Najnowsza tabela kursów średnich NBP nr 102/A/NBP/2025 z 28 maja 2025 roku przynosi istotne zmiany dla polskiej gospodarki i portfeli obywateli. Dolar amerykański osiągnął poziom 3,7456 PLN, umacniając się o 0,07%, podczas gdy euro nieznacznie osłabło do 4,2447 PLN. Największy wzrost odnotował bat tajlandzki (+0,35%) oraz real brazylijski (+0,59%), co odzwierciedla globalne przesunięcia kapitału w kierunku gospodarek azjatyckich i południowoamerykańskich. Kursy średnie NBP, publikowane codziennie o godzinie 12:00, służą przede wszystkim do rozliczeń księgowych, podatkowych i celnych, a nie do transakcji wymiany walut.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Do czego służą kursy średnie NBP? | Są używane wyłącznie do rozliczeń podatkowych, księgowych i celnych, nie do wymiany walut w kantorach. |
| Dlaczego kursy NBP różnią się od kantorowych? | NBP publikuje kursy referencyjne, podczas gdy kantory dodają marżę 2-4% pokrywającą koszty operacyjne. |
| Kiedy publikowane są nowe kursy? | Codziennie o godzinie 12:00 na podstawie danych z fixing’u międzybankowego z godzin 10:55-11:00. |
Spis treści:
Metodologia ustalania kursów średnich NBP
Narodowy Bank Polski stosuje precyzyjną metodologię obliczania kursów średnich, opartą na danych z dziesięciu największych banków komercyjnych działających na polskim rynku. Proces fixing’u odbywa się codziennie między godziną 10:55 a 11:00, gdy banki przekazują swoje notowania dla głównych par walutowych. NBP odrzuca dwie skrajne wartości (najwyższą i najniższą) dla każdej waluty, a następnie oblicza średnią arytmetyczną z pozostałych ośmiu notowań.
Dla najważniejszych walut – euro i dolara amerykańskiego – bank centralny stosuje dodatkowo korektę w wysokości 1% od uzyskanej średniej. Ta korekta ma na celu wyeliminowanie krótkoterminowych wahań rynkowych i zapewnienie stabilności kursów używanych w rozliczeniach prawnych. Pozostałe waluty są wyceniane poprzez tzw. kursy krzyżowe, obliczane na podstawie ich notowań względem dolara amerykańskiego na rynkach międzynarodowych.
Istotną różnicą między kursami średnimi NBP a rzeczywistymi kursami transakcyjnymi jest ich funkcja. Podczas gdy kursy kantorowe czy bankowe zawierają marżę handlową wynoszącą zazwyczaj 2-4%, kursy średnie NBP są kursami referencyjnymi. Oznacza to, że jeśli chcesz wymienić 1000 dolarów w kantorze, prawdopodobnie zapłacisz około 3850-3900 złotych, mimo że kurs średni NBP wynosi 3745,60 złotych za tysiąc dolarów.
Analiza kluczowych walut z tabeli 102/A/NBP/2025
Dolar amerykański utrzymuje się na poziomie 3,7456 PLN, co oznacza niewielkie umocnienie o 0,07% w stosunku do poprzedniego notowania. Ten poziom sytuuje się poniżej prognozowanych średniorocznych wartości większości analityków, którzy na początku 2025 roku przewidywali kurs USD/PLN w przedziale 3,80-3,95 PLN. Stabilność dolara względem złotego wynika z równoważenia się dwóch przeciwnych sił: łagodzenia polityki monetarnej przez Rezerwę Federalną oraz poprawy nastrojów wobec polskiej gospodarki.
Euro natomiast nieznacznie osłabło, osiągając poziom 4,2447 PLN przy spadku o 0,08%. Ta zmiana odzwierciedla ciągłe wyzwania gospodarki strefy euro, w tym spowolnienie w Niemczech i utrzymującą się niepewność geopolityczną. Dla polskich eksporterów do Unii Europejskiej obecny poziom EUR/PLN oznacza zachowanie konkurencyjności cenowej, choć zyski z eksportu mogą być nieco niższe niż w przypadku silniejszego euro.
Waluty rynków wschodzących pokazują wysoką zmienność
Szczególnie interesującymi zmianami charakteryzowały się waluty azjatyckie i południowoamerykańskie. Bat tajlandzki umocnił się o 0,35%, co może sygnalizować poprawę nastrojów inwestorów wobec gospodarki Tajlandii po okresie niepewności politycznej. Real brazylijski wzrósł o 0,59%, prawdopodobnie w efekcie wzrostu cen surowców rolnych, szczególnie kawy i soi, które stanowią podstawę brazylijskiego eksportu.
Z kolei dolar kanadyjski jest jedyną walutą w zestawieniu, która osłabła się względem złotego, spadając o 0,33% do poziomu 2,7109 PLN. To osłabienie może wynikać z obaw o perspektywy kanadyjskiej gospodarki w kontekście wahań cen ropy naftowej oraz polityki monetarnej Banku Kanady. Dla firm importujących surowce z Kanady ta zmiana oznacza nieznaczne obniżenie kosztów zakupu.
