Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na Grupę OLX rekordową karę w wysokości 28 milionów złotych za wprowadzający w błąd system ocen sprzedawców. Decyzja prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego z 12 czerwca 2025 roku dotyczy praktyk na platformie OLX.pl, gdzie użytkownicy mogli wystawiać oceny bez dokonania faktycznej transakcji. Problem dotknął milionów Polaków korzystających z największej platformy ogłoszeniowej w kraju, która obsługuje około 13 milionów użytkowników miesięcznie. Kara UOKiK dla OLX stanowi precedens w polskim e-commerce i może wpłynąć na funkcjonowanie całej branży platform handlowych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Za co UOKiK ukarał OLX? | Za mylący system ocen, gdzie użytkownicy mogli oceniać sprzedawców bez dokonania transakcji, co wprowadzało konsumentów w błąd. |
| Ile wynosi kara i kiedy została nałożona? | 28 milionów złotych – decyzja prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego została wydana 12 czerwca 2025 roku. |
| Jakie ma OLX możliwości odwołania? | Platforma ma 14 dni na wniesienie odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz 6 miesięcy na wdrożenie zmian. |
Spis treści:
Szczegóły decyzji UOKiK – podstawy prawne kary
Kara UOKiK dla OLX została nałożona na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Urząd ustalił, że system ocen na platformie OLX.pl wprowadzał konsumentów w błąd, ponieważ nie informował jasno o tym, że oceny mogą pochodzić od osób, które nie dokonały transakcji ze sprzedawcą. Według ustaleń kontrolerów, około 40% ocen na platformie pochodziło od użytkowników bez potwierdzonej transakcji, co mogło sztucznie zawyżać wiarygodność niektórych sprzedających. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny podkreślił, że transparentność systemów ocen jest kluczowa dla ochrony praw konsumentów w gospodarce cyfrowej. Wysokość kary została wyliczona z uwzględnieniem przychodów Grupy OLX oraz skali potencjalnego naruszenia praw konsumenckich.
Metodologia wyliczania kar przez UOKiK opiera się na analizie obrotów przedsiębiorcy oraz stopniu społecznej szkodliwości praktyki. W przypadku platform e-commerce Urząd bierze pod uwagę liczbę użytkowników, wartość transakcji oraz potencjalne straty konsumentów. Kara w wysokości 28 milionów złotych stanowi znaczący procent rocznych przychodów Grupy OLX w Polsce, co ma zapewnić odstraszający efekt dla całej branży. Porównując z innymi karami w sektorze e-commerce, jest to druga co do wielkości kara po 20 milionach złotych nałożonych na Allegro w 2023 roku za nieprawidłowości w systemie reklamacyjnym.
Mechanizm mylącego systemu ocen na OLX
System ocen sprzedawców internetowych na platformie OLX działał w sposób, który mógł wprowadzać użytkowników w błąd co do rzeczywistej wiarygodności sprzedających. Każdy zarejestrowany użytkownik mógł wystawić ocenę sprzedawcy bez konieczności potwierdzenia faktycznego dokonania transakcji. Platforma nie rozróżniała wizualnie ocen pochodzących od zweryfikowanych kupujących od tych wystawionych przez osoby, które jedynie kontaktowały się ze sprzedawcą lub przeglądały jego oferty. Taki mechanizm stwarzał możliwość manipulacji ocenami, zarówno przez sztuczne zawyżanie własnych not przez sprzedawców, jak i przez nieuzasadnione obniżanie ocen konkurentów. Konsumenci podejmujący decyzje zakupowe na podstawie takich ocen mogli być wprowadzani w błąd co do faktycznej jakości obsługi i wiarygodności sprzedawców.
Wpływ na decyzje konsumentów
Badania przeprowadzone przez Europejskie Centrum Konsumenckie w 2024 roku wykazały, że 68% Polaków uważa oceny za kluczowy czynnik przy zakupach online. W przypadku platform ogłoszeniowych, gdzie transakcje często odbywają się bez dodatkowych zabezpieczeń, zaufanie do systemu ocen ma jeszcze większe znaczenie. Użytkownicy OLX, nie wiedząc o możliwości wystawiania ocen bez transakcji, mogli podejmować ryzykowne decyzje finansowe, wybierając sprzedawców o sztucznie zawyżonych notach. UOKiK odnotował ponad 1200 skarg dotyczących niejasnych ocen na platformach e-commerce w 2024 roku, z czego znaczna część dotyczyła właśnie OLX. Wprowadzający w błąd system mógł prowadzić do strat finansowych konsumentów, którzy ufali ocenom przy wyborze sprzedawców droższych produktów.
