Bałtyk jest jednym z najważniejszych szlaków handlowych i strategicznym regionem dla bezpieczeństwa Europy. W 2025 roku rozpoczęła się operacja Baltic Sentry, mająca na celu ochronę infrastruktury podmorskiej przed sabotażem i zagrożeniami hybrydowymi. Komandor belgijskiej floty NATO, Erik Kockx, podczas konferencji w Sztokholmie ujawnił, że podczas patroli zauważono podejrzane manewry statków handlowych, które natychmiast ustawały po zbliżeniu się okrętów sojuszu.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co to jest operacja Baltic Sentry i jaki ma cel? | Operacja Baltic Sentry to misja NATO rozpoczęta w styczniu 2025 r., chroniąca infrastrukturę podmorską na Bałtyku przed sabotażem. |
| Jakie kraje uczestniczą w operacji Baltic Sentry na Bałtyku 2025? | W akcji biorą udział m.in. Polska, Szwecja, Niemcy, Estonia, Norwegia oraz Belgia. |
| Jaki jest wpływ operacji Baltic Sentry na bezpieczeństwo infrastruktury podmorskiej w Europie? | Operacja zwiększa ochronę kabli i rurociągów, ograniczając ryzyko sabotażu i hybrydowych zagrożeń w regionie. |
Spis treści:
Jakie są najważniejsze fakty dotyczące operacji Baltic Sentry i podejrzanych incydentów?
Operacja Baltic Sentry została uruchomiona 14 stycznia 2025 roku jako odpowiedź NATO na rosnące zagrożenia dla kluczowej infrastruktury podmorskiej Bałtyku. Jej głównym celem jest monitorowanie i zabezpieczenie sieci kabli energetycznych, światłowodów oraz rurociągów przed aktami sabotażu, które nasiliły się od końca 2023 roku. Misja wykorzystuje nowoczesne technologie – m.in. bezzałogowe statki powietrzne Heron TP oraz autonomiczne drony podwodne REMUS.
W operacji biorą udział państwa takie jak Polska, Szwecja, Niemcy, Estonia, Łotwa, Litwa oraz Norwegia i Belgia. Kluczową rolę odgrywają Stałe Grupy Morskie NATO: SNMG1 oraz SNMCMG1. Jednostki ze Szwecji dostarczyły trzy okręty wojenne i samolot patrolowy ASC 890. Polska zaangażowała swoją fregatę rakietową w ramach krajowej operacji „Zatoka”, zintegrowanej z Baltic Sentry.
Jak wyglądała skala działań oraz jakie incydenty poprzedziły rozpoczęcie misji?
Pierwotnie planowana na 90 dni operacja została przedłużona do końca kwietnia 2025 roku z możliwością dalszego rozszerzenia czasu trwania. Liczba zaangażowanych jednostek zmienia się dynamicznie – sekretarz NATO Mark Rutte podkreślał, że nie są one stale ujawniane ze względów bezpieczeństwa.
Przed rozpoczęciem Baltic Sentry doszło do czterech poważnych incydentów uszkodzenia infrastruktury podmorskiej między październikiem 2023 a styczniem 2025. Wśród nich były m.in. zerwanie kabla Estlink 2 przez chiński statek *Yi Peng 3* oraz uszkodzenia gazociągu Balticconnector przez *Newnew Polar Bear*. Najpoważniejszym zdarzeniem był atak tankowca *Eagle S* powiązanego z rosyjską flotą cieni.
Jak eskalują hybrydowe zagrożenia na Bałtyku i jakie są ich przyczyny?
W ostatnich latach Bałtyk stał się areną nasilenia działań hybrydowych wymierzonych w infrastrukturę krytyczną Europy. Od października 2023 do początku 2025 roku odnotowano rekordową liczbę incydentów o charakterze sabotażu lub podejrzanych zdarzeń z udziałem statków powiązanych z Rosją i Chinami.
Rosyjska flota cieni obejmuje ponad sto czterdzieści statków handlowych działających pod różnymi banderami państw trzecich. Znaczna część tych jednostek wyposażona jest w zaawansowany sprzęt do mapowania dna morskiego, co pozwala im prowadzić działania wywiadowcze lub przygotowywać potencjalne ataki na infrastrukturę podmorską.
