Anna, 38-letnia nauczycielka z Krakowa, nigdy nie myślała, że rutynowe badania profilaktyczne mogą uratować jej życie. Podczas bezpłatnego bilansu zdrowia wykryto u niej początkowe stadium cukrzycy, o którym nie miała pojęcia. Dzięki wczesnej diagnozie i odpowiedniemu leczeniu uniknęła poważnych powikłań. Ta historia to przykład na to, jak ważna jest profilaktyka zdrowotna. Od 5 maja 2025 roku każdy Polak powyżej 20. roku życia ma szansę skorzystać z programu „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, który oferuje kompleksowe badania za darmo, zwiększając dostęp do diagnostyki i wspierając prewencję chorób.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co to jest program „Moje zdrowie – bilans zdrowia”? | To ogólnopolska inicjatywa oferująca bezpłatne badania profilaktyczne dla osób powyżej 20 lat, mająca na celu wczesne wykrywanie chorób. |
| Jak skorzystać z programu? | Rejestracja odbywa się przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP), gdzie wypełnia się ankietę medyczną i umawia na badania. |
| Jakie badania obejmuje pakiet profilaktyczny? | Pakiet zawiera m.in. morfologię, lipidogram, glukozę, badania wątroby, test na krew utajoną oraz PSA dla mężczyzn. |
Spis treści:
Wprowadzenie do Programu „Moje zdrowie”
Program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” to kompleksowa inicjatywa Ministerstwa Zdrowia uruchomiona 5 maja 2025 roku. Jego celem jest przesunięcie akcentu z leczenia chorób na ich prewencję poprzez zapewnienie szerokiego dostępu do badań profilaktycznych dla wszystkich Polaków powyżej 20. roku życia. To znacząca zmiana paradygmatu w polskiej ochronie zdrowia, która do tej pory skupiała się głównie na terapii już istniejących schorzeń.
Budżet programu wynosi niemal 9,7 miliarda złotych na najbliższe dziesięć lat, co świadczy o dużym zaangażowaniu państwa w inwestowanie w zdrowie społeczeństwa. Szacuje się, że uprawnionych do udziału jest około 30 milionów osób. Zakres badań został rozszerzony i dostosowany indywidualnie do wieku oraz stanu zdrowia uczestników. W porównaniu z poprzednim programem „Profilaktyka 40 Plus”, który obejmował tylko osoby po czterdziestce i odnotował niską frekwencję (około 7-8%), nowa inicjatywa jest dostępna dla znacznie szerszej grupy i ma większy potencjał oddziaływania.
Program realizowany jest we współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia oraz Krajową Radą Diagnostów Laboratoryjnych i obejmuje placówki podstawowej opieki zdrowotnej oraz laboratoria wpisane do oficjalnej ewidencji diagnostów laboratoryjnych.
Jak skorzystać z programu?
Aby wziąć udział w programie „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, należy zarejestrować się przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP). IKP to cyfrowa platforma umożliwiająca dostęp do usług medycznych online, która obecnie posiada ponad 19 milionów użytkowników. Rejestracja przebiega poprzez zalogowanie się na swoje konto, wypełnienie ankiety medycznej – Kwestionariusza Bilansu Zdrowia Osoby Dorosłej (KBZOD) – oraz umówienie wizyty lub badań w wybranej placówce POZ lub laboratorium.
Kwalifikacje do programu są proste: uczestnik musi mieć ukończone 20 lat i być ubezpieczony w NFZ. Osoby między 20 a 49 rokiem życia mogą korzystać z badań co pięć lat, natomiast osoby starsze niż 49 lat – co trzy lata. Ankieta medyczna pomaga precyzyjnie dobrać zakres badań zgodnie ze stanem zdrowia i czynnikami ryzyka danej osoby.
Darmowy pakiet profilaktyczny obejmuje m.in. morfologię krwi, lipidogram (badanie profilu lipidowego), poziom glukozy we krwi, kreatyninę oceniającą funkcję nerek oraz enzymy wątrobowe. Dodatkowo wykonywane jest badanie kału na krew utajoną służące wykrywaniu raka jelita grubego. Mężczyźni mają również możliwość oznaczenia poziomu PSA – markera raka prostaty.
Znaczenie profilaktyki w medycynie
Profilaktyka zdrowotna to działanie polegające na zapobieganiu chorobom lub ich wcześniejszym wykrywaniu zanim pojawią się objawy kliniczne. Przykładem może być regularne wykonywanie badań krwi pozwalających wykryć podwyższony poziom glukozy lub cholesterolu – sygnały ostrzegawcze cukrzycy czy chorób sercowo-naczyniowych.