Specjalne Prawa Ciągnienia i ich znaczenie
W tabeli kursów średnich NBP znajduje się również notowanie Specjalnych Praw Ciągnienia (SDR), które wynosi 5,0753 PLN przy spadku o 0,61%. SDR to sztuczna jednostka walutowa stworzona przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, składająca się z koszyka pięciu głównych walut: dolara amerykańskiego, euro, juana chińskiego, jena japońskiego i funta brytyjskiego. Wartość SDR jest przeliczana codziennie na podstawie kursów tych walut.
Chociaż większość przedsiębiorców nie styka się bezpośrednio z SDR w codziennych operacjach, ta jednostka ma znaczenie dla międzynarodowych rozliczeń i rezerw walutowych krajów. NBP uwzględnia SDR w swoich rezerwach walutowych, a zmiany jego kursu mogą odzwierciedlać globalne trendy na rynkach walutowych. Spadek kursu SDR o 0,61% może wskazywać na relatywne umocnienie złotego wobec koszyka głównych walut światowych.
Praktyczne zastosowania kursów średnich NBP w biznesie
Przedsiębiorcy prowadzący handel zagraniczny muszą rozumieć kluczową różnicę między kursami średnimi NBP a kursami transakcyjnymi. Kursy średnie NBP służą przede wszystkim do wyceny należności i zobowiązań w księgach rachunkowych zgodnie z polskim prawem bilansowym. Jeśli firma ma fakturę na 10 000 euro wystawioną 28 maja 2025 roku, to dla celów księgowych powinna ją wycenić na 42 447 złotych, używając kursu średniego NBP z tego dnia.
W rozliczeniach podatkowych kursy średnie NBP mają jeszcze większe znaczenie. Urząd skarbowy wymaga stosowania tych kursów przy rozliczaniu różnic kursowych w podatku dochodowym oraz przy przeliczaniu przychodów i kosztów wyrażonych w walutach obcych. Nieprawidłowe zastosowanie kursów może prowadzić do korekty zeznania podatkowego i dodatkowych zobowiązań wobec fiskusa.
Procedury celne i dokumentacja transakcji
Służby celne również opierają się na kursach średnich NBP przy wycenie towarów importowanych i eksportowanych. Dla deklaracji celnych złożonych 28 maja 2025 roku należy stosować kursy z tabeli nr 102/A/NBP/2025. Szczególnie istotne jest to przy towarach o wysokiej wartości, gdzie nawet niewielkie różnice kursowe mogą wpłynąć na wysokość należnych ceł i podatków.
Firmy prowadzące działalność międzynarodową muszą również pamiętać o obowiązkach sprawozdawczych wobec NBP. Transakcje powyżej określonych progów wymagają raportowania z wykorzystaniem kursów średnich NBP obowiązujących w dniu przeprowadzenia operacji. Brak przestrzegania tych zasad może skutkować karami administracyjnymi.
Kontekst ekonomiczny i prognozy
Obecne notowania kursów średnich NBP należy rozpatrywać w kontekście decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych. Główna stopa referencyjna NBP na poziomie 5,25% nadal zapewnia atrakcyjne oprocentowanie lokat w złotych w porównaniu z wieloma krajami rozwiniętymi. Ta różnica stóp procentowych wspiera relatywną stabilność złotego wobec głównych walut.
Inflacja w Polsce, choć nadal powyżej celu NBP, wykazuje tendencję spadkową, co daje bankowi centralnemu większą elastyczność w prowadzeniu polityki monetarnej. Stabilizacja cen przy jednoczesnym wzroście gospodarczym tworzy korzystne środowisko dla polskiej waluty. Jednak należy pamiętać, że kursy walutowe są pod wpływem wielu czynników zewnętrznych, na które NBP ma ograniczony wpływ.
Perspektywy na najbliższe miesiące
Analitycy przewidują, że w drugiej połowie 2025 roku kluczowe znaczenie dla kursów walutowych będą miały decyzje głównych banków centralnych świata. Jeśli Rezerwa Federalna będzie kontynuować obniżki stóp procentowych w tempie szybszym niż NBP, może to prowadzić do dalszego umocnienia złotego względem dolara. Z kolei polityka Europejskiego Banku Centralnego będzie wpływać na kurs EUR/PLN.
Czynniki geopolityczne, w tym sytuacja na Ukrainie i relacje handlowe między głównymi gospodarkami świata, pozostają źródłem niepewności dla rynków walutowych. Dodatkowo, ceny surowców energetycznych i rolnych mogą wpływać na kursy walut krajów będących ich największymi producentami, co widać już w przypadku umocnienia reala brazylijskiego czy wahań dolara kanadyjskiego.
Dla przedsiębiorców i inwestorów ważne jest monitorowanie nie tylko bieżących kursów średnich NBP, ale także trendów długoterminowych i czynników fundamentalnych wpływających na gospodarkę. Planowanie finansowe powinno uwzględniać możliwe scenariusze rozwoju sytuacji na rynkach walutowych, szczególnie w przypadku firm o znaczącej ekspozycji na ryzyko kursowe.
Kursy średnie NBP z 28 maja 2025 roku odzwierciedlają aktualne zmiany na rynku walutowym oraz wpływ polityki monetarnej na stabilność polskiej waluty.