Reakcja OLX i procedura odwoławcza
Grupa OLX w oficjalnym komunikacie prasowym poinformowała o analizie decyzji UOKiK i podkreśliła, że priorytetem firmy pozostaje zaufanie użytkowników. Platforma ma 14 dni na wniesienie odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, co jest standardową procedurą w przypadku kar nakładanych przez Urząd. Przedstawiciele OLX nie wykluczyli skorzystania z tego prawa, argumentując, że system ocen był transparentny dla użytkowników znających regulamin platformy. Firma zapowiedziała jednocześnie przegląd mechanizmów weryfikacji ocen, niezależnie od wyniku postępowania odwoławczego. Zarząd Grupy OLX podkreślił, że platforma od lat inwestuje w bezpieczeństwo transakcji i rozwój narzędzi zwiększających zaufanie między użytkownikami.
Wymagania UOKiK wobec platformy
Urząd dał OLX sześć miesięcy na wdrożenie zmian w systemie ocen sprzedawców internetowych. Kluczowe wymagania obejmują jasne oznaczanie ocen pochodzących od osób bez potwierdzonej transakcji oraz wprowadzenie mechanizmów weryfikacji kupujących przed możliwością wystawienia opinii. Platforma musi również zapewnić przejrzystość informacji o tym, w jaki sposób generowane są oceny sprzedawców i jakie kryteria muszą spełnić użytkownicy, aby móc je wystawiać. UOKiK wymaga także wprowadzenia ostrzeżeń dla konsumentów o ograniczeniach w wiarygodności niezweryfikowanych ocen. W przypadku niespełnienia tych wymogów w wyznaczonym terminie, Urząd może nałożyć dodatkowe kary pieniężne.
Kontekst prawny i regulacje europejskie
Kara UOKiK dla OLX wpisuje się w szerszy kontekst zaostrzania regulacji dotyczących platform cyfrowych w Unii Europejskiej. Dyrektywa Omnibus, która weszła w życie w 2022 roku, nałożyła na platformy e-commerce obowiązek zapewnienia transparentności recenzji i jasnego informowania, czy opinie pochodzą od zweryfikowanych kupujących. Polskie prawo konsumenckie zostało dostosowane do tych wymogów, co dało UOKiK nowe narzędzia do kontroli praktyk platform handlowych. Regulacje europejskie kładą szczególny nacisk na ochronę konsumentów przed wprowadzającymi w błąd praktykami marketingowymi, w tym manipulacją systemami ocen. Trendy w regulacjach platform cyfrowych wskazują na dalsze zaostrzanie wymogów transparentności i odpowiedzialności za treści generowane przez użytkowników.
Podobne przypadki w branży e-commerce
Sprawa OLX nie jest odosobniona w polskim e-commerce. W 2023 roku UOKiK nałożył na Allegro karę 20 milionów złotych za nieprawidłowości w systemie reklamacyjnym, co pokazuje konsekwentne podejście Urzędu do egzekwowania praw konsumentów na platformach cyfrowych. Na arenie międzynarodowej podobne problemy dotknęły Amazon, który musiał wprowadzić zmiany w systemie recenzji po interwencji regulatorów w kilku krajach europejskich. eBay również zmienił swoje praktyki dotyczące ocen sprzedawców po naciskach organów ochrony konsumentów. Ewolucja podejścia UOKiK do platform e-commerce pokazuje rosnące znaczenie gospodarki cyfrowej w ochronie praw konsumentów i konieczność dostosowania narzędzi regulacyjnych do nowych wyzwań technologicznych.
