Osoby posiadające kredyt we frankach uzyskały nową, potężną broń w walce z bankami. Odsetki ustawowe za opóźnienie osiągają obecnie poziom 11,50% w skali roku, co przekłada się na znaczące kwoty przy wieloletnich procesach sądowych. Przełomowe orzeczenia TSUE z grudnia 2023 roku zmieniły zasady gry – banki straciły możliwość skutecznego blokowania wypłaty należnych konsumentom środków. Co to oznacza dla kredytobiorców? Średnio około 150 000 PLN dodatkowych korzyści z tytułu samych odsetek, a rekordziści odzyskują nawet 1,5 miliona PLN.
Sprawdź, jak możesz skorzystać na nowych interpretacjach przepisów. Mimo przedłużających się postępowań sądowych, trwających nawet 2-3 lata, odsetki naliczane są już od momentu wezwania banku do zapłaty. To przełom dla frankowiczów! Uchwała Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 roku (III CZP 6/21) została zakwestionowana przez prawników jako niezgodna z orzecznictwem TSUE, otwierając tym samym nowy rozdział w dochodzeniu roszczeń przez osoby posiadające kredyty frankowe.
Spis treści:
TSUE na korzyść frankowiczów: od kiedy należą się odsetki w sprawach kredytowych?
Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z grudnia 2023 roku zmieniły zasady naliczania odsetek w sprawach frankowych, dając kredytobiorcom silniejszą pozycję prawną. Dzięki orzeczeniom C-140/22 oraz C-28/22, frankowicze mają większe szanse na odzyskanie pełnych kwot odsetek za opóźnienie, liczonych już od momentu wezwania banku do zapłaty.
Kredyt we frankach a wyrok C-140/22 – koniec z dodatkowym oświadczeniem
Kluczowy wyrok TSUE z 7 grudnia 2023 roku (C-140/22) jednoznacznie stwierdził, że osoby posiadające kredyt we frankach nie muszą składać formalnego oświadczenia o świadomości skutków nieważności umowy, aby otrzymać odsetki. Trybunał zakwestionował wcześniejsze stanowisko Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 roku, które wprowadzało pojęcie „bezskuteczności zawieszonej” – koncepcji, według której nieuczciwy warunek pozostawał w stanie zawieszenia aż do momentu złożenia przez konsumenta sformalizowanego oświadczenia.
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia słusznie zauważył, że obowiązek składania takiego oświadczenia nie wynika ani z dyrektywy 93/13, ani z orzecznictwa Trybunału. TSUE zgodził się z tym stanowiskiem, uznając że:
- Kredytobiorca nie musi składać dodatkowego oświadczenia przed sądem, wyrażając niezgodę na utrzymanie umowy
- Wierzytelność konsumenta staje się wymagalna od momentu wezwania banku do zwrotu nienależnie zapłaconych kwot
- Odsetki ustawowe za opóźnienie należą się od daty wezwania banku do zapłaty
Według Trybunału, zobowiązanie konsumenta do składania osobnego oświadczenia mogłoby podważyć odstraszający skutek dyrektywy 93/13/EWG, zachęcając banki do odrzucania przedsądowych żądań konsumentów.
Kredyt frankowy a zarzut zatrzymania – wyrok C-28/22 odbiera bankom broń
Tydzień później, 14 grudnia 2023 roku, TSUE wydał kolejne przełomowe orzeczenie w sprawie C-28/22, które znacząco ograniczyło możliwość stosowania przez banki zarzutu zatrzymania jako narzędzia blokującego wypłatę odsetek.
Trybunał jednoznacznie stwierdził, że bank nie może powoływać się na zarzut zatrzymania w celu pozbawienia konsumenta odsetek ustawowych za opóźnienie. Co więcej, samo podniesienie przez bank zarzutu zatrzymania nie może wstrzymywać naliczania odsetek dla frankowiczów.
