Firma z Krakowa produkująca kwantowe procesory dzięki dotacji z programu STEP w ciągu 12 miesięcy zwiększyła zatrudnienie o 200 procent. To jeden z przykładów sukcesu nowej inicjatywy rządowej, która ma pozycjonować Polskę w globalnym wyścigu technologicznym. Program STEP z budżetem 5,2 miliarda złotych stanowi odpowiedź na rosnącą konkurencję międzynarodową i potrzebę uniezależnienia Europy od azjatyckich dostawców kluczowych technologii. Przedsiębiorcy otrzymują szansę na sfinansowanie przełomowych inwestycji w mikroelektronikę, biotechnologię i inne strategiczne dziedziny, co może fundamentalnie zmienić pozycję Polski na mapie europejskich innowacji.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jaki jest budżet programu STEP na 2025 rok? | Program STEP dysponuje budżetem 5,2 miliarda złotych na wsparcie inwestycji w przełomowe technologie. |
| Które branże mogą otrzymać dofinansowanie? | Priorytetowe obszary to mikroelektronika, biotechnologia, zielone technologie i sztuczna inteligencja w przemyśle. |
| Kiedy planowany jest kolejny nabór wniosków? | Następna tura naboru wniosków zaplanowana jest na wrzesień 2025 roku według harmonogramu MRiT. |
Spis treści:
Geneza i założenia programu STEP
Program STEP powstał jako bezpośrednia odpowiedź na wyzwania określone w Europejskim Akcie Chipsowym oraz rosnącą potrzebę technologicznej niezależności Unii Europejskiej. Inicjatywa ta stanowi element szerszej strategii, która ma zwiększyć udział Polski w europejskim rynku zaawansowanych technologii z obecnych 1,2 procent do docelowych 3,5 procent do 2030 roku. Dla porównania, Niemcy przeznaczają na podobne cele 10 miliardów euro, podczas gdy Francja alokuje 7 miliardów euro na wspieranie krajowych innowacji technologicznych.
Budżet programu STEP wynosi 5,2 miliarda złotych na lata 2024-2026, co stanowi znaczące zwiększenie w porównaniu z pierwotnie planowanymi 5 miliardami złotych. Środki pochodzą z Krajowego Planu Odbudowy oraz budżetu państwa, co zapewnia stabilność finansowania nawet w przypadku zmian w polityce europejskiej. Głównym celem jest zwiększenie nakładów na badania i rozwój z obecnych 1,5 procent PKB do 2 procent PKB, co zbliży Polskę do średniej unijnej i wzmocni konkurencyjność gospodarki.
Strategiczne cele i oczekiwane rezultaty
Program STEP ma stworzyć 15 tysięcy nowych miejsc pracy do 2027 roku, koncentrując się na stanowiskach wysokiej jakości w sektorach technologicznych. Ministerstwo Rozwoju i Technologii zakłada, że każdy milion złotych dotacji przełoży się na utworzenie średnio trzech nowych etatów w ciągu dwóch lat od zakończenia inwestycji. Dodatkowo program ma wygenerować efekt mnożnikowy, gdzie każda złotówka publicznego wsparcia przyciągnie średnio 2,5 złotego prywatnych inwestycji.
Kluczowym wskaźnikiem sukcesu jest również zwiększenie eksportu polskich produktów high-tech o 40 procent do 2028 roku. Obecnie Polska eksportuje produkty zaawansowane technologicznie o wartości 12 miliardów euro rocznie, co stanowi zaledwie 8 procent całkowitego eksportu. Program STEP ma zmienić tę proporcję, pozycjonując Polskę jako znaczącego gracza na globalnym rynku innowacyjnych rozwiązań.
Priorytetowe obszary wsparcia
Mikroelektronika stanowi absolutny priorytet programu STEP, co wynika z globalnych trendów i strategicznego znaczenia tej branży. Światowy rynek mikroelektroniki osiągnie wartość 1,2 biliona dolarów do 2027 roku, a Europa chce zwiększyć swój udział w produkcji półprzewodników do 20 procent do 2030 roku. W ramach tego obszaru wspierane są inwestycje w układy scalone, sensory oraz komponenty dla przemysłu motoryzacyjnego, gdzie Polska ma już ugruntowaną pozycję jako jeden z największych producentów samochodów w Europie.
