 2025 roku. Bez tych środków płynność finansowa firmy byłaby poważnie zagrożona już niedługo po rozpoczęciu roku.
Analiza sprawozdań finansowych za rok poprzedni ujawnia głębokie problemy: strata netto przekroczyła 48 milionów złotych przy przychodach ze sprzedaży nieco ponad 59 milionów złotych. Firma zmuszona była do dokonania znacznych odpisów aktualizacyjnych aktywów trwałych i zapasów o wartości ponad 16 milionów złotych. W pierwszej połowie roku strata operacyjna wyniosła ponad pięć milionów złotych, a przychody grupy kapitałowej spadły o ponad 16 procent rok do roku. Nowy zarządca zapowiedział wdrożenie programu obejmującego audyt techniczny procesów produkcyjnych wraz z optymalizacją logistyki i struktury zatrudnienia oraz restrukturyzację zadłużenia sięgającego ponad 220 milionów złotych na koniec ubiegłego roku. Dodatkowo planowane jest poszerzenie działalności handlowej o sektory kolejowy, energetyczny oraz zbrojeniowy.
Kontekst: Od przemysłowego giganta do państwowego pacjenta
RAFAMET to firma z bogatą historią sięgającą powojennych lat, kiedy to została założona w 1946 roku jako producent specjalistycznych obrabiarek dla przemysłu kolejowego. Przez dekady utrzymywała pozycję lidera na rynku europejskim, odpowiadając za około jedną trzecią produkcji tokarek do zestawów kołowych stosowanych w kolejnictwie. Jednak ostatnie lata przyniosły niepokojące sygnały – już w 2023 roku spółka zanotowała pierwszy od pięciu lat spadek przychodów o około dwanaście procent. To zbiegło się z globalnym spowolnieniem branży maszynowej oraz rosnącą presją konkurencyjną ze strony firm niemieckich i włoskich oferujących bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania integrujące elementy Przemysłu 4.0.
W kwietniu 2025 roku zarząd przedstawił kompleksową strategię restrukturyzacyjną opartą na wsparciu kapitałowym ARP oraz współpracy z Krajowym Funduszem Restrukturyzacji. Plan zakładał wykorzystanie pomocy publicznej zgodnej z wymogami Komisji Europejskiej oraz wdrożenie modelu finansowania pomostowego mającego zapewnić firmie stabilność do czasu osiągnięcia rentowności. Jednak wyzwaniem pozostaje szybkie dostosowanie się do dynamicznych zmian rynkowych oraz rosnących oczekiwań inwestorów i klientów co do innowacyjności produktów.
Równocześnie sektor obrabiarek CNC notuje dynamiczny wzrost wartości – prognozy wskazują wzrost europejskiego rynku z około 24 miliardów dolarów w bieżącym roku do ponad 52 miliardów dolarów do końca dekady przy rocznym tempie wzrostu przekraczającym dziesięć procent. Tymczasem polskie przedsiębiorstwo musi konkurować nie tylko cenowo, lecz przede wszystkim technologicznym poziomem oferowanych maszyn wobec producentów dysponujących rozwiązaniami piątej generacji CNC oraz szeroko zakrojonymi inwestycjami w automatyzację produkcji.
Perspektywy: Między technologicznym skokiem a upadłością
Z perspektywy ARP i nowego zarządcy RZMK Restructuring najbardziej optymistyczne prognozy opierają się na wykorzystaniu potencjału rynków takich jak kolejowy – gdzie PKP PLK planuje inwestycje warte blisko osiemdziesiąt pięć miliardów złotych do końca dekady – czy sektor obronny, który zwiększa wydatki do ponad czterech procent krajowego PKB. Ponadto rosnące zapotrzebowanie na obrabiarki dedykowane energetyce odnawialnej stwarza szansę na zdobycie znaczącego udziału w europejskim rynku maszyn dla energetyki wiatrowej.
