Czy wiesz, że od 1 czerwca 2025 roku Twoje możliwości dorabiania do emerytury lub renty zostaną znacząco zmienione? Nowe limity dorabiania emerytów wprowadzone przez ZUS będą miały istotny wpływ na wysokość otrzymywanych świadczeń oraz na codzienne życie seniorów w Polsce. Zmiany te wynikają z aktualizacji progów zarobkowych, które są powiązane ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w kraju. Warto poznać szczegóły tych regulacji i dowiedzieć się, jak uniknąć niekorzystnych konsekwencji finansowych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jakie są nowe limity dorabiania emerytów od czerwca 2025? | Limity to 6 273,60 zł brutto miesięcznie (70% przeciętnego wynagrodzenia) oraz 11 651,00 zł brutto (130%). |
| Co się stanie po przekroczeniu limitu dorabiania? | Przekroczenie pierwszego limitu powoduje zmniejszenie świadczenia o kwotę nadwyżki, a przekroczenie drugiego skutkuje zawieszeniem wypłaty. |
| Kto może dorabiać bez ograniczeń po osiągnięciu wieku emerytalnego? | Osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni), mogą dorabiać bez limitów, jeśli nie kontynuują pracy u dotychczasowego pracodawcy. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty: Nowe limity i ich konsekwencje
Podwyższone progi zarobkowe
Od czerwca 2025 roku obowiązują nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów w Polsce. Bezpieczny próg przychodu ustalono na poziomie 6 273,60 zł brutto miesięcznie, co odpowiada 70% przeciętnego wynagrodzenia w kraju. Jest to wzrost o ponad 300 zł w porównaniu z poprzednim okresem. Natomiast górna granica, po której następuje zawieszenie wypłaty świadczenia, została podniesiona do 11 651,00 zł brutto, czyli do poziomu 130% przeciętnego wynagrodzenia. Zmiana ta jest bezpośrednio powiązana ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w Polsce – według danych GUS za pierwszy kwartał 2025 roku średnia płaca brutto wyniosła około 8 962 zł, co stanowi wzrost o około 10% rok do roku.
Te nowe progi oznaczają większą swobodę finansową dla osób pobierających świadczenia, które chcą nadal aktywnie uczestniczyć na rynku pracy. Jednocześnie podwyższenie limitów ma na celu dostosowanie przepisów do realiów gospodarczych i inflacyjnych.
Mechanizm zmniejszania świadczeń
Nowy system ogranicza jednak wysokość przychodów seniorów poprzez mechanizm redukcji świadczeń. Jeśli miesięczny dochód przekroczy dolny próg (6 273,60 zł), ale pozostanie poniżej górnej granicy (11 651,00 zł), emerytura lub renta zostanie zmniejszona o kwotę nadwyżki ponad ten próg. Maksymalna kwota obniżenia zależy od rodzaju świadczenia: dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy jest to maksymalnie około 940 zł, dla rent częściowych nieco ponad 700 zł, a dla rent rodzinnych blisko 800 zł.
Dla przykładu, jeśli rencista zarobi w danym miesiącu 7 000 zł brutto, jego dochód przekracza dolny próg o około 726 zł. W takim przypadku świadczenie zostanie pomniejszone właśnie o tę kwotę, o ile nie przewyższa ona maksymalnej możliwej redukcji. To rozwiązanie pozwala na elastyczne dostosowanie wysokości świadczeń do faktycznych dochodów seniora.
Wyjątki od reguł
Zgodnie z nowymi przepisami limity dorabiania nie dotyczą osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny – wynosi on obecnie 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Seniorzy spełniający ten warunek mogą zarabiać bez ograniczeń pod warunkiem jednak, że nie kontynuują zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy. Jeśli zdecydują się pozostać w tej samej firmie, obowiązują ich nadal limity zarobkowe.
Dane ZUS wskazują, że coraz więcej osób starszych pozostaje aktywnych zawodowo – w roku 2024 liczba pracujących emerytów przekroczyła niemal 873 tysiące, z czego większość stanowiły kobiety. Średni wiek pracujących seniorów oscyluje wokół siedemdziesięciu lat. Ta grupa korzysta z wyjątków lub świadomie planuje swoje zarobki tak, aby uniknąć utraty części świadczenia.
Kontekst: Trendy i porównania historyczne
Kwartalne dostosowania limitów
System limitów dorabiania jest aktualizowany co trzy miesiące i opiera się na danych Głównego Urzędu Statystycznego dotyczących przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W ostatnich latach obserwujemy wyraźną tendencję wzrostową tych progów związanych ze wzrostem płac.
Dla zobrazowania: w marcu 2023 roku dolny próg wynosił około 4 713 złotych brutto miesięcznie; rok później – w czerwcu 2024 – podniósł się już do ponad 5 700 zł; a przed nową zmianą w marcu 2025 roku oscylował wokół poziomu niespełna 5 935 złotych. Skok do ponad sześciu tysięcy złotych w czerwcu tego roku jest najwyższym odnotowanym wzrostem i odzwierciedla przyspieszony rozwój płac w sektorze przedsiębiorstw.
