Blisko 99% spraw dotyczących kredytów frankowych kończy się zwycięstwem kredytobiorców w polskich sądach. Jednak droga do sukcesu wymaga cierpliwości – średni czas oczekiwania na wyrok w pierwszej instancji to aż 555 dni.W różnych częściach Polski sprawy frankowe toczą się w odmiennym tempie. Podczas gdy w Suwałkach kredytobiorca czeka na rozstrzygnięcie około 216 dni, w Warszawie okres ten wydłuża się nawet do 1153 dni. Natomiast w przypadku apelacji, postępowanie może przedłużyć się o kolejne 430 dni.
Mimo że proces sądowy może być długotrwały, coraz więcej osób decyduje się na dochodzenie swoich praw w sądzie. Przede wszystkim wynika to z korzystnego orzecznictwa i znaczących korzyści finansowych, jakie może przynieść pozytywne rozstrzygnięcie sprawy.
W tym artykule szczegółowo wyjaśnimy, ile trwa postępowanie sądowe w sprawach frankowych, jakie czynniki wpływają na jego długość oraz jak przygotować się na długi proces sądowy.
Spis treści:
Czy warto rozpoczynać proces o unieważnienie kredytu frankowego?
Decyzja o rozpoczęciu procesu sądowego przeciwko bankowi nie powinna być podejmowana pochopnie. W 2025 roku sytuacja prawna kredytobiorców jest znacznie bardziej przewidywalna niż w poprzednich latach, jednak wciąż należy dokładnie przeanalizować indywidualne okoliczności.
Ocena indywidualnej sytuacji kredytobiorcy
Przed podjęciem decyzji o drodze sądowej warto przeprowadzić szczegółową analizę umowy kredytowej pod kątem obecności klauzul abuzywnych. Istotnym czynnikiem jest posiadanie statusu konsumenta, co umożliwia powołanie się na art. 385 Kodeksu Cywilnego.
Co ważne, status konsumenta przysługuje także osobom prowadzącym działalność gospodarczą, jeśli kredyt był zaciągnięty na cele prywatne. Nawet wykształcenie wyższe czy wykonywanie zawodu z obszaru finansów lub prawa nie pozbawia kredytobiorcy ochrony konsumenckiej, co potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 1 marca 2017 r..
Faktyczny cel wykorzystania nieruchomości ma również znaczenie. Jeżeli kredytobiorca mieszka w kredytowanej nieruchomości, ale prowadzi w niej działalność gospodarczą, nadal może korzystać z pełnej ochrony prawnej.
Analiza kosztów w stosunku do potencjalnych korzyści
Koszty procesu obejmują przede wszystkim opłatę sądową w wysokości 1000 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika. Na rynku warszawskim za prowadzenie sprawy w pierwszej instancji należy przygotować od 10 do kilkunastu tysięcy złotych. Dodatkowo kancelarie często pobierają połowę lub 75% tej kwoty za postępowanie apelacyjne.
Natomiast korzyści z unieważnienia umowy są znaczące:
- Uwolnienie od dalszego zadłużenia
- Zwrot wszystkich wpłaconych rat, odsetek i opłat
- Eliminacja ryzyka kursowego
- Poprawa zdolności kredytowej
- Możliwość wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej
W przypadku wygranej sprawy bank zwraca kredytobiorcy wszystkie wpłacone raty, a kredytobiorca oddaje jedynie kwotę kapitału kredytu. Co więcej, TSUE w wyroku z 15 czerwca 2023 r. potwierdził, że frankowicze mogą ubiegać się dodatkowo o zwrot odszkodowania i kosztów waloryzacji świadczenia.
Statystyki wygranych spraw frankowych w sądach
Statystyki wygranych spraw są niezwykle korzystne dla kredytobiorców. W pierwszych trzech kwartałach 2023 roku zapadło 11 187 wyroków sądowych w sprawach frankowych, z czego aż 97% (10 850 spraw) zakończyło się korzystnie dla kredytobiorców.
Jeszcze lepiej wyglądają dane dotyczące prawomocnych wyroków – na 2135 takich rozstrzygnięć, aż 99% (2114 spraw) było korzystnych dla frankowiczów. W całym 2023 roku wydano łącznie co najmniej 16 438 wyroków, z czego frankowicze wygrali 97% spraw przed sądami I instancji oraz 99% przed sądami II instancji.
W większości przypadków sądy decydują o całkowitym unieważnieniu umowy kredytowej – taki wyrok zapadł w 96% korzystnych dla kredytobiorców spraw. Pozostałe korzystne wyroki dotyczyły odfrankowienia umowy.
Strategiczne przygotowanie do sprawy frankowej
Przystępując do procesu sądowego przeciwko bankowi, potrzebuję opracować przemyślaną strategię działania. Właściwe przygotowanie może znacząco wpłynąć na przebieg sprawy frankowej i zwiększyć szanse na korzystne rozstrzygnięcie.
