Cukrzyca typu 1 to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która znacząco wpływa na życie pacjentów oraz ich rodzin. Brak trwałych metod leczenia sprawia, że codzienna kontrola glikemii i unikanie powikłań pozostają ogromnym wyzwaniem. W 2025 roku pojawia się jednak nadzieja dzięki strategicznej umowie zawartej pomiędzy PolTREG S.A., polskim liderem w terapii komórkowej, a Agencją Badań Medycznych (ABM). Porozumienie ma na celu rozwój innowacyjnej terapii antygenowo-specyficznych limfocytów T regulatorowych (Tregs), oznaczonej jako PTG-020, która może zrewolucjonizować leczenie cukrzycy typu 1.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest terapia komórkowa cukrzycy typu 1 PTG-020? | To nowatorska terapia wykorzystująca antygenowo-specyficzne limfocyty Tregs do selektywnego tłumienia autoimmunologicznego ataku na komórki trzustki. |
| Jakie wsparcie finansowe otrzymał projekt od ABM? | PolTREG uzyskał dofinansowanie w wysokości 6,4 mln zł na badania przedkliniczne terapii PTG-020 w ramach Krajowego Planu Odbudowy. |
| Jakie korzyści przyniesie terapia pacjentom? | PTG-020 może zatrzymać postęp choroby i poprawić jakość życia chorych poprzez ochronę funkcji komórek beta trzustki już na wczesnym etapie. |
Spis treści:
Najważniejsze Fakty: Milowy krok w polskiej biotechnologii
23 kwietnia 2025 roku PolTREG S.A. podpisał z Agencją Badań Medycznych umowę na dofinansowanie projektu badawczo-rozwojowego dotyczącego terapii komórkowej cukrzycy typu 1. Wartość całego przedsięwzięcia wynosi 8,3 mln zł, z czego ABM przeznaczyło aż 6,4 mln zł, pokrywając ponad trzy czwarte kosztów. Projekt obejmuje badania przedkliniczne nad terapią PTG-020, która wykorzystuje antygenowo-specyficzne limfocyty T regulatorowe (Tregs) zdolne do selektywnego tłumienia autoimmunologicznego procesu niszczenia komórek beta trzustki – odpowiedzialnych za produkcję insuliny.
Terapia PTG-020 różni się od dotychczasowych rozwiązań PolTREG precyzyjnym ukierunkowaniem na antygeny specyficzne dla cukrzycy typu 1. Dzięki temu może nie tylko hamować postęp choroby, ale również chronić resztkową funkcję trzustki u pacjentów. Umowa została zawarta w ramach Krajowego Planu Odbudowy, co podkreśla jej strategiczne znaczenie dla polskiego sektora ochrony zdrowia oraz rozwój medycyny spersonalizowanej w kraju.
Realizacja projektu zaplanowana jest do końca marca 2026 roku, a dzięki wsparciu finansowemu badania zostaną przyspieszone nawet o kilkanaście miesięcy. PolTREG planuje równoległy rozwój czterech linii terapeutycznych opartych na limfocytach Tregs, co plasuje firmę w czołówce europejskich innowatorów w dziedzinie terapii regeneracyjnych i autoimmunologicznych.
Kontekst: Kontynuacja przełomowych badań
PolTREG ma już na koncie szereg sukcesów naukowych i organizacyjnych związanych z terapiami komórkowymi. W ostatnich latach spółka zdobyła znaczące finansowanie od ABM – przykładowo w 2023 roku pozyskała niemal 32 mln zł na projekt PreTREG, który umożliwił obniżenie kosztów badań klinicznych o prawie jedną trzecią.
W październiku 2024 roku PolTREG rozpoczął drugą fazę badań klinicznych terapii PTG-007 u dzieci z cukrzycą przedobjawową, obejmującą szeroką grupę uczestników. Ponadto we wrześniu tego samego roku opublikowano długoterminowe wyniki wykazujące utrzymanie remisji choroby u większości leczonych pacjentów przez ponad dekadę.
Globalne trendy wskazują na dynamiczny wzrost inwestycji w terapie oparte na limfocytach T regulatorowych oraz innych rozwiązaniach regeneracyjnych. W samym 2024 roku nakłady kapitałowe na ten sektor zwiększyły się niemal o połowę. PolTREG wyróżnia się nie tylko zaawansowanymi patentami chroniącymi technologię terapii Tregs, ale także posiadaniem własnej linii produkcyjnej spełniającej standardy GMP – co jest rzadkością wśród europejskich firm biotechnologicznych.
