W czerwcu 2023 roku Europejski Trybunał Sprawiedliwości ogłosił wyrok w sprawie C-520/21, dotyczący waloryzacji świadczeń przysługujących bankom po unieważnieniu umów kredytów frankowych. Wyrok ten wywołał dyskusję na temat uprawnień banków do waloryzacji oraz ryzyka przedawnienia ich roszczeń. W niniejszym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu, analizując wyroki sądowe oraz przepisy prawne dotyczące przedawnienia roszczeń banków po unieważnieniu umów kredytów frankowych.
Spis treści:
Wyrok TSUE w sprawie C-520/21
Od momentu ogłoszenia wyroku TSUE w sprawie C-520/21, trwa dyskusja na temat waloryzacji świadczeń przysługujących bankom po unieważnieniu umów kredytów frankowych. Wyrok ten dotyczył wszystkich roszczeń, które banki mogłyby wysunąć ponad zwrot nominalnie wypłaconego kapitału. Trybunał jednoznacznie stwierdził, że po unieważnieniu umów banki nie mogą żądać od klientów dodatkowych środków. Niemniej jednak, pytanie dotyczące waloryzacji świadczeń banków, na przykład o wskaźniki inflacji, może stanowić podstawę kolejnego pytania skierowanego do TSUE.
Uchwała Sądu Najwyższego
W maju 2021 roku Sąd Najwyższy wydał uchwałę dotyczącą przedawnienia roszczeń banków po unieważnieniu umów kredytów frankowych. Zgodnie z uchwałą, termin przedawnienia nie może rozpocząć się wcześniej niż w momencie, w którym kredytobiorca zostaje poinformowany o skutkach nieważności umowy i oficjalnie oświadcza, że chce, aby ta umowa została unieważniona. W praktyce, to oświadczenie może być złożone przez kredytobiorcę przed sądem po wcześniejszym poinformowaniu go o konsekwencjach unieważnienia kredytu. Warto zauważyć, że sądy mają obowiązek indywidualnej oceny przedawnienia roszczeń banku w każdej sprawie.
Wyroki sądowe
W ostatnich miesiącach zapadły wyroki sądowe, które interpretują uchwałę Sądu Najwyższego niekorzystnie dla banków. Sądy te stwierdziły przedawnienie roszczeń banków o zwrot kapitału wypłaconego przez bank. Jednym z takich wyroków było orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który oddalił roszczenia banku przeciwko klientowi, uznając je za przedawnione. Podobnie postąpił Sąd Okręgowy w Toruniu, który również oddalił roszczenie banku o zwrot kapitału i wynagrodzenia za korzystanie z niego. Takie wyroki są niekorzystne dla banków i mogą się powtarzać w kolejnych sprawach.
Przyszłość przedawnienia roszczeń banków
W najbliższych miesiącach można spodziewać się coraz częstszych wyroków sądowych, które będą interpretować uchwałę Sądu Najwyższego w sposób niekorzystny dla banków. Wiele spraw o unieważnienie umów kredytów frankowych jest nadal rozpatrywanych przez sądy, co może prowadzić do kolejnych procesów banków o zwrot kapitału. Sądy będą musiały indywidualnie ocenić, czy roszczenia banków nie uległy przedawnieniu, co może stanowić wyzwanie dla tych instytucji.
Zapytanie do TSUE
Kwestia przedawnienia roszczeń banków po unieważnieniu umów kredytów frankowych była na tyle istotna, że została zgłoszona jako pytanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Polski sąd prosi Trybunał o wyjaśnienie, czy okres przedawnienia roszczeń banku rozpoczyna się w momencie złożenia oświadczenia przed sądem przez kredytobiorcę, czy też wcześniej, jeśli kredytobiorca był świadomy nieważności umowy. Odpowiedzi na to pytanie można się spodziewać w najbliższych miesiącach.
Rozliczenia między bankami a kredytobiorcami
Wielu kredytobiorców, którzy unieważnili umowy kredytów frankowych, dobrowolnie rozlicza się z bankami w zakresie zwracanego kapitału. W procesie rozliczeń uwzględniają wzajemne wierzytelności i żądają od banku jedynie nadwyżki, jeśli wpłacili więcej niż wypłacony im kapitał. Jednak spłata przedawnionego długu nie daje klientowi prawa do żądania zwrotu. Dlatego banki mogą postępować lepiej, nie wnosząc sprawy o zwrot kapitału i wynagrodzenia, a zamiast tego pozwalając klientom na dobrowolne rozliczenie się po unieważnieniu umowy.
Podsumowanie
Przedawnienie roszczeń banków po unieważnieniu umów kredytów frankowych jest ważnym zagadnieniem, które budzi wiele dyskusji i wywołuje liczne wyroki sądowe. Wyrok TSUE w sprawie C-520/21 oraz uchwała Sądu Najwyższego stanowią podstawę do interpretacji przedawnienia roszczeń banków. W najbliższych miesiącach można spodziewać się kolejnych wyroków sądowych oraz odpowiedzi na pytanie złożone do TSUE. Banki powinny również rozważyć alternatywne sposoby rozliczenia się z klientami po unieważnieniu umów, aby uniknąć przedawnienia swoich roszczeń.
