| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co zmienia się w pomocy de minimis dla eksportu w 2025 roku? | MRiT planuje uchylenie rozporządzenia dotyczącego dofinansowania tradycyjnych form promocji eksportu na rzecz wsparcia cyfrowych inicjatyw. |
| Jakie są główne przyczyny tych zmian? | Zmiany wynikają z rosnącej cyfryzacji biznesu oraz spadku zainteresowania tradycyjnymi wydarzeniami promocyjnymi. |
| Jakie wsparcie zastąpi pomoc de minimis dla tradycyjnych form promocji? | MRiT proponuje darmowe szkolenia z e-eksportu oraz finansowanie certyfikacji produktów i projektów cyfrowych. |
W dynamicznie zmieniającym się świecie biznesu i technologii polscy przedsiębiorcy muszą wykazywać się coraz większą elastycznością i zdolnością adaptacji. Tradycyjne metody promocji eksportu, takie jak udział w targach czy konferencjach, stają się stopniowo mniej efektywne wobec rosnącej roli cyfryzacji. W tym kontekście kluczowe pytanie brzmi: czy dotychczasowe formy wsparcia, oparte na pomocy de minimis dla eksportu, pozostaną aktualne? Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) przygotowuje istotne zmiany, które mają przedefiniować sposób wspierania polskich eksporterów od 2025 roku.
Spis treści:
Najważniejsze fakty
Ministerstwo Rozwoju i Technologii ogłosiło projekt uchylenia rozporządzenia dotyczącego pomocy de minimis na organizację przedsięwzięć promocyjnych wspierających eksport. Zmiana ta ma wejść w życie w trzecim kwartale 2025 roku i oznacza całkowite wycofanie finansowania tradycyjnych, stacjonarnych form promocji, takich jak konferencje, seminaria czy warsztaty branżowe. Według danych MRiT, w latach 2023–2024 liczba wniosków o dofinansowanie takich wydarzeń zmniejszyła się aż o 47%, podczas gdy udział środków przeznaczonych na projekty cyfrowe wzrósł do 68% całej puli wsparcia.
Bezpośrednią konsekwencją tych zmian będzie likwidacja dotacji dla około 320 inicjatyw stacjonarnych rocznie, co przekłada się na około 4,5 mln złotych, czyli około 12% budżetu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości przeznaczonego na wsparcie eksportu. Nowa strategia skupiać się będzie na finansowaniu certyfikacji produktów wymaganych na rynkach pozaunijnych oraz realizacji projektów branżowych w formie cyfrowej. Resort podkreśla, że już obecnie ponad 85% polskich eksporterów korzysta z narzędzi online do nawiązywania kontaktów handlowych, co czyni tradycyjne metody promocji coraz mniej skutecznymi.
Kontekst zmian
Zaproponowane przez MRiT zmiany wpisują się w szeroko zakrojoną strategię „Polityki Promocji Gospodarczej Polski” przyjętą w lutym 2025 roku. Dokument ten wyznacza cel zwiększenia udziału Polski w światowym eksporcie do poziomu 2% do roku 2030 poprzez intensyfikację działań promocyjnych opartych na digitalizacji i innowacyjności. W praktyce oznacza to między innymi modernizację portalu trade.gov.pl, który w 2024 roku odwiedziło ponad 1,2 miliona użytkowników, a także uruchomienie specjalnej „ścieżki rozwoju eksportera” koordynowanej przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu.
Trend przesunięcia środków z tradycyjnych wydarzeń na działania online obserwowany jest od kilku lat. Już w 2022 roku wartość pomocy de minimis przeznaczanej na projekty cyfrowe przekroczyła połowę całkowitej puli (10,1 mld zł według danych UOKiK). Wprowadzenie nowych limitów pomocy de minimis do poziomu 300 tysięcy euro w 2024 roku dodatkowo zwiększyło elastyczność przedsiębiorstw w wyborze form promocji, umożliwiając inwestycje także w nowoczesne technologie i e-handel międzynarodowy.
Perspektywy i kontrowersje
Planowane zmiany spotkały się z krytyką ze strony branży transportowo-logistycznej (TSL) oraz innych sektorów silnie uzależnionych od bezpośrednich kontaktów handlowych. W piśmie skierowanym do Prezydenta RP przedstawiciele TSL wskazują, że aż 36% małych firm z tej branży nadal polega na uczestnictwie w targach i konferencjach jako podstawowej metodzie pozyskiwania klientów. Eksperci z Krajowej Izby Gospodarczej podkreślają ryzyko negatywnego wpływu nagłej likwidacji dotacji bez okresu przejściowego szczególnie dla regionów o słabszym dostępie do infrastruktury cyfrowej. W tych obszarach udział wydarzeń stacjonarnych stanowił nawet do 78% działań proeksportowych.
W krótkim terminie przewidywany jest wzrost kosztów wejścia na rynki azjatyckie i afrykańskie związany ze wzrostem wydatków na certyfikacje produktów (średnio o około 40% wyższe niż certyfikaty unijne). Jednak długofalowa perspektywa jest optymistyczna – MRiT prognozuje wzrost eksportu sektora high-tech o około 15%, co ma być efektem przesunięcia środków na rozwój technologiczny oraz promocję online.
Zainteresowania czytelników
Mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie firmy (SME), zwłaszcza z branż spożywczej, kosmetycznej i meblarskiej, będą najbardziej dotknięte wycofaniem dotacji na tradycyjne formy promocji. Dla wielu z nich udział w targach stacjonarnych stanowił nawet ponad połowę rocznych przychodów związanych z eksportem. Zaskoczeniem dla części przedsiębiorców jest propozycja zastąpienia dotacji darmowymi szkoleniami z zakresu e-eksportu – badania PARP pokazują jednak, że tylko około 29% firm deklaruje gotowość samodzielnego wdrażania takich rozwiązań.
Dla przeciętnego konsumenta zmiany mogą oznaczać nieznaczny wzrost cen produktów eksportowanych – szacowany na poziomie od 3 do 5 procent zwłaszcza w sektorze rolno-spożywczym – ale równocześnie przyspieszenie cyfryzacji usług transgranicznych. Już teraz ponad połowa polskich firm oferuje transgraniczne usługi online, co ułatwia zakupy zagraniczne oraz zwiększa konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na globalnym rynku.
Podsumowanie
Zmiany zapowiedziane przez MRiT dotyczące pomocy de minimis dla eksportu wpisują się w globalny trend digitalizacji biznesu i ewolucji metod promocji zagranicznej działalności gospodarczej. Choć rezygnacja z finansowania tradycyjnych wydarzeń może stanowić wyzwanie dla wielu przedsiębiorców, zwłaszcza mniejszych firm i regionów o ograniczonym dostępie do technologii cyfrowych, jest to krok ku nowoczesności i zwiększeniu efektywności działań promocyjnych. Adaptacja do nowych warunków wymaga aktywnego korzystania z narzędzi online oraz rozwijania kompetencji e-eksportowych. W ten sposób polskie firmy mogą nie tylko utrzymać konkurencyjność, ale również wykorzystać szanse oferowane przez dynamiczny rynek globalny.
