Amerykańscy konsumenci znacząco zrewidowali swoje prognozy inflacyjne w maju 2025 roku, odnotowując największy miesięczny spadek oczekiwań od początku roku. Według najnowszego badania Federal Reserve Bank of New York, medianowe oczekiwania inflacyjne na najbliższy rok obniżyły się o 0,4 punktu procentowego do 3,2 procent. Spadek ten, który objął wszystkie grupy demograficzne, zbiegł się z decyzją prezydenta Donalda Trumpa o tymczasowym zawieszeniu części ceł na towary chińskie 12 maja. Trend spadkowy objął również dłuższe horyzonty czasowe, z prognozami na trzy lata spadającymi o 0,2 punktu do 3,0 procent oraz pięcioletnimi oczekiwaniami obniżającymi się o 0,1 punktu do 2,6 procent. Równocześnie poprawiły się nastroje na rynku pracy, gdzie prawdopodobieństwo wzrostu bezrobocia spadło o 3,3 punktu procentowego do 40,8 procent.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| O ile spadły oczekiwania inflacyjne USA w maju 2025? | Medianowe oczekiwania na rok spadły o 0,4 pkt proc. do 3,2%, na 3 lata o 0,2 pkt do 3,0%, na 5 lat o 0,1 pkt do 2,6%. |
| Co wpłynęło na spadek oczekiwań inflacyjnych? | Kluczową rolę odegrało zawieszenie przez Trumpa 34% ceł na towary chińskie oraz poprawa danych z rynku pracy. |
| Jak wyglądają rzeczywiste wskaźniki inflacji w USA? | CPI w kwietniu wyniósł 2,3% rocznie, a preferowany przez Fed wskaźnik PCE obniżył się do 2,1% – najbliżej celu od 2023 roku. |
Spis treści:
Skala rewizji prognoz konsumenckich i jej znaczenie
Dane z badania Federal Reserve Bank of New York ujawniają szeroki zakres spadków oczekiwań inflacyjnych w USA wśród różnych kategorii społecznych. Medianowe prognozy na rok spadły z 3,6 procent w kwietniu do 3,2 procent w maju, co stanowi najwyraźniejszą miesięczną korektę od stycznia 2025 roku. Spadek objął konsumentów we wszystkich grupach wiekowych, przy czym największą rewizję odnotowano wśród osób w wieku 40-60 lat oraz gospodarstw domowych o dochodach powyżej 50 tysięcy dolarów rocznie.
Analiza rozkładu odpowiedzi pokazuje również zmniejszenie niepewności wśród respondentów. Różnica między 75. a 25. percentylem prognoz na rok zmniejszyła się z 4,1 do 3,7 punktu procentowego, co sugeruje większą zgodność poglądów na temat przyszłej ścieżki cen. Podobny trend obserwowany jest w prognozach długoterminowych, gdzie rozstęp międzykwartylowy dla horyzontu pięcioletniego spadł o 0,3 punktu procentowego.
Szczególnie istotne jest zachowanie oczekiwań na pięć lat, które Fed traktuje jako wskaźnik zakotwiczenia długoterminowych prognoz inflacyjnych. Poziom 2,6 procent pozostaje blisko historycznej średniej 2,7 procent z ostatniej dekady i świadczy o utrzymanym zaufaniu do zdolności banku centralnego do kontrolowania inflacji w długim okresie.
Dane demograficzne ujawniają także zróżnicowane reakcje różnych grup społecznych. Konsumenci z wykształceniem wyższym dokonali bardziej wyraźnych korekt swoich prognoz, obniżając oczekiwania roczne średnio o 0,5 punktu procentowego, podczas gdy osoby bez wykształcenia uniwersyteckiego zrewidowały prognozy o 0,3 punktu.
Wpływ polityki handlowej na nastroje konsumenckie
Decyzja administracji Trumpa o 90-dniowym zawieszeniu 34-procentowych ceł odwetowych na chińskie produkty, przy utrzymaniu 10-procentowej stawki bazowej, stała się kluczowym katalizatorem zmiany nastrojów konsumenckich. Ogłoszenie z 12 maja zbiegło się z rozpoczęciem nowej rundy negocjacji handlowych, co zostało odebrane przez rynki jako sygnał deeskalacji napięć gospodarczych między największymi gospodarkami świata.