W praktyce oznacza to dla osób posiadających kredyt we frankach:
- Bank nie może uzależniać zwrotu świadczeń od przedstawienia przez konsumenta oferty zwrotu kapitału
- Skorzystanie z prawa zatrzymania nie może powodować utraty przez konsumenta prawa do odsetek za opóźnienie
- Odsetki stanowią rekompensatę dla kredytobiorców za czas oczekiwania na prawomocne orzeczenie
Mimo jasnej linii orzeczniczej TSUE, temat odsetek nadal budzi pewne rozbieżności w polskich sądach. Jednakże w większości przypadków, jak pokazują wyroki zapadające po 6 grudnia 2023 roku, sędziowie zasądzają już odsetki od dnia wezwania do zapłaty do dnia zapłaty, nawet jeśli wciąż uwzględniają zarzuty zatrzymania.
Polskie sądy odchodzą od uchwały SN z 2021 roku – co to oznacza dla frankowiczów?
Coraz więcej polskich sądów odrzuca kontrowersyjną uchwałę Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 roku (III CZP 6/21), która przez długi czas ograniczała prawa frankowiczów do pełnych odsetek za opóźnienie. W świetle przełomowych wyroków TSUE sądy zaczynają przyznawać osobom posiadającym kredyt we frankach odsetki liczone już od momentu wezwania banku do zapłaty, a nie dopiero od złożenia oświadczenia przed sądem.
Dlaczego sędziowie zmieniają podejście do odsetek w sprawach frankowych?
Nie ulega wątpliwości, że uchwała SN błędnie interpretowała przepisy o odsetkach, stawiając banki w uprzywilejowanej pozycji względem konsumentów. Wielu prawników wskazuje, że naliczanie odsetek dopiero od złożenia oświadczenia przed sądem jest sprzeczne z art. 455 Kodeksu cywilnego, który jednoznacznie określa, że odsetki powinny przysługiwać kredytobiorcy już od terminu wskazanego w przedsądowym wezwaniu do zapłaty.
Eksperci zauważają, że podejście SN jest nielogiczne i nie występuje w innych sprawach cywilnych. Skoro umowa kredytu we frankach jest nieważna od początku (ex tunc), odsetki należą się od pierwszego wezwania. Różnica w kwotach jest znacząca – w przykładowej sprawie frankowej odsetki liczone według stanowiska TSUE wynoszą blisko 85,9 tys. zł, natomiast według wykładni SN tylko 44,6 tys. zł – czyli prawie o połowę mniej.
Warto podkreślić, że długotrwałość postępowań sądowych (często 2-3 lata) działa na niekorzyść frankowiczów, a na korzyść banków. Takie podejście zachęca instytucje finansowe do celowego przedłużania procesów, odraczając moment, od którego będą zmuszone płacić odsetki.
Które sądy najczęściej przyznają frankowiczom odsetki od wezwania?
Analizując najnowsze wyroki w sprawach osób posiadających kredyt we frankach, zauważamy rosnącą liczbę sądów przyznających pełne odsetki od dnia wezwania. Szczególnie korzystne dla frankowiczów orzeczenia wydają:
- Sąd Okręgowy w Łodzi – w sprawie kredytu Ekstralokum z Santander Banku zasądził odsetki ustawowe od grudnia 2023 roku
- Sąd Okręgowy w Siedlcach – w sprawie umowy Millekredyt Dom przyznał odsetki od maja 2023 roku, a w innej sprawie przeciwko mBankowi od września 2023 roku
- Sąd Okręgowy w Warszawie – w sprawie mBanku Multiplan zasądził odsetki od grudnia 2021 roku
Teoretycznie od grudnia 2023 roku wszystkie sądy powinny już przyznawać frankowiczom pełne odsetki ustawowe za opóźnienie. Jednak w praktyce nadal zdarzają się rozbieżności i niekorzystne dla kredytobiorców orzeczenia. Wybór właściwego sądu może więc mieć kluczowe znaczenie dla ostatecznej kwoty odzyskanej przez osobę posiadającą kredyt we frankach.
Jak skutecznie wezwać bank do zapłaty? Rozpocznij naliczanie odsetek ustawowych
Prawidłowe wezwanie banku do zapłaty to kluczowy element rozpoczynający naliczanie odsetek ustawowych za opóźnienie w sprawach frankowych. Zgodnie z art. 455 Kodeksu cywilnego, dopiero po wezwaniu dłużnika do spełnienia świadczenia możemy skutecznie domagać się odsetek za czas opóźnienia. Sprawdź, jak właściwie przygotować takie wezwanie, aby maksymalnie zabezpieczyć swoje interesy.