Wybór między unieważnieniem a odfrankowieniem
Pierwsza strategiczna decyzja dotyczy wyboru między unieważnieniem a odfrankowieniem umowy kredytowej. Unieważnienie polega na uznaniu, że umowa jest nieważna od samego początku, co oznacza wzajemny zwrot świadczeń między mną a bankiem. W praktyce oddaję bankowi kwotę kapitału, a bank zwraca mi wszystkie wpłacone raty wraz z odsetkami.
Z drugiej strony, odfrankowienie to przekształcenie kredytu w złotówkowy przy zachowaniu oprocentowania jak dla kredytu frankowego. Jednakże, statystyki pokazują, że aż 96% korzystnych wyroków dla kredytobiorców dotyczy całkowitego unieważnienia umowy.
Warto podkreślić, że Sąd Najwyższy w uchwale z 25.04.2024 r. wyraźnie opowiedział się przeciwko odfrankowieniu, uznając unieważnienie za jedyne słuszne rozwiązanie. Muszę zatem rozważyć, która opcja będzie dla mnie bardziej korzystna finansowo.
Gromadzenie kluczowych dowodów
Przygotowanie kompletu dokumentacji stanowi fundament skutecznego pozwu. Niezbędne dokumenty obejmują:
- Umowę kredytową wraz ze wszystkimi załącznikami i aneksami
- Regulamin kredytowy obowiązujący w dniu zawarcia umowy
- Zaświadczenie z banku o historii spłat kredytu
- Zaświadczenie o wysokości wypłaconego kredytu i saldzie zadłużenia
- Wniosek o udzielenie kredytu i korespondencję z bankiem
Dokumentację należy kompletować starannie, ponieważ każdy z dokumentów może zawierać klauzule abuzywne lub istotne informacje wpływające na przebieg sprawy. Zaświadczenia z banku uzyskuję składając odpowiedni wniosek, co trwa zwykle 6-8 tygodni.
Przygotowanie się na długotrwały proces
Procesy frankowe trwają przeciętnie 3-4 lata, dlatego potrzebuję przygotować się na długotrwałe postępowanie. Niezwłocznie po złożeniu pozwu warto rozważyć wniosek o zabezpieczenie powództwa, co pozwala na wstrzymanie płacenia rat do czasu wydania wyroku.
Ponadto, kluczowe jest nawiązanie współpracy z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w sprawach frankowych, który pomoże w analizie dokumentów, określeniu podstaw prawnych pozwu i opracowaniu skutecznej strategii procesowej. Ekspert prawny minimalizuje ryzyko błędów formalnych i zapewnia wsparcie na każdym etapie postępowania.
Przygotowanie się na długotrwały proces wymaga także zadbania o swój komfort psychiczny i finansowy, gdyż postępowanie może być czasochłonne, ale ostatecznie przynosi wymierne korzyści finansowe.
Realia czasowe postępowań sądowych w sprawach frankowych
Czas oczekiwania na rozstrzygnięcie spraw frankowych stanowi jeden z kluczowych czynników wpływających na decyzję o rozpoczęciu procesu sądowego. Średni ogólnopolski czas od złożenia pozwu do otrzymania wyroku w pierwszej instancji wynosi obecnie 555 dni, jednak realia są znacznie bardziej zróżnicowane.
Najszybsze i najwolniejsze sądy w Polsce
Lokalizacja sądu decydująco wpływa na długość postępowania. Najszybciej sprawy frankowe rozpatrywane są w mniejszych ośrodkach – rekordzistą jest Sąd Okręgowy w Suwałkach, gdzie średnio oczekuje się zaledwie 216 dni. Podobnie krótki czas dotyczy sądów w Częstochowie (303 dni), Elblągu (350 dni) czy Tarnobrzegu (353 dni).
W przeciwieństwie do tego, w największych miastach czas oczekiwania dramatycznie się wydłuża. Niechlubnym rekordzistą jest Warszawa, gdzie na wyrok w pierwszej instancji trzeba czekać średnio 1153 dni. Niewiele lepiej sytuacja wygląda we Wrocławiu (958 dni) czy Gdańsku (821 dni).
Podobne dysproporcje dotyczą postępowań apelacyjnych. Najszybciej sprawy frankowe w drugiej instancji rozpatruje Sąd Apelacyjny w Lublinie (274 dni), a najdłużej – w Katowicach (574 dni).
Jak bank może przedłużać postępowanie
Banki świadomie stosują strategie wydłużające postępowanie, licząc na zniechęcenie kredytobiorców. Najpopularniejsze taktyki to:
- Składanie nieprzydatnych wniosków dowodowych, zwłaszcza obszernych dokumentów wewnątrzbankowych
- Wnioskowanie o przesłuchanie świadków, którzy nie mają istotnej wiedzy o sprawie
- Kierowanie korespondencji do świadków na nieprawidłowe adresy
- Zaskarżanie wszystkich niekorzystnych dla banku rozstrzygnięć
- Wnioski o wyłączenie sędziów
- Kwestionowanie jurysdykcji sądu
Praktyki te, przypominające tzw. pozwy SLAPP, mają na celu psychiczne i finansowe wyniszczenie kredytobiorców.