Niemniej jednak istnieje wiele zagrożeń i niepewności. Pierwsze efekty działań restrukturyzacyjnych spodziewane są dopiero pod koniec 2026 roku, co oznacza długi okres oczekiwania i ryzyko dalszych problemów płynnościowych. Duże uzależnienie od pomocy publicznej – która stanowi większość kapitału naprawczego – może ograniczyć elastyczność działań biznesowych i narazić firmę na presję regulacyjną ze strony instytucji europejskich. Konkurencja zagraniczna dysponuje technologiami oferującymi wyższą wydajność maszyn, co stawia RAFAMET przed koniecznością szybkiej modernizacji parku maszynowego i wdrożenia innowacji.
Dla regionu Kuźni Raciborskiej konsekwencje są szczególne z uwagi na fakt, że RAFAMET zatrudnia około osiemset pięćdziesięciu osób oraz jest jednym z największych pracodawców lokalnych. Ewentualne bankructwo mogłoby doprowadzić do utraty około tysiąca dwustu miejsc pracy pośrednio związanych z działalnością spółki oraz znacząco wpłynąć na dochody gminy i stabilność lokalnego rynku pracy.
Zainteresowania czytelników: Dlaczego ta sprawa wykracza poza giełdę?
Restrukturyzacja RAFAMET niesie daleko idące implikacje nie tylko dla samej spółki czy jej akcjonariuszy, lecz także dla konsumentów końcowych i całego polskiego przemysłu maszynowego. Stabilizacja przedsiębiorstwa może przyspieszyć modernizację taboru kolejowego – zakłada się dostawy nawet trzystu nowych pociągów do końca dekady – a także wpłynąć na obniżenie cen komponentów wykorzystywanych w sektorze energetyki odnawialnej nawet o kilka procent dzięki efektywniejszej produkcji.
Zaskakujące jest to, że pomimo trudnej sytuacji finansowej notowania akcji RAFAMET wzrosły aż o pięciokrotność wartości sprzed dwóch tygodni majowych wydarzeń. Świadczy to o dużym zainteresowaniu inwestorów możliwością odbicia firmy dzięki wsparciu państwa i potencjalnym kontraktom zagranicznym – niemal połowa produkcji trafia obecnie do krajów NATO, a firma realizuje istotne zamówienia eksportowe m.in. dla Saudi Railways.
Przykład RAFAMET ukazuje również wyzwania całego sektora maszynowego w Polsce: większość firm boryka się z brakiem regularnych inwestycji badawczo-rozwojowych, niewielkim wykorzystaniem sztucznej inteligencji czy przestarzałym parkiem maszynowym średnio starszym niż jego zachodni odpowiednik o siedem lat. To znak ostrzegawczy wskazujący na potrzebę szybkiej transformacji technologicznej całej branży.
Synteza: Restrukturyzacja jako test dla polskiego modelu przemysłowego
Dymisja prezesa Krystiana Kozakowskiego symbolicznie zamyka pierwszy etap walki RAFAMET z kryzysem i otwiera nowy rozdział oparty na silnym wsparciu państwowym oraz profesjonalnym zarządzaniu kryzysowym przez RZMK Restructuring. Sukces tego procesu będzie zależeć od zdolności Agencji Rozwoju Przemysłu do skutecznego połączenia trzech kluczowych elementów: wdrażania innowacyjnych technologii CNC piątej generacji; elastycznego wykorzystania funduszy unijnych przeznaczonych na cyfrową transformację; a także budowania kooperacji międzybranżowej poprzez partnerstwa naukowe z czołowymi uczelniami technicznymi kraju.
Porównanie tej sytuacji do innych historycznych przypadków restrukturyzacji strategicznych przedsiębiorstw państwowych wskazuje jednoznacznie, że pierwsze sto dni współpracy nowego zarządcy będzie decydujące dla przyszłości firmy i jej pracowników. Dla mieszkańców Kuźni Raciborskiej to nie tylko kwestia zachowania miejsc pracy, ale również test skuteczności państwowej polityki przemysłowej wobec wyzwań globalnej gospodarki.
Podsumowując, historia RAFAMET przypomina nam o fundamentalnym znaczeniu elastyczności biznesowej i odwagi podejmowania trudnych decyzji jako klucza do przetrwania nawet najbardziej skomplikowanych kryzysów gospodarczych. To lekcja dla całej polskiej gospodarki: innowacje technologiczne połączone z mądrym zarządzaniem mogą odmienić losy nawet firm stojących nad przepaścią.
