| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jakie są przyczyny spadku inflacji w Polsce w kwietniu 2025? | Spadek inflacji wynika głównie z niższych cen paliw i stabilizacji cen żywności oraz częściowego zmniejszenia kosztów nośników energii. |
| Co oznacza spadek inflacji dla stóp procentowych w Polsce 2025? | Niższa inflacja daje Radzie Polityki Pieniężnej podstawy do obniżenia stóp procentowych, co może wesprzeć gospodarkę w drugiej połowie roku. |
| Jakie strategie radzenia sobie z inflacją stosują polskie gospodarstwa domowe? | Rodziny ograniczają wydatki na droższe produkty, szukają promocji i coraz częściej korzystają z oszczędności oraz alternatywnych źródeł energii. |
W kwietniu 2025 roku inflacja w Polsce osiągnęła poziom 4,2% rok do roku, co potwierdziły dane szybkiego szacunku Głównego Urzędu Statystycznego. Ten spadek względem marca, kiedy wskaźnik wyniósł 4,9%, stanowi istotny przełom dla polskiej gospodarki. Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) utrzymał się przy umiarkowanym wzroście miesięcznym na poziomie 0,4%. Czy jest to sygnał stabilizacji i początek łagodzenia presji cenowej? W artykule przedstawiamy kompleksową analizę danych za kwiecień, omawiamy przyczyny obniżenia inflacji oraz perspektywy polityki pieniężnej Rady Polityki Pieniężnej (RPP). Dowiesz się również, jak sytuacja Polski wygląda na tle innych krajów Unii Europejskiej i jakie konsekwencje niesie za sobą obecny trend dla przeciętnego konsumenta.
Spis treści:
Analiza danych kwietniowych
Inflacja w Polsce kwiecień 2025 odzwierciedla zmiany strukturalne w głównych kategoriach wydatków gospodarstw domowych. Głównymi czynnikami wpływającymi na spadek wskaźnika były ceny nośników energii oraz żywności. Nośniki energii zanotowały wzrost cen o około 13% rok do roku, jednak już w ujęciu miesięcznym odnotowano niewielką deflację na poziomie -0,4%. To efekt stabilizacji na rynkach surowców energetycznych oraz częściowego wygaszania skutków wcześniejszych podwyżek taryf energetycznych.
Zmiana cen żywności
Ceny żywności i napojów bezalkoholowych wzrosły o 5,3% r/r, jednak tempo tego wzrostu wyraźnie zwolniło. W ujęciu miesięcznym obserwowano wzrost na poziomie 0,8%, co wskazuje na stopniowe wygasanie presji cenowej wynikającej z zakłóceń podaży i rosnących kosztów produkcji rolnej. Dla wielu rodzin oznacza to nieco mniejsze obciążenia budżetowe niż jeszcze kilka miesięcy temu.
Wpływ nośników energii
Nośniki energii pozostają najważniejszym czynnikiem kształtującym wskaźnik inflacji. Pomimo wysokiego wzrostu rok do roku, ostatnie miesiące przyniosły stabilizację cen elektryczności i gazu. To efekt zarówno działań regulacyjnych państwa, jak i globalnych zmian na rynku surowców energetycznych. Ograniczenie wzrostu cen nośników energii ma kluczowe znaczenie dla dalszego obniżania ogólnego wskaźnika CPI.
Trendy cenowe w paliwach
Paliwa do prywatnych środków transportu zanotowały deflację wynoszącą około -8,3% r/r oraz spadek o 1,7% m/m. To jedna z najważniejszych przyczyn spadku inflacji ogółem. Niższe ceny ropy na światowych rynkach przekładają się bezpośrednio na zmniejszenie kosztów transportu i dystrybucji towarów, co ma pozytywne przełożenie na ceny detaliczne innych produktów.
Kontekst historyczny
Aktualna wartość inflacji jest efektem długotrwałych procesów ekonomicznych obserwowanych w Polsce od kilku lat. Skumulowany wskaźnik wzrostu cen przez ostatnie pięć lat osiągnął niemal 43%, co świadczy o głębokich przemianach gospodarczych i wyzwaniach związanych z globalnymi kryzysami surowcowymi oraz pandemią.
Skumulowana inflacja 5-letnia
W okresie od 2020 do 2025 roku średnia roczna stopa inflacji wynosiła około 7,3%, co przełożyło się na kumulatywny wzrost cen o ponad 40%. Szczególnie dotkliwy był rok 2022 i początek 2023 r., kiedy wskaźnik sięgał nawet ponad 18%. Od tamtej pory obserwujemy stopniowy trend spadkowy, który potwierdza kwietniowy wynik na poziomie 4,2% jako ważny sygnał odwrotu od bardzo wysokiej presji cenowej.