Konkretnym przykładem sukcesu jest inwestycja we Wrocławiu, gdzie firma otrzymała 18 milionów złotych dotacji na budowę linii produkcyjnej czujników LiDAR dla pojazdów autonomicznych. Projekt ten nie tylko utworzył 150 nowych miejsc pracy, ale również nawiązał współpracę z niemieckimi koncernami motoryzacyjnymi, zapewniając długoterminowe kontrakty eksportowe. Prognozowany wzrost tego segmentu rynku wynosi 25 procent rocznie do 2028 roku, co czyni inwestycje w mikroelektronikę szczególnie atrakcyjnymi.
Biotechnologia jako polska specjalizacja
Sektor biotechnologiczny w Polsce osiągnął wartość 3,1 miliarda złotych w 2024 roku, notując wzrost o 12 procent rok do roku. Program STEP wspiera szczególnie projekty w obszarze terapii genowych, diagnostyki molekularnej oraz biofarmaceutyków, gdzie polskie firmy mają już uznane kompetencje. Przykładem jest Selvita, która otrzymała 22 miliony złotych na budowę centrum badawczego w Krakowie, specjalizującego się w odkrywaniu nowych leków przeciwnowotworowych.
Biotechnologia oferuje szczególnie wysokie perspektywy zwrotu z inwestycji, gdzie średni czas od badań podstawowych do komercjalizacji wynosi 8-12 lat, ale potencjalne zyski mogą być wielokrotnie wyższe niż w tradycyjnych branżach. Polskie firmy biotechnologiczne coraz częściej nawiązują partnerstwa z globalnymi koncernami farmaceutycznymi, co zapewnia dostęp do międzynarodowych rynków i stabilne źródła finansowania rozwoju.
Inne perspektywiczne dziedziny
Program STEP rozszerza wsparcie również na zielone technologie, szczególnie w obszarze wodoru i fotowoltaiki nowej generacji. Rynek technologii wodorowych w Polsce ma potencjał wzrostu do 10 miliardów złotych do 2030 roku, napędzany zarówno przemysłowymi zastosowaniami, jak i rozwojem transportu niskoemisyjnego. Sztuczna inteligencja w przemyśle i medycynie stanowi kolejny priorytetowy obszar, gdzie polskie firmy mogą wykorzystać rosnące zapotrzebowanie na automatyzację procesów produkcyjnych.
Zaawansowane materiały i nanotechnologie również kwalifikują się do wsparcia, szczególnie w kontekście zastosowań w energetyce odnawialnej i przemyśle kosmicznym. Polska ma ambicje stania się znaczącym graczem w europejskim sektorze kosmicznym, co wymaga rozwoju specjalistycznych materiałów i komponentów o najwyższych parametrach technicznych.
Praktyczny przewodnik aplikacyjny
Minimalna wartość projektu kwalifikującego się do wsparcia w ramach programu STEP wynosi 5 milionów złotych, co ma zapewnić koncentrację środków na przedsięwzięciach o rzeczywistym potencjale transformacyjnym. Wymagany wkład własny różni się w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i wynosi od 25 procent dla małych firm do 40 procent dla dużych korporacji. Kluczowe kryteria oceny obejmują innowacyjność rozwiązania, potencjał eksportowy oraz liczbę tworzonych miejsc pracy wysokiej jakości.
Proces oceny projektów jest dwuetapowy i obejmuje najpierw weryfikację formalną, a następnie merytoryczną ocenę przez panel ekspertów branżowych. Projekty są punktowane według jasno określonych kryteriów, gdzie maksymalnie można uzyskać 100 punktów, a próg kwalifikacji wynosi 70 punktów. Szczególnie wysoko punktowane są projekty zakładające współpracę z ośrodkami naukowymi oraz te, które przyczyniają się do budowania łańcuchów wartości w ramach Unii Europejskiej.
