Czy czekałeś kiedyś dłużej niż oczekiwałeś na przelew międzynarodowy? W 2025 roku wprowadzane są istotne zmiany dotyczące przelewów natychmiastowych w euro, które mają zrewolucjonizować sposób, w jaki przesyłamy pieniądze w Unii Europejskiej. Nowe regulacje mają na celu zwiększenie szybkości, dostępności i bezpieczeństwa transakcji finansowych, odpowiadając na rosnące zapotrzebowanie na błyskawiczne płatności w dobie cyfryzacji i globalizacji. W artykule przedstawiamy pięć kluczowych zmian, które każdy użytkownik systemów płatności powinien znać już teraz.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co zmienia się w przelewach natychmiastowych od 2025 roku? | Nowe przepisy UE wprowadzają obowiązek oferowania przelewów natychmiastowych w euro z czasem realizacji poniżej 10 sekund oraz likwidują dodatkowe opłaty. |
| Jakie są terminy wdrożenia zmian dla Polski? | Polska, jako kraj spoza strefy euro, ma czas na pełne wdrożenie nowych regulacji do 2027 roku. |
| Jakie korzyści przyniosą nowe regulacje konsumentom? | Krótszy czas realizacji przelewów, brak dodatkowych opłat za transakcje w euro oraz wyższe bezpieczeństwo dzięki automatycznej weryfikacji danych odbiorcy. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty: Co się zmienia?
Kluczowe daty i regulacje
W październiku 2025 roku wejdzie w życie zaktualizowany regulamin SEPA Instant Credit Transfer (SCT Inst), który jest częścią rozporządzenia UE nr 2024/886 znanego jako Instant Payments Regulation (IPR). Od 5 października wszystkie podmioty świadczące usługi płatnicze w strefie euro będą zobowiązane do oferowania przelewów natychmiastowych z czasem realizacji nieprzekraczającym 10 sekund. Ponadto już od stycznia 2025 r. banki muszą zapewnić klientom możliwość odbioru takich przelewów. Polska, niebędąca członkiem strefy euro, ma wydłużony termin implementacji tych przepisów do 2027 roku. Te daty wyznaczają ramy czasowe dla instytucji finansowych i użytkowników, sygnalizując nadchodzącą rewolucję w szybkim transferze środków.
Statystyki i zasięg zmian
Dane Krajowej Izby Rozliczeniowej wskazują na dynamiczny wzrost popularności przelewów natychmiastowych w Polsce. System Express Elixir obsłużył w marcu 2025 roku ponad 52 miliony transakcji o wartości przekraczającej 25 miliardów złotych, co stanowi wzrost o jedną czwartą względem poprzedniego roku. W pierwszym kwartale liczba takich operacji przekroczyła 144 miliony. Pomimo tego tempo adopcji jest nadal niższe niż średnia unijna – tylko około 17% wszystkich transakcji SEPA to obecnie przelewy natychmiastowe. Porównując z globalnymi systemami real-time payments, takimi jak brazylijski Pix czy indyjski UPI, Europa dopiero nadrabia dystans.
Bezpośrednie konsekwencje dla rynku
Likwidacja opłat za przelewy natychmiastowe
Jednym z kluczowych aspektów nowych regulacji jest zakaz naliczania dodatkowych opłat za przelewy natychmiastowe wykonane w euro. Oznacza to, że koszt takich transakcji nie może przewyższać opłat za standardowe przelewy krajowe. To znacząca zmiana dla konsumentów i przedsiębiorstw korzystających z usług transgranicznych – pozwoli im oszczędzić na kosztach transferu pieniędzy i zachęci do częstszego wykorzystywania szybkich płatności. W Polsce jednak opłaty za złotówkowe przelewy natychmiastowe pozostaną bez zmian do czasu pełnego wdrożenia zasad w 2027 roku.
Weryfikacja IBAN i nazwy odbiorcy – większe bezpieczeństwo
Nowe przepisy nakładają obowiązek automatycznej kontroli zgodności numeru IBAN i nazwy odbiorcy przed realizacją każdej transakcji. To rozwiązanie ma ograniczyć ryzyko pomyłek oraz oszustw finansowych, które zdarzały się przy tradycyjnych przelewach. Dzięki temu banki i inne instytucje finansowe będą mogły szybciej wykrywać potencjalne błędy lub próby wyłudzeń, co podniesie poziom bezpieczeństwa transakcji finansowych online.
