| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest pakiet deregulacyjny 2025? | To zestaw ponad 40 zmian prawnych mających na celu uproszczenie procedur dla przedsiębiorców i ograniczenie biurokracji. |
| Jakie są nowe zasady kontroli przedsiębiorstw w Polsce po przyjęciu pakietu? | Mikroprzedsiębiorstwa będą kontrolowane maksymalnie przez 6 dni, a częstotliwość kontroli zależy od poziomu ryzyka działalności. |
| Jakie korzyści przyniesie pakiet deregulacyjny polskim firmom? | Oczekiwane są oszczędności finansowe i czasowe, uproszczenie procedur oraz cyfryzacja usług administracyjnych. |
W kwietniu 2025 roku Sejm przyjął pierwszy pakiet deregulacyjny – kompleksowy zestaw zmian prawnych, które mają zrewolucjonizować prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Pakiet ten powstał na bazie wieloletnich analiz i konsultacji prowadzonych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Celem reformy jest uproszczenie skomplikowanych przepisów oraz skrócenie czasochłonnych procedur, które dotychczas utrudniały funkcjonowanie przedsiębiorstw, zwłaszcza mikro- i małych firm. Nowe regulacje wprowadzają nowoczesne rozwiązania, takie jak elektronizacja dokumentów czy zmiany w systemie kontroli, co ma znacząco wpłynąć na poprawę warunków prowadzenia biznesu w Polsce.
Spis treści:
Najważniejsze fakty: rewolucja w kontrolach i procedurach
Pierwszy pakiet deregulacyjny obejmuje ponad czterdzieści rozwiązań prawnych wdrażanych w ramach trzydziestu pięciu ustaw. Kluczowym celem jest redukcja obciążeń administracyjnych oraz zwiększenie efektywności obsługi przedsiębiorców. Przepisy koncentrują się na trzech podstawowych obszarach: uproszczeniu zakładania firmy, zmianach w zasadach kontroli oraz pełnej digitalizacji procesów administracyjnych.
W zakresie kontroli przedsiębiorstw wprowadzono istotne zmiany dotyczące czasu i częstotliwości inspekcji. Mikroprzedsiębiorcy mogą spodziewać się skrócenia czasu trwania kontroli z dwunastu do maksymalnie sześciu dni. Dodatkowo kontrole planowe odbywać się będą według poziomu ryzyka działalności: firmy o niskim ryzyku podlegać będą kontroli co pięć lat, średniego ryzyka co trzy lata, natomiast te o wysokim ryzyku pozostaną bez ograniczeń czasowych. Takie podejście pozwoli skoncentrować zasoby kontrolne tam, gdzie są najbardziej potrzebne, jednocześnie zmniejszając presję na mniejsze podmioty.
Elektronizacja procedur to kolejny filar reformy. Wprowadzono możliwość zawierania umów leasingowych oraz składania dokumentów drogą elektroniczną, co znacznie usprawni i przyspieszy formalności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Według szacunków Ministerstwa Rozwoju i Technologii nowe rozwiązania pozwolą zaoszczędzić przedsiębiorcom ponad pół miliarda złotych rocznie dzięki ograniczeniu kosztów administracyjnych.
Kontekst historyczny i społeczny: dlaczego pakiet był niezbędny?
Przedstawiony pakiet deregulacyjny jest odpowiedzią na wieloletnie postulaty środowisk biznesowych dotyczące ograniczenia nadmiernej biurokracji. Dotychczasowe przepisy były często niejasne i rozbudowane, co skutkowało długotrwałymi procedurami oraz wysokimi kosztami dla przedsiębiorców. Szczególnie dotkliwe były one dla mikrofirm, które stanowią blisko 97% wszystkich podmiotów gospodarczych w Polsce.
Proces legislacyjny rozpoczął się już w marcu 2024 roku wraz z exposé premiera Donalda Tuska. Przez kolejny rok odbywały się szerokie konsultacje społeczne zakończone w listopadzie 2024 roku. Pakiet został zatwierdzony przez Radę Ministrów w marcu 2025 roku, by następnie trafić do Sejmu. W trakcie prac nad projektem aktywnie uczestniczyły organizacje biznesowe oraz eksperci z różnych branż, co przełożyło się na uwzględnienie aż piętnastu tysięcy postulatów zgłoszonych przez przedsiębiorców.
Polska wpisuje się także w europejski trend uproszczeń prawnych. Podobne inicjatywy realizują kraje takie jak Dania czy Holandia, które stosują regułę „one in, two out”, nakazującą usunięcie dwóch istniejących regulacji za każdą nową. Tym samym polski pakiet deregulacyjny różni się od wcześniejszych prób reform – jego innowacją jest silny akcent na cyfryzację i elastyczność prawa gospodarczego.
