Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchamia bezprecedensowy program wsparcia dla elektrycznych pojazdów ciężarowych. Od 30 maja 2025 roku przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowanie sięgające 750 tysięcy złotych na zakup lub leasing zeroemisyjnych ciężarówek. Program dysponuje budżetem 2 miliardów złotych z Funduszu Modernizacyjnego i będzie działał do końca czerwca 2029 roku. Inicjatywa stanowi odpowiedź na unijne regulacje klimatyczne oraz rosnące koszty paliw konwencjonalnych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Ile można otrzymać dofinansowania na e-ciężarówkę? | Do 400 tys. zł dla pojazdów N2 (3,5-12t) i do 750 tys. zł dla kategorii N3 (powyżej 12t), co stanowi 60% kosztów kwalifikowanych. |
| Kiedy składać wnioski o dotację? | Nabór wniosków trwa od 30 maja 2025 do 30 czerwca 2029 roku w ramach programu NFOŚiGW finansowanego z Funduszu Modernizacyjnego. |
| Czy konieczne jest złomowanie starego pojazdu? | Tak, warunkiem otrzymania wsparcia jest złomowanie starego pojazdu spalinowego w proporcji 1:1 z zakupem nowej e-ciężarówki. |
Spis treści:
Unijne regulacje jako motor zmian w transporcie ciężkim
Unia Europejska wprowadza od 2025 roku rygorystyczne standardy emisyjne dla pojazdów ciężkich powyżej 7,5 tony. Nowe przepisy wymagają redukcji emisji CO2 o 45 procent do 2030 roku, 65 procent do 2035 roku i aż 90 procent do 2040 roku w porównaniu do poziomów z 2019 roku. Autobusy miejskie muszą osiągnąć zerową emisję już do 2035 roku. Te ambitne cele zmuszają polskich przewoźników do przyspieszenia procesu modernizacji floty.
Rozporządzenie AFIR nakłada na Polskę konkretne obowiązki w zakresie infrastruktury ładowania. Do 2030 roku kraj musi zainstalować ładowarki DC dla ciężarówek co 120 kilometrów na głównych szlakach sieci TEN-T. Łączna moc publicznych ładowarek ma wzrosnąć z obecnych 230 tysięcy kilowatów do 342 tysięcy kilowatów do 2025 roku, co oznacza wzrost o 49 procent. Ministerstwo Klimatu planuje również budowę 37 stacji tankowania wodoru przy węzłach autostradowych, w tym w Warszawie, Poznaniu i Gdańsku.
Presja regulacyjna idzie w parze z rosnącymi kosztami paliw konwencjonalnych. Średnia cena oleju napędowego przekroczyła w 2024 roku 6 złotych za litr, co przy średnim zużyciu 35 litrów na 100 kilometrów generuje koszty paliwowe rzędu 2,1 złotego za kilometr dla ciężarówki. Wprowadzenie systemu ETS2 od 2027 roku dodatkowo zwiększy obciążenia dla paliw spalinowych.
Szczegóły programu dofinansowania e-ciężarówek
Program NFOŚiGW obejmuje dwie kategorie pojazdów ciężarowych. Pojazdy kategorii N2 o masie całkowitej od 3,5 do 12 ton mogą otrzymać dofinansowanie do 400 tysięcy złotych, co stanowi maksymalnie 60 procent kosztów kwalifikowanych. Ciężarówki kategorii N3 powyżej 12 ton są uprawnione do wsparcia sięgającego 750 tysięcy złotych, również w wysokości do 60 procent kosztów zakupu lub leasingu. Nowością jest możliwość dofinansowania opłaty wstępnej przy leasingu, co ułatwia dostęp do programu firmom o ograniczonych środkach własnych.
Warunkiem otrzymania wsparcia jest złomowanie starego pojazdu spalinowego w proporcji jeden do jednego. Oznacza to, że na każdą nową elektryczną ciężarówkę przedsiębiorca musi wycofać z eksploatacji jeden pojazd z silnikiem spalinowym. Wymóg ten ma zapewnić rzeczywistą redukcję emisji w sektorze transportu, a nie tylko rozbudowę floty o dodatkowe jednostki.
Finansowanie programu pochodzi z Funduszu Modernizacyjnego, który czerpie środki ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w systemie EU-ETS. Polska otrzymuje 34,2 procenta puli przeznaczonej dla 13 państw członkowskich, co w latach 2021-2030 oznacza dostęp do około 60 miliardów złotych. Te środki mogą być wykorzystywane nie tylko na transport, ale również na projekty odnawialnych źródeł energii i modernizację przemysłu.
Proces aplikacyjny i wymagane dokumenty
Wnioski będą przyjmowane wyłącznie drogą elektroniczną przez platformę NFOŚiGW. Aplikanci muszą przedstawić biznesplan wykorzystania pojazdu, potwierdzenie zdolności finansowej oraz dokumentację techniczną planowanego zakupu. Wymagane jest również złożenie oświadczenia o posiadaniu pojazdu przeznaczonego do złomowania oraz zapewnienie dostępu do infrastruktury ładowania w miejscu bazowania pojazdu.
