Spis treści:
Raport: Blisko 42 proc. konsumentów zamierza wydać na święta mniej niż w zeszłym roku – analiza trendów i kontekstu rynkowego
W przededniu Wielkanocy 2025 roku Grupa Blix opublikowała raport ukazujący istotne zmiany w zachowaniach zakupowych Polaków. Zaskakujące jest to, że pomimo optymistycznych prognoz ekonomicznych, aż 41,9% konsumentów planuje ograniczyć wydatki na świąteczne artykuły spożywcze w porównaniu do ubiegłego roku. To znaczący spadek względem 47,5% osób deklarujących takie zamiary w 2024 roku. Jednocześnie rośnie odsetek tych, którzy nie przewidują cięć w budżecie – obecnie wynosi 36,2%, co wskazuje na stopniową odbudowę zaufania do stabilności finansowej. W niniejszym artykule przeanalizujemy przyczyny tych trendów oraz ich konsekwencje dla konsumentów i rynku detalicznego.
Konsumenckie priorytety a dynamika wydatków świątecznych
Zmniejszająca się presja oszczędnościowa
Różnica między odsetkiem osób planujących ograniczyć świąteczne wydatki a tymi, którzy zamierzają utrzymać lub zwiększyć budżet, zmalała z 17 do zaledwie 6 punktów procentowych w ciągu ostatniego roku. Eksperci Grupy Blix wskazują kilka kluczowych czynników tej zmiany. Po pierwsze, spowolnił wzrost cen żywności – na przykład mięso i wędliny zdrożały o około 6% rok do roku, a słodycze o około 13%. Po drugie, wzrosły wynagrodzenia Polaków, co poprawiło ich realną siłę nabywczą. Po trzecie, konsumenci wykształcili nawyki racjonalizacji zakupów podczas wysokiej inflacji w latach poprzednich, dzięki czemu potrafią lepiej zarządzać budżetem bez konieczności drastycznych cięć.
Segmentacja poziomu oszczędności
Wśród osób planujących ograniczenie wydatków dominują te zamierzające zmniejszyć je umiarkowanie – o 10-20%. Dokładniej, 24,9% respondentów przewiduje cięcia rzędu 10-15%, a 24% planuje oszczędności na poziomie 15-20%. Mniejsza grupa (15,5%) rozważa redukcję wydatków o 20-30%, a jedynie niewielki odsetek (1,3%) deklaruje chęć ograniczenia ponad połowy budżetu świątecznego. Taki rozkład wskazuje na dążenie konsumentów do zachowania równowagi między oszczędzaniem a utrzymaniem jakości zakupów.
Kontekst makroekonomiczny: między ostrożnością a optymizmem
Wskaźniki nastrojów konsumenckich
Dane Głównego Urzędu Statystycznego za styczeń 2025 pokazują poprawę wskaźnika ufności konsumenckiej o 1,6 punktu procentowego do poziomu -15,1. Poprawa ta dotyczy głównie oceny przyszłej sytuacji gospodarczej kraju oraz bieżącej kondycji finansowej gospodarstw domowych. Jednocześnie skłonność do dokonywania większych zakupów spadła nieznacznie o 0,9 punktu procentowego. Oznacza to, że Polacy podchodzą do wydatków z umiarkowanym optymizmem połączonym z ostrożnością wynikającą z doświadczeń ostatnich lat.
Postanowienia finansowe na 2025 rok
Badania Barometru Providenta wskazują, że niemal połowa Polaków (47,1%) planuje w nowym roku ograniczyć zbędne wydatki. Szczególnie widać to w obszarze codziennych zakupów spożywczych – aż 30,2% respondentów chce oszczędzać właśnie tam. Kobiety oraz mieszkańcy dużych miast deklarują takie zamiary częściej niż inni. To nastawienie przekłada się również na decyzje dotyczące zakupów wielkanocnych – spora grupa konsumentów celowo odkłada je do ostatniej chwili licząc na atrakcyjne promocje.