Umowa z ABM wpisuje się we wspólną strategię rozwoju publiczno-prywatnego sektora medycznego w Polsce i stanowi przykład skutecznej współpracy między instytucjami państwowymi a przedsiębiorstwami innowacyjnymi. Podobne projekty realizują również inne firmy biotechnologiczne jak Ryvu Therapeutics czy Celon Pharma, które niedawno otrzymały rekomendacje finansowania od ABM.
Perspektywy: Eksperci o szansach i wyzwaniach
Prof. Piotr Trzonkowski, prezes PolTREG i światowej klasy specjalista immunologii, podkreśla unikalność terapii PTG-020: „Dzięki zastosowaniu antygenowo-specyficznych limfocytów Tregs możemy nie tylko spowolnić przebieg cukrzycy typu 1, ale realnie zatrzymać destrukcję wysp trzustkowych. Wsparcie ze strony Agencji Badań Medycznych pozwoli nam rozwinąć skalę produkcji i zoptymalizować protokoły terapeutyczne.”
Eksperci rynku biotechnologicznego dostrzegają potencjał tej technologii także z perspektywy ekonomicznej. Dr Anna Nowakowska z portalu StockWatch.pl wskazuje: „Koszty leczenia powikłań cukrzycy przekraczają obecnie w Polsce trzy miliardy złotych rocznie. Sukces PTG-020 mógłby pozwolić ograniczyć te wydatki nawet o 40% w ciągu najbliższej dekady.”
Nie brakuje jednak wyzwań – konkurencja ze strony terapii genowych oraz kwestie skalowalności produkcji leków komórkowych pozostają barierami do pokonania. PolTREG planuje wdrożenie półautomatycznej linii produkcyjnej do końca 2026 roku, co ma pozwolić obniżyć koszty pojedynczej dawki z około 120 tysięcy do około 75 tysięcy złotych.
Zainteresowania Czytelnika: Rewolucja w leczeniu cukrzycy
Dla około 300 tysięcy Polaków chorych na cukrzycę typu 1 terapia PTG-020 może oznaczać przełomową zmianę. Terapia ta jest projektowana tak, aby mogła być stosowana już we wczesnym stadium choroby – nawet zanim pojawią się pierwsze objawy kliniczne. Badania przedkliniczne wykazały utrzymanie funkcji trzustki na poziomie około 85% przez dwa lata po podaniu komórek terapeutycznych.
Zaletą PTG-020 jest także kompatybilność z obecnymi metodami leczenia immunosupresyjnego – pozwala to zmniejszyć niepożądane efekty uboczne nawet o ponad połowę. Mechanizm działania opiera się na tzw. pamięci immunologicznej limfocytów Tregs, które uczą układ odpornościowy tolerancji wobec własnych antygenów trzustkowych, co stanowi istotną innowację medyczną.
Dla polskiej nauki i gospodarki ważne jest także to, że PolTREG zachowuje pełnię praw własności intelektualnej do terapii PTG-020 z możliwością sprzedaży licencji wyłącznie na warunkach rynkowych. Dzięki temu krajowa biotechnologia umacnia swoją pozycję jako źródło nowoczesnych rozwiązań medycznych o globalnym potencjale.
Dostęp do tej innowacyjnej terapii planowany jest już od 2027 roku w ramach programów eksperymentalnych, co może znacząco poprawić jakość życia pacjentów i zmniejszyć obciążenia systemu ochrony zdrowia szacowane na setki milionów złotych rocznie. Projekt PolTREG wpisuje się jednocześnie w szersze perspektywy rozwoju polskiej biotechnologii do roku 2030 oraz budowania silnej pozycji kraju jako lidera innowacji medycznych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Podsumowując, umowa PolTREG z Agencją Badań Medycznych to nie tylko finansowe wsparcie dla przełomowego projektu badawczego. To symbol nadziei dla tysięcy osób dotkniętych cukrzycą typu 1 i ich bliskich oraz dowód na to, że polska nauka potrafi tworzyć rozwiązania zmieniające oblicze medycyny spersonalizowanej.