Harmonogram i wymagania formalne
Kolejny nabór wniosków zaplanowany jest na wrzesień 2025 roku, z możliwością składania aplikacji przez okres dwóch miesięcy. Następny nabór odbędzie się w marcu 2026 roku, co daje przedsiębiorcom możliwość wyboru optymalnego terminu w zależności od zaawansowania przygotowań projektu. Czas rozpatrywania wniosków wynosi standardowo 4-6 miesięcy, przy czym projekty o szczególnym znaczeniu strategicznym mogą być rozpatrywane w trybie przyspieszonym.
Wymagane dokumenty obejmują szczegółowy biznesplan, analizę finansową, ekspertyzę techniczną oraz dokumentację potwierdzającą innowacyjność rozwiązania. Najczęstsze błędy w aplikacjach dotyczą niedostatecznego uzasadnienia innowacyjności projektu oraz braku realistycznej analizy rynku docelowego. Warto skorzystać z bezpłatnych konsultacji oferowanych przez regionalne punkty informacyjne, które działają we wszystkich województwach.
Strategie zwiększania szans powodzenia
Kluczowym elementem sukcesu jest przygotowanie biznesplanu, który jasno artykułuje przewagę konkurencyjną planowanego rozwiązania oraz realistycznie ocenia szanse rynkowe. Szczególnie ważne jest wykazanie, że projekt wypełnia lukę rynkową lub oferuje znacząco lepsze parametry niż istniejące rozwiązania. Partnerstwa z ośrodkami naukowymi nie tylko zwiększają szanse na otrzymanie dotacji, ale również zapewniają dostęp do najnowszej wiedzy i infrastruktury badawczej.
Firmy konsultingowe specjalizujące się w pozyskiwaniu dotacji mogą znacząco zwiększyć szanse powodzenia, szczególnie w przypadku złożonych projektów technologicznych. Koszt takich usług wynosi zazwyczaj 3-5 procent wartości otrzymanej dotacji, co stanowi uzasadnioną inwestycję w kontekście potencjalnych korzyści. Ważne jest jednak wybieranie doradców z udokumentowanym doświadczeniem w danej branży i znajomością specyfiki programu STEP.
Pierwsze rezultaty i mierzalne efekty
Po roku działania program STEP wsparł 120 beneficjentów, przekraczając pierwotne założenia o 20 procent. Średnia wartość dotacji wyniosła 12,5 miliona złotych, co wskazuje na koncentrację wsparcia na projektach o znacznej skali i potencjale oddziaływania. Geograficznie projekty rozkładają się równomiernie, przy czym największą aktywność wykazują województwa: mazowieckie, małopolskie, dolnośląskie i wielkopolskie, co odzwierciedla koncentrację ośrodków badawczo-rozwojowych.
Firma technologiczna z Gdańska otrzymała 28 milionów złotych na budowę fabryki chipów dla przemysłu elektromobilności, co stanowi największą pojedynczą dotację przyznana w 2024 roku. Projekt ten ma strategiczne znaczenie dla całego regionu, tworząc ekosystem dostawców i usługodawców wokół głównej inwestycji. Startup biotechnologiczny z Warszawy z kolei otrzymał 8 milionów złotych na rozwój platformy diagnostycznej wykorzystującej sztuczną inteligencję do wczesnego wykrywania nowotworów.
Wpływ na lokalne ekosystemy innowacji
Program STEP katalizuje rozwój regionalnych klastrów technologicznych, gdzie duże inwestycje przyciągają mniejsze firmy i startupy tworzące łańcuchy dostaw. W Krakowie powstał klaster kwantowy skupiający 15 firm i instytutów badawczych, który dzięki wsparciu STEP stał się pierwszym tego typu ośrodkiem w Europie Środkowej. Podobne efekty obserwuje się w Wrocławiu w obszarze mikroelektroniki oraz w Gdańsku w sektorze technologii morskich.
Uniwersytety techniczne coraz aktywniej angażują się w komercjalizację badań, wykorzystując możliwości współpracy z firmami wspieranymi przez program STEP. Politechnika Warszawska uruchomiła specjalny inkubator dla projektów związanych z mikroelektroniką, podczas gdy Uniwersytet Jagielloński rozwija centrum transferu technologii biotechnologicznych. Te inicjatywy tworzą pomost między światem nauki a przemysłem, przyspieszając proces wdrażania innowacji.