Mechanizm wpływu tej decyzji na oczekiwania inflacyjne USA odzwierciedla się w szczegółowych danych kategoryjnych. Konsumenci najwyraźniej zrewidowali prognozy dla sektorów bezpośrednio powiązanych z importem z Chin. Oczekiwania wzrostu cen gazu spadły o 0,8 punktu procentowego do 2,7 procent, co wynika z niższych prognozowanych kosztów transportu i dystrybucji towarów importowanych.
Równie znaczący spadek o 0,6 punktu procentowego do 8,4 procent odnotowano w przypadku oczekiwań dotyczących kosztów wynajmu mieszkań. Eksperci wiążą to ze spadkiem prognozowanych cen materiałów budowlanych importowanych z Azji oraz mniejszymi obawami o presję kosztową w sektorze budownictwa mieszkaniowego.
Zróżnicowany wpływ na poszczególne kategorie towarów
Analiza szczegółowych danych ujawnia paradoksalny wzrost oczekiwań cenowych dla żywności o 0,4 punktu procentowego do 5,5 procent, co stanowi najwyższy poziom od października 2023 roku. Ten trend kontrastuje z ogólną tendencją spadkową i wynika z czynników niezwiązanych z polityką handlową, w tym rosnących kosztów paliw rolniczych i zakłóceń pogodowych w kluczowych regionach produkcyjnych.
Szczególnie wyraźny spadek oczekiwań o 1,3 punktu procentowego do 7,4 procent zaobserwowano w kategorii opieki medycznej. Konsumenci przewidują mniejszą presję kosztową w tym sektorze, co może wynikać z zapowiedzi administracji dotyczących reformy systemu ochrony zdrowia oraz oczekiwań związanych z tańszym importem sprzętu medycznego.
Kategoria edukacji również odnotowała spadek oczekiwań o 0,4 punktu procentowego, co eksperci łączą z mniejszymi obawami o wzrost kosztów technologii edukacyjnych i materiałów dydaktycznych importowanych z Chin. Trend ten może mieć szczególne znaczenie dla gospodarstw domowych planujących wydatki na szkolnictwo wyższe.
Porównanie z alternatywnymi miarami nastrojów konsumenckich
Dane Federal Reserve Bank of New York kontrastują z wynikami innych badań nastrojów konsumenckich, ujawniając złożoność pomiaru oczekiwań inflacyjnych w USA. Michigan Consumer Sentiment Index odnotował w maju wzrost oczekiwań inflacyjnych do 6,6 procent dla horyzontu rocznego, co stanowi wzrost o 0,8 punktu procentowego względem kwietnia i pozostaje znacznie powyżej prognoz Fed z Nowego Jorku.
Rozbieżność ta wynika z fundamentalnych różnic metodologicznych między badaniami. University of Michigan koncentruje się na subiektywnych odczuciach respondentów dotyczących „złych czasów dla kupowania”, podczas gdy Fed analizuje konkretne prognozy liczbowe dotyczące przyszłych stóp inflacji. Dodatkowo, próba Michigan obejmuje większy udział konsumentów o niższych dochodach, którzy mogą być bardziej wrażliwi na bieżące wahania cen.
The Conference Board Consumer Confidence Index wykazał natomiast spadek średnich oczekiwań inflacyjnych z 7,0 procent w kwietniu do 6,5 procent w maju, co potwierdza ogólną tendencję spadkową obserwowaną w danych Fed. Poziom ten jednak wciąż znacznie przekracza cel inflacyjny Fed na poziomie 2 procent, co wskazuje na utrzymującą się ostrożność konsumentów.
Regionalne zróżnicowanie nastrojów
Analiza regionalna danych Fed ujawnia geograficzne zróżnicowanie spadków oczekiwań inflacyjnych. Największe korekty odnotowano w stanach Środkowego Zachodu, gdzie oczekiwania roczne spadły średnio o 0,6 punktu procentowego. Region ten, mocno uzależniony od przemysłu motoryzacyjnego i maszynowego, szczególnie skorzystał na perspektywie tańszych komponentów z Chin.
Stany Zachodnie, z Kalifornią na czele, wykazały bardziej umiarkowane spadki oczekiwań o 0,3 punktu procentowego. Eksperci wiążą to z większym udziałem sektora technologicznego w lokalnych gospodarkach oraz wyższymi cenami nieruchomości, które ograniczają odczuwalność spadków cen importowanych towarów konsumpcyjnych.
Południowe stany odnotowały spadki oczekiwań zbliżone do średniej krajowej, podczas gdy Północny Wschód wykazał najmniejszą rewizję prognoz. Ten ostatni trend może wynikać z większej koncentracji sektora finansowego, gdzie konsumenci mają lepszy dostęp do profesjonalnych analiz ekonomicznych i mogą być bardziej ostrożni w korygowaniu długoterminowych prognoz.
