Narodowy Bank Polski (NBP) wyraża obawy dotyczące możliwości finansowania polskiej gospodarki w obliczu ostatnich wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). NBP przewiduje konieczność podwyższenia przez banki rezerw na potencjalne ryzyko prawne, co wynika z kwestii związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi. Prognoza ta wynika z dynamiki przyrostu nowych pozwów sądowych i interpretacji wyroków krajowych sądów, które – zgodnie z orzeczeniami TSUE – mają obowiązek dokonywać oceny wszystkich okoliczności konkretnych spraw, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności.
Spis treści:
Wpływ wyroków TSUE na stabilność systemu finansowego
W najnowszym „Raporcie o stabilności systemu finansowego”, NBP przeprowadził analizy różnych scenariuszy rozwoju sytuacji, uwzględniając potencjalne rozstrzygnięcia TSUE. Według raportu, choć koszty dodatkowych rezerw nie powinny stanowić zagrożenia dla stabilności finansowej – pod warunkiem, że będą ponoszone stopniowo i nie towarzyszyć im dodatkowe obciążenia regulacyjne czy prawne – mogą one jednak istotnie ograniczyć możliwości zwiększania kapitału banków. To z kolei może negatywnie wpłynąć na perspektywy finansowania gospodarki. Ostateczny wpływ na akcję kredytową będzie zależał jednak od szeregu innych czynników, w tym m.in. skali dodatkowych obciążeń ponoszonych przez banki oraz popytu na kredyty.
Istotne wyroki TSUE dotyczące kredytów walutowych
W kontekście omawianych zagadnień, dwa wyroki TSUE są szczególnie istotne. Pierwszy (C-520/21) stwierdza, że banki, oprócz zwrotu środków opłaconych na mocy anulowanej umowy, nie mogą żądać opłaty za korzystanie z kapitału. To stanowi korzystne rozwiązanie dla posiadaczy kredytów w walucie szwajcarskiej, dążących do dochodzenia swoich praw sądowych. W tym samym wyroku TSUE podkreśla, że prawo UE nie wyklucza możliwości dochodzenia przez klientów dodatkowych roszczeń od banków.
Drugi wyrok (C-287/22) TSUE pozwala na zawieszenie spłat rat na czas trwania procesu jako środek zabezpieczający, wskazując, że prawo unijne nie blokuje takiej możliwości.
Możliwe skutki decyzji TSUE
Te wyroki TSUE otwierają drogę dla klientów do dochodzenia swoich praw wobec banków, ale z drugiej strony zwiększają ryzyko dla banków, co z kolei może wpłynąć na ich zdolność do finansowania gospodarki. W obliczu tych wyzwań, NBP będzie musiał śledzić sytuację i odpowiednio dostosowywać swoje strategie, aby zminimalizować potencjalny negatywny wpływ na finansowanie polskiej gospodarki.