Wpływ na konkurencję i pozycję rynkową
OLX zajmuje dominującą pozycję na polskim rynku ogłoszeń online, obsługując około 13 milionów użytkowników miesięcznie i generując miliardy wyświetleń ogłoszeń rocznie. Platforma konkuruje głównie z Vinted w segmencie odzieży i akcesoriów, Facebook Marketplace w ogłoszeniach lokalnych oraz mniejszymi serwisami branżowymi. Kara UOKiK dla OLX może wpłynąć na postrzeganie platformy przez użytkowników i potencjalnie przyczynić się do migracji części z nich do konkurencyjnych serwisów. Analitycy rynku e-commerce wskazują, że utrata zaufania konsumentów może mieć długotrwałe konsekwencje dla pozycji rynkowej platformy. Jednocześnie wprowadzenie bardziej transparentnego systemu ocen może w dłuższej perspektywie wzmocnić wiarygodność OLX i zwiększyć zadowolenie użytkowników.
Reakcje konkurencji i branży
Inne platformy handlowe uważnie obserwują sprawę OLX i analizują własne systemy ocen pod kątem zgodności z wymogami UOKiK. Vinted, który już wcześniej wprowadził weryfikację kupujących przed możliwością wystawienia oceny, może zyskać przewagę konkurencyjną dzięki większej transparentności swojego systemu. Facebook Marketplace rozważa wprowadzenie dodatkowych mechanizmów weryfikacji transakcji w odpowiedzi na rosnące wymagania regulacyjne. Eksperci branży e-commerce przewidują, że wszystkie większe platformy będą musiały zainwestować w systemy weryfikacji ocen, co może prowadzić do standaryzacji praktyk w całej branży. Stowarzyszenie Polskich Przedsiębiorców E-commerce zapowiedziało opracowanie wytycznych dla członków dotyczących transparentnych systemów recenzji.
Praktyczne wskazówki dla konsumentów
W świetle ujawnionej sprawy z systemem ocen OLX, konsumenci powinni podchodzić z większą ostrożnością do oceniania wiarygodności sprzedawców na platformach ogłoszeniowych. Kluczowe jest sprawdzanie nie tylko średniej oceny, ale także liczby i treści poszczególnych komentarzy, zwracając uwagę na ich szczegółowość i autentyczność. Warto preferować sprzedawców z długą historią działalności na platformie i dużą liczbą zrealizowanych transakcji. Przed zakupem droższych produktów zaleca się bezpośredni kontakt ze sprzedawcą, zadawanie szczegółowych pytań o stan towaru i możliwość jego obejrzenia przed finalizacją transakcji. Konsumenci powinni także korzystać z bezpiecznych metod płatności i unikać przelewów na konta prywatne przy transakcjach z nieznajomymi sprzedawcami.
Prawa konsumentów i możliwości reklamacji
Konsumenci, którzy uważają, że zostali wprowadzeni w błąd przez system ocen na OLX, mogą zgłaszać swoje skargi do UOKiK lub korzystać z platformy ODR (Online Dispute Resolution) do rozwiązywania sporów z platformami e-commerce. W przypadku problemów z zakupionymi produktami obowiązują standardowe prawa konsumenckie, w tym prawo do reklamacji i zwrotu towaru zgodnie z Kodeksem cywilnym. Ważne jest dokumentowanie wszystkich etapów transakcji, w tym korespondencji ze sprzedawcą i dowodów płatności. UOKiK pełni kluczową rolę w ochronie konsumentów, prowadząc postępowania przeciwko praktykom naruszającym prawa nabywców i nakładając kary na przedsiębiorców stosujących nieuczciwe metody. Konsumenci mogą także korzystać z pomocy organizacji konsumenckich i poradni prawnych w przypadku sporów z platformami handlowymi.
Sprawa kary UOKiK dla OLX za mylący system ocen sprzedawców internetowych stanowi ważny precedens dla całej branży e-commerce w Polsce. Rekordowa kara w wysokości 28 milionów złotych wysyła jasny sygnał, że transparentność i uczciwość w relacjach z konsumentami są priorytetem dla polskich regulatorów. Konsumenci zyskują większą ochronę przed wprowadzającymi w błąd praktykami, podczas gdy platformy muszą inwestować w systemy zapewniające wiarygodność ocen i recenzji. Ostateczny wpływ tej decyzji na rynek będzie zależał od reakcji OLX na wymagania UOKiK oraz od tego, jak inne platformy dostosują swoje praktyki do rosnących wymogów transparentności w gospodarce cyfrowej.
Meta-description: UOKiK nałożył 28 mln zł kary na OLX za mylący system ocen. Sprawdź szczegóły decyzji i jej wpływ na bezpieczeństwo zakupów online w 2025 roku.