Demografia a stabilność systemu
Polski system emerytalny stoi przed poważnymi wyzwaniami demograficznymi. W niektórych regionach kraju liczba pracujących przypadających na jednego emeryta jest bardzo niska – przykładowo w województwie świętokrzyskim to zaledwie około półtora etatu przypadającego na jednego seniora pobierającego świadczenie. Dla porównania w województwie pomorskim stosunek ten jest lepszy i wynosi około dwóch i pół osoby aktywnej zawodowo na jednego emeryta.
Liczba emerytów i rencistów stale rośnie i obecnie przekracza dziewięć milionów osób. Wydatki ZUS na te świadczenia sięgają kilkudziesięciu miliardów złotych miesięcznie. W tym kontekście limity dorabiania mają podwójne znaczenie: zachęcają seniorów do pozostania aktywnymi zawodowo oraz ograniczają ryzyko nadmiernych obciążeń budżetu państwa.
Perspektywy: Debata ekspercka i przyszłe wyzwania
Krytyka systemu
Eksperci ekonomiczni zwracają uwagę, że samo podnoszenie limitów zarobkowych to rozwiązanie doraźne i niewystarczające wobec strukturalnych problemów polskiego systemu emerytalnego. Wielu specjalistów postuluje konieczność przeprowadzenia głębokich reform – między innymi poprzez podniesienie wieku emerytalnego lub wdrożenie zachęt do dłuższej aktywności zawodowej osób starszych.
Obecnie wiek emerytalny ustalony jest na poziomie sześćdziesięciu siedmiu lat dla obu płci. Propozycje reform zakładają również zwiększenie waloryzacji dla tych osób, które zdecydują się pracować dłużej niż minimalny okres wymagany do przejścia na emeryturę. W roku 2025 waloryzacja świadczeń wyniosła około pięciu i pół procenta, co pozwoliło podnieść najniższą emeryturę do poziomu bliskiego dwóch tysięcy złotych netto.
Scenariusze na przyszłość
W krótkim terminie można spodziewać się dalszych dostosowań limitów dorabiania zgodnie z dynamiką płac w gospodarce. Jednak kluczowym wyzwaniem pozostaje konieczność reform strukturalnych związanych ze starzeniem się społeczeństwa. Prognozy demograficzne wskazują na znaczny wzrost udziału osób powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia – nawet do jednej trzeciej populacji Polski do połowy XXI wieku.
Taka perspektywa wymaga znalezienia równowagi między prawami seniorów do godziwego zabezpieczenia finansowego a potrzebami stabilności finansowej całego systemu ubezpieczeń społecznych.
Zainteresowania czytelników: Praktyczne porady i ciekawostki
Jak uniknąć utraty świadczenia?
Dla wielu seniorów kluczowe jest odpowiednie planowanie przychodów tak, aby nie przekroczyć nowych limitów i uniknąć redukcji wypłat z ZUS-u. Monitorowanie miesięcznych zarobków pozwala kontrolować wysokość ewentualnej utraty części świadczenia oraz podejmować świadome decyzje finansowe.
Dodatkowo osoby po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego mogą rozważyć zmianę pracodawcy – jeśli zdecydują się kontynuować współpracę z dotychczasowym zatrudniającym je podmiotem, obowiązują je nadal limity zarobkowe.
Ponadto warto korzystać z ulg podatkowych dostępnych dla seniorów – dochody roczne do określonego poziomu (około ośmiu tysięcy złotych) są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, co realnie zwiększa efektywność finansową pracy po przejściu na emeryturę.
Zaskakujące dane
Ciekawostką jest fakt, że pracujący emeryci często osiągają wyższe średnie wynagrodzenie niż średnia otrzymywana przez osoby pobierające jedynie świadczenia socjalne. W ostatnich latach średnia pensja aktywnych seniorów przekraczała cztery tysiące osiemset złotych brutto miesięcznie – znacznie więcej niż przeciętna wysokość samej emerytury.
Z kolei regionalne różnice w liczbie pracujących przypadających na jednego emeryta ilustrują nierównomierne obciążenie systemu zabezpieczenia społecznego oraz wpływ lokalnej sytuacji gospodarczej na możliwość podejmowania pracy przez seniorów.
Nowe limity dorabiania od czerwca 2025 roku wpisują się w szerszy kontekst zmian demograficznych i gospodarczych zachodzących w Polsce. Dla osób pobierających emeryturę lub rentę oznaczają one konieczność świadomego planowania finansowego oraz uwzględniania aktualnych przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Zachowanie czujności wobec nowych zasad pozwoli uniknąć utraty części świadczeń i zapewnić stabilność dochodową na późniejszych etapach życia.