Rzeczywiste wskaźniki inflacji jako kontekst dla oczekiwań
Kwietniowe dane o inflacji w USA potwierdzają zasadność rewizji oczekiwań konsumenckich w dół. Wskaźnik CPI wzrósł o 2,3 procent w ujęciu rocznym, co oznacza spadek o 0,1 punktu procentowego względem marca i najniższy poziom od lutego 2021 roku. Miesięczna dynamika CPI wyniosła 0,2 procent, co pozostaje zgodne z trajektorią prowadzącą do osiągnięcia celu Fed na poziomie 2 procent w perspektywie 2026 roku.
Kluczowe komponenty wskaźnika CPI pokazują zróżnicowaną dynamikę cenową. Koszty schronienia, stanowiące około jednej trzeciej koszyka CPI, wzrosły o 0,3 procent miesięcznie i odpowiadały za ponad połowę całkowitego wzrostu indeksu. Trend ten odzwierciedla utrzymującą się presję na rynku mieszkaniowym, choć tempo wzrostu wyraźnie zwolniło względem szczytów z 2022 roku.
Sektor energetyczny odnotował wzrost cen o 0,7 procent miesięcznie, głównie z powodu wyższych cen gazu ziemnego i energii elektrycznej związanych z sezonowym wzrostem zapotrzebowania. Żywność potaniała o 0,1 procent miesięcznie, przy spadku cen w sklepach spożywczych o 0,4 procent, co częściowo kompensuje obawy konsumentów dotyczące przyszłych wzrostów w tej kategorii.
Wskaźnik PCE jako preferowana miara Fed
Indeks wydatków konsumpcyjnych PCE, traktowany przez Fed jako podstawowa miara inflacji, wykazał w kwietniu wzrost jedynie o 0,1 procent miesięcznie, przekładając się na roczną stopę 2,1 procent. To najniższy poziom od początku 2023 roku i wyraźne zbliżenie do celu inflacyjnego banku centralnego na poziomie 2 procent.
Bazowy wskaźnik PCE, wykluczający zmienne ceny żywności i energii, wzrósł o 2,7 procent rocznie, co stanowi spadek z 2,8 procent w marcu. Trend ten jest szczególnie istotny dla decyzji monetarnych Fed, gdyż odzwierciedla podstawowe ciśnienia inflacyjne w gospodarce, niezależne od krótkoterminowych szoków podażowych.
Christopher Waller, członek Rady Gubernatorów Fed, podkreślił jednak potencjalne ryzyko związane z polityką handlową. Jego analizy wskazują, że pełny efekt podwyższonych ceł może zamanifestować się dopiero w drugiej połowie 2025 roku, potencjalnie podnosząc inflację o 0,3-1,0 punktu procentowego w zależności od stopnia przerzucenia kosztów na konsumentów końcowych.
Implikacje dla polityki monetarnej Federal Reserve
Spadek oczekiwań inflacyjnych USA wzmacnia argumentację za utrzymaniem obecnej, restrykcyjnej polityki monetarnej przez pozostałą część 2025 roku. Stopy procentowe Fed w przedziale 5,25-5,50 procent prawdopodobnie pozostaną niezmienione co najmniej do końca trzeciego kwartału, co potwierdza prognozę median członków Komitetu Otwartego Rynku z ostatniego posiedzenia w maju.
Adriana Kugler, gubernator Fed, zauważyła podczas wystąpienia w Chicago, że choć postęp w obniżaniu inflacji zwolnił w pierwszym kwartale, długoterminowe oczekiwania inflacyjne USA „pozostają solidnie zakotwiczone”. Stabilność pięcioletnich prognoz konsumenckich na poziomie 2,6 procent interpretuje jako pozytywny sygnał dla wiarygodności polityki monetarnej.
Członkowie Fed wyrażają jednak ostrożność wobec przedwczesnego luzowania polityki monetarnej. Jerome Powell podczas ostatniej konferencji prasowej podkreślił, że bank centralny potrzebuje „kilku miesięcy dobrych danych”, aby zyskać pewność co do trwałości dezinflacyjnego trendu. Wspomniał także o ryzyku związanym z polityką fiskalną i handlową, które mogą wpłynąć na przyszłą ścieżkę cen.
