W 2025 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) oficjalnie i legalnie odmawia przyznania zasiłków osobom niepełnosprawnym, nawet tym z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz poruszającym się o kulach. Przykład samotnego mężczyzny z zakrzepicą żył, który pomimo trudnej sytuacji zdrowotnej i otrzymywania już kilku świadczeń, nie uzyskał dodatkowego wsparcia, wywołał szeroką dyskusję na temat obecnych kryteriów i praktyk MOPS. Ta sprawa pokazuje, jak zmieniające się prawo i ograniczone zasoby wpływają na dostępność pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnościami w Polsce.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Dlaczego MOPS odmawia zasiłku osobom z umiarkowaną niepełnosprawnością? | Ze względu na nowe kryteria dochodowe oraz priorytetyzację nagłych potrzeb, MOPS ogranicza przyznawanie świadczeń. |
| Jak zmieniły się kryteria dochodowe dla osób niepełnosprawnych w 2025 roku? | Kryterium dochodowe wzrosło o około 30%, ale większość osób z umiarkowaną niepełnosprawnością nadal nie spełnia wymagań. |
| Czy odmowa zasiłku przez MOPS jest zgodna z prawem? | Tak, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie potwierdził legalność takich decyzji w wyroku z kwietnia 2024 roku. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty
Na początku kwietnia 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wydał orzeczenie, które jednoznacznie stwierdza, że MOPS ma prawo odmówić przyznania specjalnego zasiłku celowego osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Sprawa dotyczyła samotnego mężczyzny poruszającego się o kulach, cierpiącego na zakrzepicę żył i doświadczającego ran wymagających stałej opieki medycznej. Pomimo jego trudnej sytuacji zdrowotnej i już otrzymywanych świadczeń (między innymi stałego zasiłku w wysokości 1000 zł oraz kilku innych celowych), kolejny wniosek o pomoc został odrzucony. Decyzja ta opierała się na aktualnych przepisach i interpretacji prawa przez MOPS.
W 2025 roku obowiązuje nowe kryterium dochodowe wynoszące 1010 zł dla osoby samotnej, co oznacza, że aż około jedna trzecia osób z umiarkowaną niepełnosprawnością przekracza ten próg i tym samym traci prawo do dodatkowych świadczeń socjalnych. Wzrost liczby odmów jest zauważalny – statystyki wskazują na wzrost spraw sądowych dotyczących odmowy przyznania zasiłków aż o 18% w porównaniu do roku poprzedniego. Takie zmiany mają realne konsekwencje także poza sferą prawną – na rynku usług medycznych obserwuje się spadek zapotrzebowania na produkty lecznicze i opatrunki w regionach o wysokim odsetku odmów.
Kontekst
Zmiany w prawie dotyczące wsparcia osób niepełnosprawnych weszły w życie od stycznia 2025 roku. Kryterium dochodowe zostało podwyższone o około 30%, co miało na celu objęcie pomocą większej liczby potrzebujących. Jednakże pomimo tego wzrostu blisko trzy czwarte osób ze stopniem umiarkowanym nadal nie spełnia wymagań formalnych do uzyskania świadczenia. Dodatkowo, Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził możliwość żądania zwrotu nadpłat za okres pandemii, co obciąża budżety osób korzystających wcześniej ze wsparcia.
MOPS coraz częściej kieruje swoje działania na priorytetyzację interwencji związanych z nagłymi zdarzeniami losowymi, takimi jak pożary czy powodzie, pozostawiając chroniczne schorzenia poza głównym obszarem zainteresowania. Jednocześnie zwiększono wysokość nowego świadczenia wspierającego do ponad dwukrotności renty socjalnej, jednak procedury jego uzyskania są skomplikowane i niewiele osób decyduje się na składanie wniosków.
Porównując bieżącą sytuację do lat poprzednich, zauważalny jest spadek liczby jednoczesnych świadczeń przyznawanych osobom z umiarkowaną niepełnosprawnością – ze średnio trzech do mniej niż dwóch rocznie. To pokazuje zaostrzenie polityki społecznej wobec tej grupy beneficjentów oraz rosnącą selektywność działań MOPS.
Perspektywy
MOPS argumentuje swoje stanowisko ograniczonymi zasobami finansowymi oraz koniecznością efektywnego zarządzania pomocą społeczną poprzez skupienie się na przypadkach wymagających natychmiastowej interwencji. Według instytucji takie podejście ma zapewnić stabilność systemu i umożliwić wsparcie tym najbardziej potrzebującym.
Z kolei krytycy tych decyzji podkreślają ich surowość i brak uwzględnienia długotrwałych potrzeb osób przewlekle chorych czy niepełnosprawnych. Wskazują również na ryzyko marginalizacji dużej grupy obywateli oraz narastające problemy natury społecznej wynikające z niedostatecznej pomocy.
W najbliższych latach można spodziewać się dalszych sporów prawnych i możliwych zmian legislacyjnych dotyczących zarówno kryteriów oceny uprawnień do świadczeń, jak i samej struktury wsparcia społecznego. Istotne będzie monitorowanie skutków budżetowych dla samorządów oraz ewentualne dostosowywanie polityki publicznej do realiów demograficznych i ekonomicznych kraju.
Zainteresowania czytelnika
Dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz ich rodzin obecna sytuacja oznacza konieczność bardziej świadomego planowania finansowego i poszukiwania alternatywnych form wsparcia poza tradycyjnym systemem MOPS. Warto zwrócić uwagę na fakt, że mimo podwyższenia progów dochodowych większość zainteresowanych nadal pozostaje poza zakresem pomocy socjalnej.
Zaskakujące jest także to, że mimo rosnącej liczby odmów wiele osób nie korzysta ze zwiększonego świadczenia wspierającego – przeszkodą są skomplikowane procedury aplikacyjne oraz brak dostatecznej informacji o dostępnych możliwościach.
Alternatywne formy wsparcia obejmują między innymi programy organizacji pozarządowych, pomoc lokalnych fundacji czy specjalistyczne usługi rehabilitacyjne finansowane ze środków publicznych lub prywatnych. Osoby odmówione przez MOPS powinny również rozważyć konsultacje prawne oraz aktywny udział w publicznych dyskusjach dotyczących polityki społecznej.
Podsumowanie
Świadomość prawna oraz znajomość dostępnych opcji wsparcia są dziś kluczowe dla osób niepełnosprawnych walczących o należne im świadczenia. Przykład odmowy przez MOPS pokazuje, że system opieki społecznej stoi przed poważnymi wyzwaniami związanymi zarówno z ograniczeniami budżetowymi, jak i zmieniającymi się przepisami prawnymi. Dlatego tak ważne jest aktywne zaangażowanie społeczne oraz solidarność wobec potrzebujących – tylko wspólnymi siłami można dążyć do poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami w Polsce.
Zachęcamy wszystkich czytelników do uczestnictwa w debatach publicznych dotyczących polityki społecznej oraz wspierania organizacji działających na rzecz praw osób niepełnosprawnych. Tylko dzięki takim działaniom możliwe będzie stworzenie bardziej sprawiedliwego i efektywnego systemu wsparcia dla wszystkich potrzebujących.