Zachowania zakupowe: czas i kanały
Harmonogram zakupów
Analiza terminów robienia zakupów przed Wielkanocą pokazuje pewne przesunięcia. Najwięcej osób (29,1%) planuje dokonać zakupów tydzień przed świętami – to nieznaczny spadek względem poprzedniego roku. Rośnie natomiast udział tych kupujących już pod koniec marca lub na początku kwietnia (23,7%). Jednocześnie maleje liczba osób robiących zakupy na ostatnią chwilę. Przesunięcie części zakupów na wcześniejsze terminy pozwala uniknąć stresu i tłoku oraz lepiej rozłożyć wydatki w czasie.
Dominacja handlu stacjonarnego
Pomimo rosnącej popularności zakupów online, zdecydowana większość Polaków (ponad 84%) preferuje podczas Wielkanocy tradycyjne sklepy stacjonarne. Głównymi powodami są możliwość bezpośredniej oceny świeżości produktów oraz chęć uczestniczenia w wyjątkowej atmosferze świątecznych zakupów. Trend ten umacnia się względem ubiegłego roku. Zakupy hybrydowe tracą na atrakcyjności ze względu na wyższe koszty dostaw i komplikacje logistyczne.
Rola promocji i narzędzi cyfrowych
Presja na rabaty
Zjawisko poszukiwania promocji stało się integralną częścią strategii zakupowej Polaków. W tym roku aż 84% badanych deklaruje korzystanie z ofert promocyjnych podczas wielkanocnych zakupów – to wzrost względem poprzedniego sezonu. Tylko niewielka grupa kupujących zamierza nabywać produkty po cenach regularnych. Wysokie ceny żywności w ostatnich latach nauczyły konsumentów pragmatyzmu i większej elastyczności w wyborze marek czy asortymentu.
Aplikacje porównywarkowe
Nowoczesne narzędzia cyfrowe znacznie ułatwiają optymalizację wydatków świątecznych. Aplikacje porównujące ceny pozwalają śledzić oferty wielu sklepów jednocześnie i planować zakupy tak, by maksymalizować wartość za pieniądze. Z raportu wynika, że niemal połowa młodych dorosłych (18-34 lata) korzysta z takich rozwiązań regularnie, co przekłada się na niższe koszyki zakupowe przy zachowaniu jakości produktów.
Wyzwania dla handlu: między inflacją a oczekiwaniami klientów
Koszyk wielkanocny 2025
Średni koszt wielkanocnych zakupów dla przeciętnego gospodarstwa domowego wynosi około 950 złotych. Dla niemal 80% konsumentów najważniejszym kryterium wyboru produktów jest cena, której znaczenie wzrosło znacząco względem ubiegłego roku. Mimo to prawie jedna czwarta badanych nie zamierza rezygnować z jakości kupowanych artykułów i skupia się na poszukiwaniu najlepszej relacji wartości do ceny.
Strategie sieci handlowych
Aby sprostać oczekiwaniom klientów oraz presji cenowej, duże sieci handlowe intensyfikują działania promocyjne i lojalnościowe przed Wielkanocą. Dyskonty takie jak Biedronka czy Lidl oferują kampanie obejmujące produkty premium oraz programy punktowe wymienialne na vouchery zakupowe. Jednocześnie rosnące koszty logistyki i surowców ograniczają możliwość głębokich rabatów, co stanowi wyzwanie dla utrzymania satysfakcji klienta.
Podsumowanie: nowa równowaga na rynku konsumenckim
Raport Grupy Blix obrazuje powolną normalizację zachowań zakupowych po okresie niestabilności wywołanej pandemią i inflacją. Chociaż blisko 42% konsumentów nadal planuje oszczędzać podczas świąt Wielkanocnych, dynamika tej tendencji słabnie wraz z poprawą wskaźników ufności i realnych dochodów. Kluczowym wyzwaniem pozostaje równoważenie potrzeb klientów oczekujących atrakcyjnych promocji z koniecznością utrzymania rentowności przez sklepy detaliczne. Tegoroczna Wielkanoc pokazuje także ewolucję polskich nabywców w kierunku większej świadomości finansowej oraz korzystania z narzędzi cyfrowych umożliwiających racjonalne planowanie wydatków.