Rozpatrzenie wniosku trwa maksymalnie 60 dni roboczych od momentu złożenia kompletnej dokumentacji. Po pozytywnej decyzji beneficjent ma 18 miesięcy na realizację zakupu i przedłożenie dokumentów rozliczeniowych. Wypłata dotacji następuje po dostarczeniu faktur, dowodu rejestracji pojazdu oraz potwierdzenia złomowania starego samochodu ciężarowego.
Analiza opłacalności inwestycji w e-ciężarówki
Koszt zakupu elektrycznej ciężarówki kategorii N3 wynosi obecnie od 1,2 do 1,8 miliona złotych, co jest 2-3-krotnie wyższe niż cena porównywalnego pojazdu spalinowego. Po uwzględnieniu maksymalnej dotacji 750 tysięcy złotych, rzeczywisty koszt dla przedsiębiorcy spada do 450-1050 tysięcy złotych, co zbliża się do ceny premium ciągników siodłowych z silnikami spalinowymi. Dodatkowo należy uwzględnić koszty instalacji infrastruktury ładowania, które wynoszą 150-300 tysięcy złotych dla ładowarki o mocy 350-500 kilowatów.
Koszty eksploatacyjne e-ciężarówek są znacząco niższe niż pojazdów spalinowych. Średnie zużycie energii wynosi 1,5 kilowatogodziny na kilometr, co przy cenie energii 3 złote za kilowatogodzinę generuje koszt 4,5 złotego za kilometr. Dla porównania, ciężarówka spalinowa zużywająca 35 litrów oleju napędowego na 100 kilometrów przy cenie 6 złotych za litr kosztuje 21 złotych na kilometr. Oszczędności wynoszą zatem około 16,5 złotego na każdy przejechany kilometr.
Serwis i konserwacja pojazdów elektrycznych jest tańsza o około 40 procent w porównaniu do jednostek spalinowych. Silniki elektryczne mają znacznie mniej części ruchomych, nie wymagają wymiany oleju, filtrów czy świec żarowych. Głównym kosztem jest okresowa wymiana baterii po 8-10 latach eksploatacji, szacowana na 200-300 tysięcy złotych. Wartość rezydualna e-ciężarówek po pięciu latach użytkowania wynosi około 45-55 procent ceny zakupu, podobnie jak w przypadku pojazdów konwencjonalnych.
Punkt zwrotu inwestycji
Dla ciężarówki pokonującej 100 tysięcy kilometrów rocznie, roczne oszczędności operacyjne wynoszą około 1,65 miliona złotych. Po uwzględnieniu dotacji i wszystkich kosztów, punkt zwrotu inwestycji w e-ciężarówkę przypada na drugi lub trzeci rok eksploatacji. Im większy roczny przebieg, tym szybszy zwrot nakładów. Firmy realizujące transport regionalny lub miejski, gdzie pojazdy pokonują ponad 150 tysięcy kilometrów rocznie, mogą osiągnąć zwrot już po 18 miesiącach.
Dodatkowe korzyści to możliwość wjazdu do stref czystego transportu w miastach, zwolnienie z opłat drogowych w niektórych krajach europejskich oraz preferencyjne traktowanie w przetargach publicznych. Rosnące ceny paliw i planowane wprowadzenie systemu ETS2 będą dodatkowo zwiększać opłacalność inwestycji w technologie zeroemisyjne.
Stan rynku i dostępne modele e-ciężarówek
Na koniec stycznia 2025 roku w Polsce zarejestrowano 8 316 elektrycznych pojazdów dostawczych i ciężarowych, co oznacza wzrost o 74 procent rok do roku. W segmencie N3 dominują modele Volvo FM Electric, Scania 45R, Mercedes eActros oraz MAN eTGM. Ceny zaczynają się od 1,2 miliona złotych dla podstawowych wersji i sięgają 1,8 miliona złotych dla w pełni wyposażonych ciągników siodłowych z zasięgiem ponad 400 kilometrów.
Oferta producentów systematycznie się poszerza. Volvo Trucks oferuje pięć modeli elektrycznych, od FL Electric dla dystrybucji miejskiej po FH Electric do transportu dalekobieżnego. Scania rozwija gamę elektryczną w oparciu o platformę modułową, umożliwiającą konfigurację od 4×2 do 6×4. Mercedes-Benz wprowadził eActros 600 z zasięgiem do 500 kilometrów, skierowany do przewozów międzymiastowych. MAN koncentruje się na segmencie dystrybucji z modelami eTGE i eTGM.
Główne parametry techniczne obecnych modeli to zasięg 300-500 kilometrów, moc 350-600 kilowatów oraz pojemność baterii 300-700 kilowatogodzin. Czas ładowania od 20 do 80 procent pojemności wynosi 45-90 minut przy użyciu ładowarek o mocy 350 kilowatów i więcej. Ładowność użyteczna jest o 1-2 tony niższa niż w pojazdach spalinowych ze względu na masę baterii.