Wyzwania i bariery rozwoju sektora
Największym wyzwaniem dla rozwoju wspieranych przez program STEP branż pozostaje problem kadrowy, gdzie 40 procent firm wskazuje braki wykwalifikowanych specjalistów jako główną barierę wzrostu. Szczególnie dotkliwy jest niedobór inżynierów z doświadczeniem w projektowaniu układów scalonych oraz biotechnologów z kompetencjami w zakresie terapii genowych. Ministerstwo Rozwoju i Technologii uruchomiło w odpowiedzi na to wyzwanie program stypendialny dla studentów kierunków technicznych oraz dofinansowanie studiów podyplomowych.
Konkurencja międzynarodowa stanowi kolejne poważne wyzwanie, szczególnie w kontekście dominacji azjatyckich producentów w kluczowych segmentach rynku. Tajwan kontroluje 63 procent światowej produkcji układów scalonych, podczas gdy Chiny intensywnie inwestują w biotechnologię, przeznaczając na ten cel ponad 50 miliardów dolarów rocznie. Polska musi znaleźć nisze rynkowe, gdzie może budować przewagi konkurencyjne oparte na specjalizacji i jakości.
Inicjatywy edukacyjne i rozwój talentów
Program STEP współfinansuje inicjatywy edukacyjne mające na celu zwiększenie podaży wykwalifikowanych kadr. Politechniki w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu otrzymały łącznie 45 milionów złotych na modernizację laboratoriów i zakup najnowszego sprzętu badawczego. Dodatkowo uruchomiono program praktyk zagranicznych, który umożliwia polskim studentom zdobywanie doświadczenia w wiodących ośrodkach technologicznych w Dolinie Krzemowej i Izraelu.
Współpraca z uczelniami technicznymi obejmuje również wspólne programy badawcze, gdzie studenci i doktoranci pracują nad rzeczywistymi wyzwaniami przemysłowymi. Taki model nie tylko przyspiesza rozwój innowacji, ale również zapewnia absolwentom praktyczne umiejętności poszukiwane przez pracodawców. Firmy wspierane przez program STEP oferują rocznie ponad 500 miejsc stażowych, co stanowi znaczący wkład w rozwój kapitału ludzkiego w sektorze wysokich technologii.
Perspektywy rozwoju i planowane rozszerzenia
Ministerstwo Rozwoju i Technologii planuje rozszerzenie programu STEP o dodatkowe 2 miliardy złotych w latach 2027-2030, co ma umożliwić wsparcie kolejnej generacji projektów technologicznych. Nowe obszary wsparcia będą obejmować technologie kosmiczne, gdzie Polska ma ambicje stania się znaczącym graczem w europejskim sektorze Space Economy, oraz cyberbezpieczeństwo, które zyskuje na znaczeniu w kontekście rosnących zagrożeń cyfrowych.
Integracja z inicjatywami europejskimi pogłębia się poprzez powiązania z programem Horizon Europe oraz współpracę w ramach European Innovation Council. Polskie firmy wspierane przez program STEP coraz częściej uczestniczą w międzynarodowych konsorcjach badawczych, co zwiększa ich szanse na komercjalizację innowacji na skalę globalną. Potencjał eksportowy polskich technologii szacowany jest na 8 miliardów euro do 2030 roku, co stanowiłoby podwojenie obecnych wyników.
Program STEP reprezentuje strategiczną inwestycję w technologiczną przyszłość Polski, oferując przedsiębiorcom realną szansę na uczestnictwo w globalnej rewolucji technologicznej. Firmy, które dziś podejmą wyzwanie innowacji i skorzystają z dostępnego wsparcia, mogą jutro stać się liderami międzynarodowych rynków. Następny nabór wniosków planowany na wrzesień 2025 roku to okazja, której nie warto przegapić – czas na przygotowania zaczyna się już teraz, a szczegółowe informacje dostępne są na platformie gov.pl/step.
Program STEP 2025 to szansa na otrzymanie znaczącego dofinansowania dla firm inwestujących w mikroelektronikę i biotechnologię, z budżetem 5,2 mld zł i naborem we wrześniu.