Rynek pracy jako dodatkowy czynnik decyzyjny
Poprawa nastrojów na rynku pracy stanowi dodatkowy argument za obecnym kursem polityki Fed. Średnie prawdopodobieństwo wzrostu bezrobocia w ciągu najbliższych 12 miesięcy spadło o 3,3 punktu procentowego do 40,8 procent, najniższego poziomu od listopada 2024 roku. Równocześnie wzrosły oczekiwania konsumentów dotyczące dostępności miejsc pracy, co może wspierać wydatki konsumpcyjne.
Majowe dane o zatrudnieniu w sektorze pozarolniczym pokazały wzrost o 139 tysięcy miejsc pracy, przy stopie bezrobocia utrzymującej się na poziomie 4,2 procent. Choć tempo wzrostu zatrudnienia zwolniło względem poprzednich miesięcy, pozostaje ono wystarczające do absorpcji nowych uczestników rynku pracy bez wywierania nadmiernej presji płacowej.
Fed szczególnie uważnie monitoruje dynamikę płac, która pozostaje kluczowym czynnikiem kształtującym przyszłą inflację usług. Wskaźnik wzrostu wynagrodzeń godzinowych wyniósł 3,4 procent rocznie w maju, co jest zgodne z poziomem inflacji bliskim celowi 2 procent, uwzględniając wzrost produktywności pracy.
Perspektywy długoterminowe i ryzyko nawrotu presji inflacyjnej
Analitycy ostrzegają przed przedwczesnym optymizmem dotyczącym trajektorii oczekiwań inflacyjnych USA, wskazując na szereg czynników ryzyka mogących odwrócić obecny trend. Tymczasowy charakter zawieszenia ceł przez administrację Trumpa oznacza, że pozytywny efekt na nastroje konsumenckie może okazać się krótkotrwały, szczególnie jeśli negocjacje handlowe z Chinami nie przyniosą trwałego porozumienia.
Prognozy makroekonomiczne na drugą połowę 2025 roku przewidują przyspieszenie wzrostu PKB, co może przełożyć się na odnowienie presji inflacyjnej. Atlas Analytics przewiduje rewizję danych za pierwszy kwartał z -0,3 procent na dodatni wzrost, głównie dzięki lepszym od oczekiwań danym o wydatkach konsumpcyjnych i inwestycjach przedsiębiorstw.
Rynek surowców pozostaje źródłem potencjalnej niestabilności cenowej. Ceny ropy naftowej, mimo niedawnego spadku, pozostają wrażliwe na geopolityczne napięcia na Bliskim Wschodzie i w Europie Wschodniej. Dodatkowo, rosnące zapotrzebowanie na surowce krytyczne dla transformacji energetycznej może wywierać długoterminową presję na ceny metali i materiałów przemysłowych.
Scenariusze rozwoju sytuacji inflacyjnej
Ekonomiści rozważają trzy podstawowe scenariusze kształtowania się oczekiwań inflacyjnych w USA w nadchodzących miesiącach. Scenariusz bazowy zakłada dalsze stopniowe obniżanie się prognoz konsumenckich w kierunku celu Fed, wspierane przez ustabilizowanie się rynku pracy i kontynuację umiarkowanej polityki handlowej. W tym przypadku oczekiwania roczne mogłyby spaść do poziomu 2,8 procent do końca 2025 roku.
Scenariusz pesymistyczny przewiduje nawrót napięć handlowych i wprowadzenie nowych ceł, co mogłoby podnieść oczekiwania inflacyjne USA do poziomu 4,0-4,5 procent w horyzoncie rocznym. Taka sytuacja wymusiłaby na Fed przedłużenie restrykcyjnej polityki monetarnej i potencjalne dodatkowe podwyżki stóp procentowych.
Scenariusz optymistyczny zakłada przełomowe porozumienie handlowe z Chinami i trwałe zniesienie większości ceł, co mogłoby obniżyć oczekiwania inflacyjne poniżej 3 procent już w trzecim kwartale 2025 roku. Taki rozwój wydarzeń otwierałby przestrzeń dla Fed do rozważenia łagodzenia polityki monetarnej w 2026 roku, choć bank centralny prawdopodobnie zachowałby ostrożność ze względu na lekcje z poprzednich cykli inflacyjnych.
Majowy spadek oczekiwań inflacyjnych w USA o 0,4 punktu procentowego do 3,2 procent sygnalizuje przełom w nastrojach konsumenckich, bezpośrednio związany z decyzją administracji Trumpa o zawieszeniu części ceł na towary chińskie oraz poprawą sytuacji na rynku pracy.