Wyzwania infrastrukturalne
Obecnie w Polsce funkcjonuje 8 899 publicznych stacji ładowania, z czego tylko 31 procent to szybkie ładowarki DC. Większość z nich ma moc poniżej 150 kilowatów, co jest niewystarczające dla efektywnego ładowania ciężarówek. Pojazdy kategorii N3 wymagają ładowarek o mocy minimum 350 kilowatów, a docelowo 1-1,5 megawata dla najszybszego uzupełniania energii.
Grupa ORLEN planuje do 2035 roku uruchomić 6 tysięcy ładowarek DC w Polsce i 2,5 tysiąca za granicą. Do 2026 roku ma powstać 200 punktów w Niemczech, co ułatwi międzynarodowy transport elektryczny. Inwestycje koncentrują się na głównych szlakach komunikacyjnych oraz centrach logistycznych w największych miastach.
Studia przypadków wdrożeń e-ciężarówek
Volvo Trucks we współpracy z IKEA Industry uruchomiło pierwszą w Polsce regularną linię transportową z użyciem elektrycznych ciężarówek. Trasa między fabrykami w Zbąszynku i Babimoście obejmuje 14 kilometrów i jest obsługiwana przez Volvo FM Electric. Pojazdy są ładowane energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych, co pozwala na redukcję emisji CO2 o 98 procent w porównaniu do transportu diesla. Projekt stanowi wzorcowy przykład integracji zeroemisyjnego transportu z zielonymi źródłami energii.
Firma Schavemaker wprowadziła do eksploatacji pierwszy w Polsce elektryczny ciągnik siodłowy Scania 45R o mocy 450 kilowatów. Pojazd pokonuje dziennie 270 kilometrów na trasie między Kaliszem a Kątami Wrocławskimi, ładując się przez 50 minut po każdym kursie. Projekt wykorzystuje synergię między transportem drogowym a kolejowym, gdzie ładunki kontynuują podróż elektrycznym pociągiem zasilanym energią odnawialną. Rozwiązanie to pokazuje możliwości tworzenia multimodalnych łańcuchów transportowych o zerowej emisji.
Poczta Polska testuje elektryczne pojazdy dostawcze w największych miastach, osiągając oszczędności operacyjne na poziomie 60 procent w porównaniu do floty spalinowej. Firma planuje wymianę 30 procent floty na pojazdy elektryczne do 2030 roku. Amazon wprowadził pierwsze elektryczne furgonetki do obsługi dostaw w Warszawie i Krakowie, deklarując przejście na w pełni zeroemisyjną flotę dostawczą do 2030 roku.
Sektor budowlany jako pionier adaptacji
Firmy budowlane coraz częściej sięgają po elektryczne pojazdy specjalistyczne. Volvo FE Electric z nadwoziem śmieciarskim obsługuje już kilka polskich miast, w tym Warszawę i Gdańsk. Mercedes eEconic w wersji do odbioru odpadów pracuje w Krakowie, osiągając zasięg 200 kilometrów na jednym ładowaniu. Skania dostarcza elektryczne betoniarki i pojazdy do prac drogowych, wykorzystując technologię wymiany baterii dla wydłużenia czasu pracy.
Segment budowlany charakteryzuje się przewidywalnymi trasami i możliwością ładowania nocnego w bazach sprzętowych, co czyni go idealnym do wdrażania technologii elektrycznych. Dodatkowo miasta wprowadzają preferencje dla zeroemisyjnych pojazdów komunalnych w przetargach publicznych, co przyspiesza adopcję nowych technologii.
Rekomendacje i perspektywy rozwoju
Sukces programu dofinansowania e-ciężarówek wymaga równoległego rozwoju ekosystemu wsparcia. Kluczowe jest utworzenie sieci centrów serwisowych wyspecjalizowanych w obsłudze pojazdów elektrycznych oraz szkolenie mechaników w zakresie nowych technologii. Producenci powinni rozszerzyć dostępność części zamiennych i wydłużyć gwarancje na systemy napędowe do minimum 8 lat lub 800 tysięcy kilometrów.
Niezbędne jest również uproszczenie procedur administracyjnych związanych z instalacją ładowarek oraz wprowadzenie ulg podatkowych dla operatorów inwestujących w infrastrukturę ładowania. Ministerstwo Klimatu powinno przyspieszyć prace nad rozporządzeniem umożliwiającym budowę megawatowych ładowarek przy głównych węzłach logistycznych bez długotrwałych procedur środowiskowych.
Eksperty prognozują, że do 2030 roku udział e-ciężarówek w nowych rejestracjach może osiągnąć 15-20 procent, pod warunkiem utrzymania tempa inwestycji w infrastrukturę i dostępności modeli w różnych segmentach. Kluczowe znaczenie będzie miał rozwój technologii baterii zwiększających zasięg powyżej 600 kilometrów oraz obniżenie kosztów produkcji o kolejne 30-40 procent. Program NFOŚiGW stanowi fundamentalny krok w kierunku transformacji polskiego transportu ciężkiego, oferując przedsiębiorcom realną możliwość przejścia na technologie przyszłości przy wsparciu państwa.
dofinansowanie e-ciężarówek NFOŚiGW 2025 – program wsparcia dla zeroemisyjnego transportu ciężkiego do 750 tys zł dotacji