Jakie technologie stosuje NATO w walce z zagrożeniami hybrydowymi?
NATO wdraża nowoczesne rozwiązania technologiczne – bezzałogowe samoloty Heron TP potrafią wykrywać obiekty wielkości piłki tenisowej z wysokości kilkunastu kilometrów. Podwodne drony REMUS mogą realizować misje monitoringu dna morskiego trwające nawet do miesiąca. Połączenie satelitarnych systemów rozpoznawczych z tymi technologiami tworzy kompleksowy system ochrony infrastruktury.
Co mówią eksperci o ryzykach i scenariuszach związanych z operacją Baltic Sentry?
Eksperci zgodnie wskazują na rosnące ryzyko eskalacji działań hybrydowych na Bałtyku. Frank Juris z Sinopsis uważa, że cztery poważne incydenty to celowe testy ze strony Rosji mające na celu sprawdzenie reakcji NATO oraz przygotowanie gruntu pod ewentualne zakłócenia dostaw energii do Unii Europejskiej.
Z kolei dr Hanna Śmigielska z Ośrodka Studiów Wschodnich zwraca uwagę na fakt, że rosyjska flota cieni nie tylko omija sankcje gospodarcze, ale także pełni funkcję mobilnej platformy dla działań wywiadowczych i sabotażowych prowadzonych przez byłych oficerów GRU.
Jakie są przeciwstawne opinie dotyczące przyczyn incydentów?
Mimo powszechnego przekonania o celowym działaniu Rosji, raport wywiadu USA z początku 2025 roku sugeruje możliwość częściowego udziału błędów ludzkich lub niedoświadczonych załóg floty cieni jako przyczyn niektórych incydentów. Ta interpretacja pozostaje jednak kontrowersyjna wobec dowodów świadczących o precyzyjnym charakterze uszkodzeń infrastruktury.
Jak operacja Baltic Sentry wpłynie na życie przeciętnej osoby w Europie?
Działania NATO mają bezpośredni wpływ na stabilność cen energii oraz dostęp do internetu w regionie Bałtyku. Uszkodzenia kabli podmorskich spowodowały wzrost cen gazu o kilka procent w Finlandii i Polsce już w poprzednich latach. Z kolei stabilność sieci światłowodowych jest kluczowa dla funkcjonowania bankowości elektronicznej i usług online.
Wielu turystów może odczuć skutki zwiększonego nadzoru militarnego – przewiduje się spadek ruchu rejsowego o około 15% w sezonie letnim 2025 ze względu na ograniczenia wokół zatok oraz portów wojennych.
Jakie są mniej znane fakty dotyczące technologii używanych podczas misji?
Drony Heron TP potrafią wykrywać bardzo małe obiekty nawet podczas trudnych warunków pogodowych dzięki zaawansowanym sensorom optycznym i radarowym. Statki podejrzane o działania sabotażowe często wyłączają transpondery AIS na kilka godzin, by ukryć swoje pozycje lub symulować awarie systemów komunikacyjnych.
Co to oznacza dla przyszłości bezpieczeństwa morskiego Europy?
Operacja Baltic Sentry pokazuje nowy wymiar wojny hybrydowej skoncentrowanej na infrastrukturze krytycznej Europy. Skuteczna ochrona wymaga dalszych inwestycji w technologie monitoringu dna morskiego oraz rozwoju międzynarodowej współpracy cywilno-wojskowej.
NATO planuje rozszerzyć liczbę autonomicznych dronów do około pięćdziesięciu jednostek do końca 2025 roku oraz budowę podwodnych „fortec” chroniących kable za ponad dwa miliardy euro. Wdrażane będą także międzynarodowe standardy dotyczące kotwiczenia statków i procedur zatrzymań jednostek podejrzanych o sabotaż.
Zakończenie słów komandora Kockxa brzmi wymownie: „Wojna o dno morskie dopiero się zaczyna”. To wezwanie do refleksji nad znaczeniem współpracy międzynarodowej dla zapewnienia bezpieczeństwa morskiego i stabilności energetycznej całej Europy.
Zachęcamy czytelników do śledzenia bieżących informacji związanych z bezpieczeństwem morskim oraz wspierania inicjatyw promujących pokojowe wykorzystanie mórz i oceanów jako źródła dobrobytu i stabilności.