Elementy prawidłowego wezwania przedprocesowego
Aby wezwanie do zapłaty przyniosło oczekiwany skutek, musi zawierać następujące elementy:
- Wyraźne żądanie spełnienia świadczenia wraz z uzasadnieniem
- Określenie konkretnej kwoty roszczenia
- Wyznaczenie terminu na spełnienie świadczenia (zazwyczaj 7, 14 lub 30 dni)
- Informację o konsekwencjach braku zapłaty, w tym o naliczaniu odsetek
- Wskazanie sposobu zapłaty, np. numeru konta bankowego
Warto pamiętać, że odsetki będą naliczane od pierwszego dnia po upływie terminu wskazanego w wezwaniu. Dlatego precyzyjne określenie daty ma kluczowe znaczenie dla późniejszych roszczeń.
Reklamacja bankowa jako alternatywna forma wezwania
Reklamacja bankowa stanowi alternatywną drogę wezwania do zapłaty dla osób posiadających kredyt we frankach. W piśmie reklamacyjnym należy wskazać wadliwość umowy kredytowej, powołując się na klauzule niedozwolone. Reklamacja powinna zawierać:
- Dane kredytobiorcy i informacje o umowie kredytowej
- Żądanie zwrotu wpłaconych kwot
- Termin na dokonanie zwrotu
- Uzasadnienie prawne wraz z przytoczeniem odpowiedniego orzecznictwa
Bank ma 30 dni na rozpatrzenie reklamacji (w uzasadnionych przypadkach 60 dni). Nie ulega wątpliwości, że brak odpowiedzi na reklamację w terminie oznacza jej uznanie zgodnie z ustawą o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego.
Zawezwanie do próby ugodowej – kiedy warto je zastosować?
Zawezwanie do próby ugodowej to trzecia możliwość skutecznego rozpoczęcia naliczania odsetek. Warto ją rozważyć szczególnie, gdy:
- Obawiamy się przedawnienia roszczeń
- Chcemy przerwać bieg przedawnienia bez ponoszenia wysokich kosztów sądowych
- Nie jesteśmy jeszcze gotowi na złożenie pełnego pozwu
Opłata za złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej wynosi 40 zł przy roszczeniach do 10 000 zł lub 300 zł przy wyższych kwotach. W sprawie frankowej zawezwanie skutkuje nie tylko przerwaniem biegu przedawnienia, ale także może stanowić podstawę do naliczania odsetek za opóźnienie.
Niezależnie od wybranej metody, najważniejsze jest dokładne udokumentowanie wysłania wezwania za potwierdzeniem odbioru, co będzie kluczowym dowodem w późniejszym postępowaniu sądowym. Osoby posiadające kredyt we frankach powinny szczególnie zadbać o ten element, gdyż może on decydować o wysokości zasądzonych odsetek.
Jakie kwoty odzyskują frankowicze? Odsetki ustawowe w sprawach kredytów frankowych
Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie stanowi obecnie poważny problem finansowy dla sektora bankowego w Polsce. Według aktualnych danych stopa odsetek wynosi aż 11,50% w skali roku, co przy wieloletnich procesach przekłada się na ogromne kwoty, które banki muszą wypłacać osobom posiadającym kredyt we frankach.
Ile można zyskać na odsetkach? Przykładowe wyliczenia dla frankowiczów
Analizując wyroki sądowe z 2024 roku, zauważamy, że odsetki ustawowe znacząco zwiększają ostateczną kwotę zwrotu dla kredytobiorców. Zgodnie z wyliczeniami:
- Przy kwocie roszczenia wynoszącej 550 tys. zł i postępowaniu trwającym 2 lata, odsetki wynoszą 123 750 zł
- Przy roszczeniu 200 tys. zł i procesie trwającym 3 lata, frankowicz otrzymuje dodatkowo 67 500 zł
- Dla kwoty 380 tys. zł przy 4-letnim procesie, odsetki sięgają 171 117 zł
Obecnie stawka odsetek jest uzależniona od stopy referencyjnej NBP, do której dodaje się 5,5 punktu procentowego. W praktyce oznacza to, że każdy miesiąc przedłużającego się sporu zwiększa zobowiązania banków. Nawet frankowicz z kredytem o wartości 200 tys. zł może przy 3-letnim procesie uzyskać korzyści odsetkowe przewyższające najlepiej oprocentowane lokaty bankowe.