Perspektywy i potencjalne wyzwania: między entuzjazmem a krytyką
Rząd oraz środowiska przedsiębiorcze wyrażają duży optymizm względem efektów pierwszego pakietu deregulacyjnego. Minister Krzysztof Paszyk zapowiedział kontynuację reform – kolejne sto dwadzieścia ustaw ma zostać poddanych uproszczeniom w najbliższych miesiącach. Eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują na potencjalny wzrost produktu krajowego brutto o około pół procenta do końca 2026 roku dzięki zwiększeniu efektywności mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw.
Z drugiej strony nie brakuje głosów krytycznych. Klub parlamentarny PiS zgłosił liczne poprawki odrzucone podczas głosowania, a były premier Mateusz Morawiecki podkreślał istnienie nadal rozbudowanego katalogu nowych regulacji mimo zapowiedzi uproszczeń. Krytyka dotyczy również braku ograniczeń dotyczących przedawniania zobowiązań podatkowych poprzez wszczynanie postępowań karnych, co zdaniem niektórych może utrudniać prowadzenie działalności gospodarczej.
Wyzwania pojawiają się także na etapie implementacji przepisów. Analizy Krajowej Izby Gospodarczej pokazują, że niemal jedna czwarta firm obawia się nadinterpretacji nowych regulacji przez urzędników. Ponadto problemem może być nierównomierna cyfryzacja administracji lokalnej – tylko nieco ponad czterdzieści procent gmin dysponuje pełną infrastrukturą cyfrową umożliwiającą korzystanie z elektronicznych usług publicznych.
Jak pierwszy pakiet deregulacyjny zmienia prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce?
Dla mikroprzedsiębiorstw kluczową zmianą jest możliwość korzystania z tzw. „miękkich wezwań”, które pozwalają uzupełnić formalne braki bez natychmiastowego nakładania kar finansowych. To podejście sprzyja dialogowi między urzędem a przedsiębiorcą oraz zmniejsza stres związany z kontrolami.
Rzemieślnicy otrzymują nowe możliwości prowadzenia działalności poprzez spółki kapitałowe, co sprzyja rozwojowi i ekspansji ich firm na rynku krajowym i zagranicznym. Ponadto sektor e-commerce korzysta na uznaniu dokumentów elektronicznych za równoważne papierowym, co przyspiesza zawieranie umów leasingowych oraz innych formalności biznesowych.
Dla konsumentów zmiany oznaczają szybszy dostęp do usług oraz produktów dzięki usprawnieniu procesów administracyjnych u dostawców. Szacunki Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wskazują na możliwe obniżenie cen o około dwa do trzech procent szczególnie w sektorze transportowym i logistycznym.
Niespodziewane efekty pakietu deregulacyjnego
Jednym z nieoczekiwanych efektów było wycofanie kontrowersyjnego przepisu tzw. „lex Amazon”, który wymagał od platform internetowych udostępniania danych konkurencji. Decyzja ta spotkała się z mieszanymi reakcjami – część ekspertów obawia się wzrostu dominacji zagranicznych gigantów kosztem małych sklepów internetowych.
Dodatkowo praktyczne wykorzystanie nowych regulacji wymaga od przedsiębiorców aktywnego zaangażowania i śledzenia zmian prawnych oraz korzystania z dostępnego wsparcia oferowanego przez instytucje państwowe i organizacje branżowe. Pomocne są platformy cyfrowe Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz szkolenia dedykowane mikrofirmom.
Podsumowanie: nowa era dla polskiego biznesu?
Pierwszy pakiet deregulacyjny to przełomowy krok ku uproszczeniu prawa gospodarczego w Polsce. Jego sukces zależeć będzie jednak od sprawnej implementacji oraz dalszego konsekwentnego ograniczania liczby zbędnych przepisów. Cyfryzacja usług publicznych stanowi fundament nowoczesnego państwa wspierającego przedsiębiorców.
Dzięki tym zmianom polskie firmy mogą liczyć na realne oszczędności czasu i pieniędzy oraz lepsze warunki rozwoju. Jak zauważył Rafał Brzoska, prezes InPostu: „To dopiero początek procesu – prawdziwy test nastąpi wtedy, gdy przedsiębiorcy poczują korzyści na własnej skórze”. Dla całej polskiej gospodarki oznacza to nadzieję na większą konkurencyjność i wzrost innowacyjności w nadchodzących latach.
