Pan Jan, emeryt z wieloletnim stażem pracy, nieświadomie przekroczył nowy limit dorabiania w maju 2025 roku. W efekcie jego emerytura została zmniejszona, a wypłata zawieszona na kilka miesięcy. Ta sytuacja zaskoczyła go i skłoniła do poszukiwania informacji o nadchodzących zmianach. Czy wiesz, jakie zmiany czekają na emerytów i rencistów już od czerwca 2025 roku? Zmiany te mogą wpłynąć na finanse wielu osób pobierających świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jakie są nowe limity dorabiania dla emerytów od czerwca 2025? | Limity wynoszą 6 273,60 zł brutto dla zmniejszenia świadczenia oraz 11 651,00 zł brutto dla zawieszenia wypłaty. |
| Kto jest objęty nowymi przepisami o limitach zarobków? | Przepisy dotyczą emerytów i rencistów poniżej powszechnego wieku emerytalnego oraz pracujących u byłego pracodawcy. |
| Co grozi za przekroczenie limitu zarobków? | Przekroczenie dolnego progu powoduje zmniejszenie świadczenia, a przekroczenie górnego – całkowite zawieszenie wypłaty. |
Spis treści:
Najważniejsze Fakty
Nowe limity dorabiania od 1 czerwca 2025
Od czerwca 2025 roku wchodzą w życie zaktualizowane limity dorabiania dla emerytów i rencistów. Nowe progi wynoszą odpowiednio 6 273,60 zł brutto oraz 11 651,00 zł brutto miesięcznie. Pierwszy próg stanowi granicę, po której przekroczeniu ZUS zacznie proporcjonalnie zmniejszać wypłacane świadczenie. Drugi próg to granica całkowitego zawieszenia wypłaty emerytury lub renty na okres przekroczenia limitu. Limity zostały ustalone na podstawie przeciętnego wynagrodzenia w Polsce za pierwszy kwartał 2025 roku, które wyniosło 8 962,28 zł brutto. W porównaniu do poprzedniego kwartału oznacza to wzrost o około 5,7%, co bezpośrednio przełożyło się na podwyższenie progów zarobkowych.
Kto jest objęty nowymi przepisami?
Zmiany dotyczą przede wszystkim osób pobierających emeryturę lub rentę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego – czyli kobiet poniżej 60 lat i mężczyzn poniżej 65 lat. Ograniczenia dotyczą także rencistów z tytułu niezdolności do pracy oraz pracujących emerytów kontynuujących zatrudnienie u swojego dotychczasowego pracodawcy. W tym ostatnim przypadku wymagana jest jednodniowa przerwa w zatrudnieniu, aby uniknąć automatycznego zawieszenia świadczenia przez ZUS. Wyjątek stanowią osoby po osiągnięciu wieku emerytalnego pracujące u innych pracodawców oraz inwalidzi wojskowi i wojenny, których niezdolność do pracy jest związana ze służbą – oni nie podlegają tym ograniczeniom.
Konsekwencje przekroczenia limitów
Przekroczenie pierwszego progu (6 273,60 zł) skutkuje proporcjonalnym pomniejszeniem świadczenia o kwotę nadwyżki zarobków ponad ten limit. Jednak maksymalna redukcja nie może przekroczyć określonych kwot: dla emerytur i rent całkowitych jest to maksymalnie około 939,61 zł miesięcznie, a dla rent częściowych około 704,75 zł. Przekroczenie drugiego progu (11 651,00 zł) oznacza całkowite zawieszenie wypłaty świadczeń na czas trwania tego stanu. W praktyce oznacza to utratę przychodu z ZUS przez okres miesiąca lub dłuższy w przypadku utrzymywania się wysokich dochodów.
Kontekst
Dlaczego doszło do zmian?
Zmiany wynikają przede wszystkim ze wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce oraz presji demograficznej na system ubezpieczeń społecznych. Rosnące płace powodują konieczność dostosowania limitów dorabiania tak, by zachować adekwatność regulacji do aktualnej sytuacji ekonomicznej. Jednocześnie Polska boryka się ze starzeniem społeczeństwa i rosnącą liczbą osób pobierających świadczenia emerytalne. Wprowadzone limity mają na celu ograniczenie tzw. „podwójnego finansowania” – czyli sytuacji, gdy osoby korzystające ze świadczeń otrzymują jednocześnie wysokie dochody z pracy bez odpowiednich korekt w systemie.