Kto odzyskał najwięcej? Rekordziści wśród frankowiczów
Przeciętna korzyść osób posiadających kredyt we frankach z samych tylko odsetek ustawowych wynosi około 150 tys. zł. Jednak rekordziści osiągają znacznie więcej. Najwyższa udokumentowana kwota odsetek uzyskana przez pojedynczego kredytobiorcę to aż 1,5 mln zł.
Na konkretnych przykładach z sal sądowych widać, jak znaczące mogą być te kwoty:
- Kredyt 339 000 zł w mBanku – odsetki wyniosły 77 293,24 zł przy 40-miesięcznym sporze
- Kredyt 350 000 zł w Raiffeisen Bank – odsetki 85 801,17 zł za 45 miesięcy procesu
- Kredyt 342 000 zł w mBanku – 62 277,10 zł odsetek przy 25-miesięcznym procesie
Skutki finansowe dla banków są dotkliwe. Według zastępcy dyrektora Departamentu Stabilności Finansowej NBP, rezerwy i poniesione koszty banków w związku z kredytami frankowymi to około 70 mld zł. Tylko w pierwszym kwartale 2024 roku mBank zwiększył rezerwy o 1,058 mld zł, PKO BP o 1,34 mld zł, a Bank Millennium o 550 mln zł. Przy obecnym tempie rozstrzygania spraw frankowych (ponad 16 438 wyroków w 2023 roku), banki muszą liczyć się z kolejnymi stratami.
Masz kredyt we frankach? Sprawdź, ile możesz zyskać na odsetkach ustawowych za opóźnienie. Przy obecnych stawkach nawet kilka miesięcy oczekiwania na wyrok może znacząco zwiększyć Twoją ostateczną korzyść finansową.
Co oznaczają nowe orzeczenia dla frankowiczów? Podsumowanie
Sprawy kredytów frankowych w 2024 roku nabierają nowego znaczenia dla tysięcy kredytobiorców. Przełomowe wyroki TSUE z grudnia 2023 roku jednoznacznie potwierdziły prawo frankowiczów do odsetek liczonych już od momentu wezwania banku do zapłaty. Coraz więcej polskich sądów odchodzi od restrykcyjnej uchwały SN z 2021 roku, zasądzając kredytobiorcom pełne odsetki ustawowe za opóźnienie.
Nie ulega wątpliwości, że przy obecnej stopie odsetek wynoszącej 11,50%, korzyści finansowe dla osób posiadających kredyt we frankach mogą być znaczące. Średnia kwota dodatkowych środków odzyskiwanych z samych tylko odsetek sięga 150 000 PLN, podczas gdy rekordziści otrzymują nawet 1,5 miliona PLN. Banki znalazły się w trudnej sytuacji finansowej – tylko w pierwszym kwartale 2024 roku największe instytucje musiały zwiększyć rezerwy o kolejne miliardy złotych.
Aby skutecznie dochodzić swoich praw, frankowicze powinni szczególną uwagę zwrócić na prawidłowe przygotowanie wezwania do zapłaty lub reklamacji bankowej. Właściwe udokumentowanie tej czynności może przynieść znaczące korzyści finansowe, zwłaszcza przy obecnych wysokich stopach procentowych i długotrwałych procesach sądowych.
Masz kredyt frankowy? Sprawdź, jak możemy Ci pomóc w odzyskaniu należnych Ci środków. Skontaktuj się z profesjonalistami, którzy przeprowadzą bezpłatną analizę Twojej umowy kredytowej i pomogą ocenić potencjalne korzyści. Dzięki temu możesz zyskać pewność, że Twoje interesy są chronione, a w przypadku naruszenia Twoich praw, uzyskać profesjonalną pomoc prawną.