Możliwości przyspieszenia sprawy
Wpływ kredytobiorcy na przyspieszenie postępowania jest ograniczony, jednak istnieją pewne metody:
- Złożenie wniosku o podjęcie czynności w sprawie – najmniej sformalizowany sposób ponaglenia sądu, choć o niewielkiej skuteczności
- Skarga na działalność sądu do prezesa właściwego sądu
- Skarga na przewlekłość postępowania do sądu wyższej instancji, która może skutkować przyznaniem odszkodowania 2000-20000 zł
Jednakże, jak wskazują eksperci, przewlekłość postępowania może działać też na korzyść kredytobiorcy, zapewniając wyższe odsetki ustawowe za opóźnienie (11,50% rocznie od 2022 roku).
Warto przygotować się na długi proces, szukając doświadczonego pełnomocnika, który pomoże uniknąć błędów formalnych i przeciwdziałać taktyce banku.
Zarządzanie sprawą frankową w trakcie jej trwania
Prowadzenie sprawy frankowej wymaga aktywnego zaangażowania, nawet gdy reprezentuje mnie profesjonalny pełnomocnik. Właściwe zarządzanie toczącym się postępowaniem może znacząco wpłynąć na jego przebieg i ostateczny wynik.
Komunikacja z pełnomocnikiem prawnym
Wybór odpowiedniego pełnomocnika jest kluczowy dla powodzenia sprawy. Przed podpisaniem umowy z kancelarią warto ustalić, który konkretny radca prawny lub adwokat będzie prowadził moją sprawę i jak będzie wyglądał bezpośredni kontakt z nim. Ponadto, należy dokładnie przeanalizować zasady wynagradzania, w tym ewentualne dodatkowe koszty związane z udziałem w rozprawach. Przejrzyste i regularne informowanie o postępach w sprawie to znak rozpoznawczy dobrej kancelarii frankowej.
Obsługa kredytu w trakcie procesu sądowego
W trakcie postępowania mam możliwość złożenia wniosku o zabezpieczenie powództwa poprzez wstrzymanie spłaty rat kredytu do czasu zakończenia sprawy. Sąd powinien rozpatrzyć taki wniosek bezzwłocznie, choć w praktyce czas oczekiwania wynosi około miesiąca. Warto wiedzieć, że po uzyskaniu zabezpieczenia, aż do prawomocnego wyroku nie muszę spłacać rat, co znacząco odciąża mój budżet.
Przygotowanie do rozprawy i zeznań
Podczas rozprawy zachowuję spokój i stosuję się do kilku podstawowych zasad:
- Ubieram się schludnie i formalnie
- Zabieram głos wyłącznie na polecenie sądu
- Zwracam się do sądu używając formy „Wysoki Sądzie”
- Odpowiadam zwięźle i zgodnie z prawdą
Przygotowując się do przesłuchania, omawiam z pełnomocnikiem prawnym możliwe pytania dotyczące m.in. celu zaciągnięcia kredytu, procesu podpisywania umowy czy możliwości negocjowania jej warunków.
Radzenie sobie ze stresem związanym z długim procesem
Długotrwały proces może generować znaczny stres. W radzeniu sobie z nim pomaga wsparcie psychologiczne oraz dołączenie do społeczności osób w podobnej sytuacji, takiej jak Życie Bez Kredytu. Dzięki takim grupom mogę poczuć się mniej osamotniony i lepiej radzić sobie z trudnościami związanymi z kredytem frankowym. Warto pamiętać, że chroniczne zadłużenie negatywnie wpływa na umiejętność podejmowania rozsądnych decyzji i stabilność psychiczną, dlatego tak istotne jest zadbanie o własny dobrostan w trakcie procesu.
Wnioski
Podsumowując, sprawy frankowe stanowią długotrwały, lecz opłacalny proces dla kredytobiorców. Przede wszystkim statystyki pokazują, że blisko 99% spraw kończy się zwycięstwem frankowiczów, co potwierdza zasadność podjęcia kroków prawnych.
Niewątpliwie, kluczem do sukcesu jest odpowiednie przygotowanie do procesu sądowego. Staranne zgromadzenie dokumentacji, wybór doświadczonego pełnomocnika oraz gotowość na długie postępowanie znacząco zwiększają szanse na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy.
Ostatecznie, mimo że średni czas oczekiwania na wyrok w pierwszej instancji wynosi 555 dni, a w niektórych miastach nawet ponad 1000 dni, korzyści finansowe wynikające z unieważnienia umowy kredytowej rekompensują ten okres oczekiwania. Pamiętajmy też o możliwości złożenia wniosku o zabezpieczenie powództwa, który pozwala na wstrzymanie spłaty rat do czasu zakończenia sprawy.