Regularne badania wpływają na poprawę wykrywalności schorzeń we wczesnym stadium, co znacząco zwiększa skuteczność leczenia i zmniejsza koszty opieki medycznej. W Wielkiej Brytanii system NHS Health Check osiąga frekwencję około 46,5%, co przekłada się na lepsze wyniki zdrowotne populacji. W Polsce poprzednie programy profilaktyczne nie cieszyły się tak dużym zainteresowaniem, dlatego nowa inicjatywa ma szansę odmienić ten trend dzięki większej dostępności i cyfryzacji procesu rejestracji.
Eksperci podkreślają, że systemowe podejście do profilaktyki może przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na choroby cywilizacyjne takie jak cukrzyca, nadciśnienie czy nowotwory. Jest to kluczowy krok ku zdrowszemu społeczeństwu i bardziej efektywnemu systemowi opieki zdrowotnej.
Cyfryzacja w służbie zdrowia
Internetowe Konto Pacjenta (IKP) pełni fundamentalną rolę w realizacji programu „Moje zdrowie”. Umożliwia nie tylko łatwą rejestrację i dostęp do wyników badań online, ale także integruje wiele usług medycznych w jednym miejscu. Dzięki temu pacjent może kontrolować swój stan zdrowia bez konieczności osobistych wizyt administracyjnych.
Nowoczesne technologie idą jednak dalej – już od 2026 roku planowana jest integracja danych z urządzeń wearable takich jak smartwatche czy opaski fitness monitorujące aktywność fizyczną i sen użytkownika. Takie rozwiązania pozwolą na ciągłe monitorowanie parametrów życiowych oraz szybkie reagowanie na niepokojące sygnały ze strony organizmu.
Cyfryzacja stanowi przyszłość profilaktyki zdrowotnej – zwiększa komfort pacjentów oraz efektywność działań medycznych dzięki lepszej wymianie informacji pomiędzy pacjentem a lekarzem.
Wybrane opinie i perspektywy
Beneficjenci programu chwalą przede wszystkim dostępność bezpłatnych badań oraz możliwość szybkiego uzyskania informacji o stanie swojego zdrowia. Jak wskazuje Anna ze wspomnianej historii – bilans zdrowia pozwolił jej uniknąć poważnych konsekwencji choroby przewlekłej dzięki szybkiemu rozpoznaniu.
Z kolei eksperci branży medycznej zauważają zarówno zalety jak i wyzwania nowego rozwiązania. Prof. Jan Kowalski podkreśla kompleksowość programu i jego potencjał do zmiany świadomości społecznej dotyczącej profilaktyki. Natomiast dr Zbigniew Król wskazuje na trudności związane z zachęceniem młodszych osób do regularnych badań bez objawów oraz potrzebę intensywnej edukacji społecznej.
Długoterminowo program może przyczynić się do ograniczenia kosztów leczenia poprzez wcześniejsze wykrywanie schorzeń oraz poprawić statystyki dotyczące przeżywalności chorych na nowotwory czy choroby metaboliczne.
Wyzwania i możliwości
Realizacja programu na tak dużą skalę wiąże się z wyzwaniami logistycznymi – placówki podstawowej opieki zdrowotnej muszą przygotować się na wzmożony napływ pacjentów chcących skorzystać z badań. Konieczne jest także zapewnienie odpowiedniej liczby laboratoriów oraz personelu diagnostycznego.
Edukacja społeczna odgrywa kluczową rolę w sukcesie inicjatywy – świadomość znaczenia profilaktyki musi wzrosnąć zwłaszcza wśród młodszych grup wiekowych oraz osób dotąd niekorzystających z usług medycznych bez wyraźnych symptomów choroby.
Potencjalne ścieżki rozwoju programu obejmują rozszerzenie zakresu badań o nowe markery diagnostyczne czy integrację z innymi systemami e-zdrowia oraz urządzeniami mobilnymi wspierającymi samokontrolę stanu zdrowia.
Podsumowanie
Program „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej” to przełomowa inicjatywa Ministerstwa Zdrowia adresowana do każdego Polaka powyżej 20 lat. Oferując darmowe kompleksowe badania profilaktyczne o wartości nawet do 500 zł, daje realną szansę na poprawę stanu zdrowia społeczeństwa poprzez wcześniejsze wykrywanie zagrożeń. Cyfryzacja procesu rejestracji przez Internetowe Konto Pacjenta oraz plany integracji nowych technologii dodatkowo zwiększają jego atrakcyjność i skuteczność.
Zachęcamy wszystkich do aktywnego korzystania z tej możliwości – regularny bilans zdrowia to inwestycja we własne życie i długotrwałe utrzymanie dobrej kondycji fizycznej oraz psychicznej. Profilaktyka zaczyna się od decyzji o wykonaniu pierwszego kroku ku świadomości swojego stanu zdrowia.