Codzienna weryfikacja sankcji zamiast per-transaction
Zamiast dotychczasowej praktyki sprawdzania każdej pojedynczej transakcji pod kątem sankcji gospodarczych, instytucje finansowe będą mogły stosować codzienną kontrolę zbiorczą. Ten model pozwoli usprawnić procesy i ograniczyć opóźnienia bez uszczerbku dla zgodności z przepisami prawa międzynarodowego. Wprowadzenie takiego rozwiązania wymaga jednak odpowiednich inwestycji technologicznych i organizacyjnych po stronie banków oraz dostawców usług płatniczych.
Kontekst: Dlaczego teraz?
Trendy globalne
Europa nie jest jedynym regionem świata dostrzegającym potrzebę szybkich płatności. Systemy takie jak indyjski Unified Payments Interface (UPI) czy brazylijski Pix stały się powszechne i zyskały ogromną popularność dzięki szybkości i wygodzie użytkowania. Wartość transakcji natychmiastowych na świecie rośnie dynamicznie – prognozy mówią o wzroście rzędu niemal trzech razy do końca dekady. Te globalne trendy wpłynęły na decyzje legislacyjne Unii Europejskiej, która dąży do ujednolicenia i usprawnienia swoich systemów płatniczych oraz zwiększenia konkurencyjności wobec innowacyjnych fintechów.
Historia i ewolucja regulacji UE
Początki ustandaryzowanych płatności elektronicznych sięgają rozporządzenia SEPA z 2017 roku, które jednak nie przyniosło oczekiwanych rezultatów – tylko około 61% dostawców usług płatniczych oferowało wtedy opcję przelewów natychmiastowych. Dopiero nowe przepisy PSD3 oraz PSR z roku 2024 rozszerzyły zakres prawny i techniczny tych usług, umożliwiając także fintechom równoprawny dostęp do infrastruktury płatniczej UE. To fundament pod aktualne zmiany, które mają zwiększyć skalę adopcji oraz poprawić bezpieczeństwo i efektywność systemu.
Perspektywy: Szkice przyszłości
Optymistyczne scenariusze
Nadchodzące zmiany mogą otworzyć nową erę konkurencji między bankami a fintechami, co sprzyja innowacjom oraz obniżeniu kosztów usług płatniczych. Firmy będą mogły lepiej zarządzać swoją płynnością dzięki możliwości natychmiastowego regulowania zobowiązań finansowych. Ponadto uproszczone procedury mogą przyczynić się do walki z wykluczeniem finansowym – większa dostępność szybkich płatności zachęci osoby dotąd pomijane przez tradycyjne banki do korzystania z nowoczesnych rozwiązań.
Kontrowersje i ryzyka
Mimo zalet pojawiają się obawy związane z wysokimi kosztami wdrożenia nowych systemów zwłaszcza dla mniejszych instytucji finansowych – szacuje się je nawet na kilka milionów euro. Szybkość realizacji przelewów stwarza też wyzwania dla bezpieczeństwa – krótkie okno czasowe utrudnia wykrywanie podejrzanych operacji przed ich zatwierdzeniem. Eksperci podkreślają konieczność inwestycji w zaawansowane technologie sztucznej inteligencji oraz monitoringu ryzyka w czasie rzeczywistym jako klucz do skutecznej ochrony przed fraudami.
Dlaczego to ważne dla Ciebie?
Korzyści dla konsumenta
Dla przeciętnego użytkownika najważniejsze będą trzy aspekty: po pierwsze – błyskawiczne pojawianie się środków na koncie odbiorcy nawet podczas weekendów czy świąt; po drugie – brak dodatkowych opłat za przesłanie pieniędzy pomiędzy krajami strefy euro; po trzecie – zwiększone bezpieczeństwo dzięki automatycznej kontroli poprawności danych odbiorcy przed realizacją transakcji. Te zmiany sprawią, że codzienne operacje finansowe staną się prostsze, tańsze i bardziej niezawodne.
Zaskakujące fakty
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że rekordowy dzień pod względem liczby realizowanych przelewów natychmiastowych przypadł na marzec 2025 roku – wtedy Polacy wykonali aż 2,58 miliona takich transakcji w ciągu jednej doby. Mimo popularności systemu BLIK (używanego przez ponad 80% użytkowników smartfonów), Express Elixir dynamicznie zdobywa rynek – już teraz obsługuje ponad jedną czwartą wszystkich szybkich transferów pieniężnych w Polsce.
Przelewy natychmiastowe to przyszłość finansów osobistych i biznesowych. Nadchodzące zmiany legislacyjne zapewnią im nowe standardy szybkości i bezpieczeństwa oraz uczynią je bardziej dostępnymi dla każdego mieszkańca Unii Europejskiej. Warto śledzić rozwój sytuacji i przygotować swoje finanse na erę prawdziwej płynności online.
