Nowo wybrany prezes Związku Banków Polskich (ZBP), Tadeusz Białek, uważa, że rozporządzenie Ministerstwa Finansów (MF) zapewni wystarczające podstawy prawne dla przejścia z wskaźnika WIBOR na WIRON bez konieczności aneksowania umów. Ta zmiana dotyczy także umów kredytów hipotecznych, które nie zawierają klauzul awaryjnych.
Białek podkreśla, że reforma może wymagać przedłużenia niektórych terminów w celu lepszego przygotowania procesu i umożliwienia pełniejszego rozwoju rynku. Prezes ZBP zauważa również, że niekorzystny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie hipotek frankowych może prowadzić do kosztów, które spowodują poważny kryzys w sektorze bankowym.
Białek nie zgadza się z opinią pełnomocników kredytobiorców, którzy twierdzą, że rozporządzenie MF nie wystarczy, aby doszło do zamiany wskaźników w istniejących umowach. Prezes uważa, że rozporządzenie będzie wystarczające pod względem prawnym i że zamiennik WIRON będzie miał zastosowanie z mocy prawa, automatycznie wchodząc do zawartych umów. Białek przypomina, że podobna sytuacja miała miejsce pod koniec 2021 r., gdy wskaźnik LIBOR CHF został zamieniony na SARON CHF na mocy decyzji Komisji Europejskiej.
Białek ostrzega, że ewentualne unieważnienie umów hipotecznych bez opłat za kapitał mogłoby oznaczać koszt 100 mld zł dla sektora bankowego, co miałoby negatywne konsekwencje dla działalności banków. Prezes wyraża jednak nadzieję, że TSUE w swoim wyroku sprawy C-520/21 zachowa rozsądek i przywróci równowagę między stronami sporu, zgodnie z celem dyrektywy 93/13.
W przypadku podzielenia opinii rzecznika przez TSUE, Białek przewiduje poważny kryzys w sektorze bankowym. Mimo to, prezes uważa, że krajowe sądy musiałyby ocenić, czy roszczenia klientów względem banków w zakresie opłat za kapitał stanowiłyby nadużycie prawa.
Tadeusz Białek podkreśla, że zmiana wskaźnika WIBOR na WIRON to istotny etap reformy, który przyczyni się do zwiększenia stabilności i przejrzystości w sektorze bankowym. Wprowadzenie WIRON pozwoli również na zacieśnienie związku między polskim rynkiem kredytowym a rynkiem obligacji skarbowych, co przyczyni się do dalszego rozwoju rynków kapitałowych w Polsce.
Prezes ZBP zaznacza, że proces zmiany wskaźnika powinien być prowadzony w sposób odpowiedzialny, mając na uwadze interesy wszystkich stron, w tym zarówno banków, jak i kredytobiorców. Istotnym aspektem tego procesu będzie współpraca między instytucjami rządowymi, regulatorami rynku, a także bankami i kredytobiorcami.
Białek zwraca uwagę, że ważne jest, aby przeprowadzenie reformy nie wpłynęło negatywnie na działalność banków i nie osłabiło zaufania kredytobiorców. Prezes podkreśla, że jednym z celów wprowadzenia WIRON jest również ograniczenie ryzyka związanego z manipulacją wskaźnikami przez banki, które mogłyby wykorzystać brak przejrzystości i elastyczność WIBOR do swojej korzyści.
W kontekście wyroku TSUE w sprawie hipotek frankowych, Białek wyraża nadzieję, że orzeczenie będzie uczciwe dla obu stron sporu, uwzględniając równowagę interesów banków i kredytobiorców. Prezes wierzy, że TSUE będzie konsekwentny i wskaże, że prawo unijne nie reguluje skutków unieważnienia umowy, a w tym zakresie odwoła się do przepisów prawa krajowego.
Tadeusz Białek podsumowując swoje stanowisko w sprawie zmiany wskaźników WIBOR na WIRON, wyraża optymizm co do procesu reformy, uznając, że będzie to korzystne dla sektora bankowego, rynku kredytowego oraz dla klientów. Podkreśla jednak, że wprowadzenie zmian wymaga odpowiedzialnego podejścia i uwzględnienia interesów wszystkich zaangażowanych stron.