Trendy na rynku pracy seniorów
Liczba pracujących seniorów systematycznie rośnie – od 2015 roku wzrost wyniósł aż 52%. Według danych ZUS na koniec grudnia 2024 r., aktywnych zawodowo emerytów było ponad 872 tysiące osób. Kobiety stanowią większość tej grupy (58,1%), a średni wiek pracujących seniorów to około 67,5 lat. Szczególnie widoczny jest udział mężczyzn wśród pracujących emerytów na Śląsku (52,7%). Ten trend świadczy o rosnącym znaczeniu pracy senioralnej zarówno z powodów ekonomicznych, jak i społecznych.
Poprzednie limity vs. nowe limity
W ostatnich latach limity dorabiania regularnie rosły wraz ze wzrostem płac. Dla przykładu: w roku 2023 dolny próg wynosił około 5 703 zł brutto, w roku 2024 wzrósł do około 5 934 zł brutto, a od czerwca tego roku wynosi już ponad 6 273 zł brutto. Górny próg również uległ podwyższeniu z poziomu około 11 020 zł do niemalże 11 651 zł brutto. Te zmiany są efektem corocznych aktualizacji opartych na danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz analizach ZUS.
Perspektywy
Argumenty „za” i „przeciw” limitom dorabiania
Zwolennicy limitów wskazują, że są one narzędziem zapobiegania nadużyciom i zapewniają sprawiedliwość systemu ubezpieczeń społecznych poprzez eliminowanie podwójnego finansowania tych samych dochodów z publicznych środków. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej podkreśla także potrzebę ochrony stabilności finansowej systemu emerytalnego wobec wyzwań demograficznych.
Z kolei przeciwnicy argumentują, że limity dyskryminują osoby zmuszone do kontynuowania pracy ze względu na niskie świadczenia czy rosnące koszty życia. Organizacje reprezentujące seniorów zwracają uwagę na trudności finansowe wielu emerytów oraz fakt, że ograniczenia te mogą osłabiać motywację do pozostania aktywnym zawodowo.
Wpływ na rynek pracy i system emerytalny
Z jednej strony limity mogą wpływać na decyzje seniorów o przejściu na emeryturę lub kontynuowaniu pracy. Bez odpowiednich regulacji możliwe byłoby nadmierne obciążenie systemu ubezpieczeń społecznych oraz ryzyko utraty wpływów podatkowych z tytułu legalnej pracy seniorów. Z drugiej strony istnieje ryzyko zmniejszenia liczby aktywnych zawodowo osób starszych przez restrykcje finansowe, co może pogłębić niedobory kadrowe w niektórych sektorach gospodarki wymagających doświadczenia i kompetencji senioralnych pracowników.
Zainteresowania Czytelnika
Jak przygotować się do zmian?
Dla wielu emerytów kluczowe jest skrupulatne planowanie dochodów z pracy oraz monitorowanie osiąganych przychodów względem nowych limitów dorabiania. Zaleca się regularne korzystanie z platformy PUE ZUS do zgłaszania dochodów i sprawdzania bieżącej sytuacji finansowej wobec progów zarobkowych. Dzięki temu można uniknąć niespodziewanego zmniejszenia lub zawieszenia świadczeń.
Pułapki i nieświadome błędy
Najczęstszą pułapką jest brak zachowania jednodniowej przerwy w zatrudnieniu u dotychczasowego pracodawcy przed rozpoczęciem kolejnej umowy lub miesiąca rozliczeniowego – nawet minimalne naruszenie tego wymogu prowadzi do automatycznego zawieszenia wypłat przez ZUS. Ponadto osoby zatrudnione na kilku umowach często nie zdają sobie sprawy z sumowania dochodów przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych – suma wszystkich przychodów może łatwo przekroczyć ustalone limity bez ich wiedzy.
Zachowanie prawa do świadczeń
Aby zachować pełnię praw do emerytur lub rent mimo kontynuacji pracy po zmianach od czerwca 2025 roku, należy dokładnie dokumentować wszystkie źródła dochodów i zgłaszać je terminowo do ZUS za pomocą PUE lub tradycyjnych formularzy. Ważne jest również planowanie przerw między umowami u tego samego pracodawcy oraz konsultacje z doradcami finansowymi lub pracownikami ZUS w celu uniknięcia ryzyka utraty świadczeń.
Zmiany limitów dorabiania od czerwca 2025 roku stawiają przed emerytami nowe wyzwania finansowe wymagające świadomego podejścia i planowania przyszłości. Warto pamiętać słowa znanego ekonomisty: „Planowanie finansowe to najlepsza inwestycja w spokojną starość”. Nie daj się zaskoczyć zmianom – zacznij planować już dziś!