Między wrześniem 2024 a marcem 2025 r. inflacja utrzymywała się na względnie stałym poziomie około 4,7-5%, tworząc tzw. płaskowyż inflacyjny. Taki stan rzeczy oznaczał ryzyko utrwalenia się podwyższonej dynamiki cen bez wyraźnego sygnału poprawy. Kwiecień przyniósł jednak wyraźne przełamanie tego trendu – spadek poniżej bariery 4,5% wskazuje na skuteczność działań polityki monetarnej oraz stabilizację czynników podażowych.
Perspektywy polityki pieniężnej
Dane dotyczące inflacji mają bezpośrednie przełożenie na decyzje Rady Polityki Pieniężnej dotyczące wysokości stóp procentowych. Obserwowany spadek wskaźnika CPI otwiera drogę do możliwego luzowania polityki monetarnej po okresie restrykcji trwających od kilku lat.
Możliwe scenariusze cięć stóp
Członek RPP Ludwik Kotecki wskazał na realną możliwość obniżenia stóp procentowych już w maju 2025 roku o nawet 50 punktów bazowych. Przy obecnej referencyjnej stopie na poziomie 5,75% oraz prognozowanym spadku PKB w drugim kwartale istnieje przestrzeń do takiego ruchu. Luzowanie polityki pieniężnej miałoby za zadanie pobudzić aktywność gospodarczą i wesprzeć konsumpcję bez ryzyka nadmiernego przyspieszenia inflacji.
Ryzyka strukturalne i ich wpływ na decyzje
Mimo optymizmu należy uwzględnić ryzyka związane ze strukturą gospodarki – przede wszystkim zmienność cen energii oraz planowane zmiany podatkowe (np. podwyżki akcyzy). Ponadto wycofywanie tarcz antyinflacyjnych może nieco zwiększyć presję cenową w krótkim terminie. Te czynniki wymagają ostrożności przy podejmowaniu kolejnych decyzji przez RPP.
Porównanie międzynarodowe
Analizując pozycję Polski względem innych krajów Unii Europejskiej, warto zwrócić uwagę na różnice metodologiczne między wskaźnikami CPI a HICP (Harmonized Index of Consumer Prices). Polska wykazuje obecnie jedną z wyższych stóp inflacji CPI w regionie.
Inflacja CPI vs. HICP – różnice metodologiczne
CPI mierzy zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych typowych dla przeciętnego gospodarstwa domowego, natomiast HICP uwzględnia także wydatki instytucji non-profit działających na rzecz konsumentów oraz harmonizuje metodykę pomiaru między krajami UE. W Polsce udział wydatków rządowych jest znacznie większy w HICP (około 18%) niż w CPI (6%), co powoduje rozbieżności między tymi wskaźnikami.
Polska a inne kraje UE – analiza porównawcza
W kwietniu 2025 Polska odnotowała inflację CPI na poziomie około 4,2%, podczas gdy Czechy miały wskaźnik około 3,1%, a Węgry – około 3,8%. Wyższą wartość zanotowała Rumunia (około 5,8%), która pozostaje liderem pod względem dynamiki cen w UE. Polska plasuje się więc powyżej średniej unijnej (około 2,7–2,8% według HICP), co wskazuje na konieczność dalszych działań stabilizacyjnych.
Kwietniowy odczyt inflacji jest istotnym momentem dla polskiej gospodarki – potwierdza on postępującą dezinflację po okresie wysokiej presji cenowej. Spadek do poziomu 4,2% r/r daje Radzie Polityki Pieniężnej solidne podstawy do rozważenia obniżek stóp procentowych już w maju. Dla przeciętnego konsumenta oznacza to szansę na stopniową poprawę warunków finansowych i większą przewidywalność kosztów życia.
Aby utrzymać tendencję spadkową inflacji potrzebne będą dalsze działania zarówno ze strony banku centralnego – poprzez politykę pieniężną – jak również utrzymanie dyscypliny fiskalnej i kontynuacja reform strukturalnych. Monitorowanie dynamiki płac oraz kosztów produkcji pozostaje kluczowym elementem oceny ryzyka powrotu presji kosztowej.
Zachęcamy do śledzenia kolejnych raportów GUS oraz analiz ekspertów ekonomicznych, które pozwolą być na bieżąco ze zmianami fundamentów polskiej gospodarki i lepiej przygotować się do nadchodzących wyzwań finansowych.
