15 grudnia Europejski Bank Centralny oraz Szwajcarski Bank Narodowy podniosą stopy procentowe, ale najprawdopodobniej wzorem Amerykańskiej Rezerwy Federalnej będzie wzrost kosztów pieniądza niższy od ostatnich i o ok. 0,50 pkt proc. Jednocześnie nie można liczyć na zatrzymanie podwyżek, a jedynie na ich mniejszą skalę. Raty hipotek we frankach i euro będą dla Polaków droższe.
Spis treści:
Oczekiwanie na decyzję odnośnie do podniesienia stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny i Szwajcarski Bank Narodowy
W czwartek w EBC oraz Narodowym Banku Szwajcarii zapadną decyzje o wysokości stóp procentowych. Rynek prognozuje wzrost na poziomie 0,50 pkt proc. Decyzje mają być ogłoszone odpowiednio o 14:15 i 9:30. Taka skala podwyżki będzie oznaczać wyhamowanie mocnego tempa zacieśniania polityki pieniężnej. Ostatnie podwyżki z września i października wyniosły 0,75 pkt proc. i były wyższe. FED już tak postąpił, podnosząc stopy o pół pkt, a nie jak ostatnio na czterech kolejnych posiedzeniach o 0,75 pkt.
Przy takich prognozach stopa operacji refinansowych w EBC wzrośnie do 2,5 proc., a depozytowa do 2 proc, czyli najwyżej od grudnia 2008 r. Łącznie jest to wzrost o 2,5 pkt proc. od lipca. Natomiast w SNB jest to pułap 1 proc., a więc najwyżej od października 2008 r. Wzrost rozpoczęty tutaj w czerwcu wyniósłby łącznie 1,75 pkt proc.
Taka podwyżka według jednego z ekspertów przełoży się na stopę depozytową 2 proc. Jest w oczach osób decyzyjnych granicą neutralną, ktora zakłada inflację na poziomie dwóch proc. i równowagę w gospodarce. To z kolei może oznaczać znaczne spowolnienie restrykcyjnej polityki pieniężnej. Dla oceny w dłuższej perspektywie kluczowe będą jednak prognozy dla roku 2025, które mogą mówić o sprowadzaniu inflacji do celu.
Dalej ekspert dodaje, że recesja podniesie koszt pieniądza, a wzrost o ponad 0,80 pkt.proc. może oznaczać wyhamowanie rozwoju gospodarczego.
Rosnąca ostrożność banków centralnych
W Europie staje się widocznie malejąca presja inflacyjna, a to najprawdopodobniej przełoży się na koniec obecnego cyklu podwyżek stóp. Z 10, 6 proc. inflacji w październiku spadło w listopadzie do 10 proc. r.d.r. w strefie euro. Jednocześnie według ekonomisty z tej strefy nie ma pewności, że inflacja minęła szczyt, chociaż wiele na to wskazuje. Głównym źródłem wahań są nieprzewidywalne ceny gazu, które dodatkowo uległy już zmianom w jednych krajach, a w innych podwyżki dla konsumentów jeszcze się nie zakończyły.
Ten sam ekspert uważa, że już wiosną 2023 roku albo najpóźniej latem inflacja w strefie euro znacznie spadnie, ale nie w odniesieniu do bazy, która zbyt długo narastała, aby z bardzo wysokiego poziomu do celu na poziomie 2 proc. doszła w krótkim czasie. Takie myślenie sankcjonuje konieczność walki banku centralnego z inflacją z jednoczesną koniecznością podwyżek stóp proc. Jednak wyhamowanie ich skali ma służyć zabezpieczeniu przed możliwością nadmiernych wzrostów tych stóp.
Polityka EBC skupi się także na ograniczaniu wartości sumy bilansowej poprzez niepełną reinwestycję zapadających papierów dłużnych. Papiery te zostały pozyskane poprzez wdrożenie programu skupu aktywów (Asset Purchase Programme) i także programu ratunkowego związanego z koronawirusem (Pandemic Emergency Purchase Programme). Według zapowiedzi bankierów to w grudniu mają zostać podane informacje na ten temat. Ekonomiści mówią jednak o zakończeniu reinwestycji dla ewentualnego QT, a nie ofertą aktywnej sprzedaży obligacji znajdujących się na bilansie EBC. Przewidują oni rozpoczęcie tego wygaszania dopiero na wiosnę 2023 r..
W Szwajcarii inflacja konsumencka jest znacznie niższa i wyniosła w listopadzie 3% r.d.r., podobnie do października. Szczyt maiła miejsce w sierpniu i wynosił 3,5% i prawdopodobnie już minął. Utrzymywana przez lata przez SNB luźna polityka monetarna oraz przeciwdziałania umocnieniu franka, w tym roku uległa przebiegunowaniu. Obecny koszt pieniądza jest dodatni, a obecnie wzrośnie zapewne do 1 pkt proc. Według eksperta Szwajcarom będzie jednak łatwiej zakończyć zacieśnianie aniżeli bankierom z EBC czy Fed i najprawdopodobniej można się tego spodziewać już w marcu. Inflacja jest niższa niż w innych krajach rozwiniętych, ale gdy SNB zostanie przy polityce mocnej waluty, euro będzie mieć problem z trwałym przzwyższenim wartością franka.
Wzrosty rat hipotek w gestii bankierów
SARON 3M i EURIBOR 3M będą kluczowe dla polskich hipotek frankowych oraz w euro, których wartość wynosi odpowiednio 90 oraz 19 mld zł i decyzje EBC oraz SNB są dla wielu Polaków bardzo ważne.
Wskaźnik typu risk free rate SARON 3M wynosi obecnie 0,37 proc. Jego wzrost od początku cyklu podwyżek wyniósł niemal 1,1 pkt proc. Jako że SARON podąża za stopą procentową SNB, a nie jest z nia powiązany na bieżąco, obecna podwyżka przełoży się oczywiście na jego wzrost, ale dopiero za trzy miesiące. Jak to się ma do wysokości rat?
To zależy od ilości kapitału do spłaty, ale jeśli jest to 300 tys. zł. do spłaty przez 15 lat, to rata wzrośnie o ok. 70 zł. Co to oznacza dla wysokości rat? Docelowo zaś przy wzięciu uwagi pełnego wzrostu na poziomie 1,75 pkt. proc. to wzrost rat wyniesie 225 zł na miesiąc. Zaznaczyć należy, że kurs franka na tym stanie, a efekt niższych lub wyższych rat, to oczywiście obniżenie lub wzrost stóp procentowych.
Hipoteki w euro muszą być liczone inaczej, ponieważ EURIBOR 3M jest wskaźnikiem podobnym do WIBOR 3M, a więc jest ustalany oczekiwaniami wobec rynku finansowego. W praktyce oznacza to, że spodziewana podwyżka grudniowa stóp o 0,50 pkt proc. jest już w EURIBOR 3M w dużej mierze uwzględniona. Notowania dalsze tego wskaźnika będą z kolei uzależnione od prognoz rynku na temat decyzji EBC podjętych na posiedzeniu w lutym 2023 roku.
EURIBOR 3M na dziś liczy 2,05 proc. i od oczekiwań na wzrost stóp procentowych wzrósł o 2,6 pkt, proc. W przypadku wymienionego kredytu rata wzrosła więc o 380 zł na miesiąc, a wobec obecnej podwyżki o ok. 70 zł.
