W dniu 15 czerwca 2023 roku, świat finansowy z napięciem oczekiwał na wydanie przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dwóch kluczowych wyroków dotyczących kredytów frankowych. Jednakże, niewielka uwaga została poświęcona innemu wyrokowi, który został ogłoszony kilka dni wcześniej – 8 czerwca 2023 roku. Wyrok ten, dotyczący statusu konsumenta, zasługuje na głębszą analizę ze względu na jego potencjalny wpływ na przyszłe spory o kredyty frankowe.
Sprawa zaczęła się, kiedy pewne małżeństwo zawarło z bankiem umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej. W przypadku żony, umowa była powiązana z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Mąż, z drugiej strony, nie miał bezpośredniego powiązania umowy z działalnością gospodarczą. Około 1/3 kwoty kredytu została przeznaczona na spłatę zobowiązań wynikających z prowadzonej przez żonę działalności gospodarczej. Pozostały kapitał został wykorzystany na cel konsumpcyjny, w tym na zakup nieruchomości na cele mieszkaniowe.
Spis treści:
Procedura przed TSUE
Trybunał zastanawiał się, czy osoba prowadząca działalność gospodarczą może być uznana za konsumenta, gdy zawiera umowę, której aspekt gospodarczy nie jest dominujący. Inne pytanie dotyczyło tego, czy osoba, która zawiera umowę kredytu o charakterze mieszanym, może być uznana za konsumenta z uwagi na to, że warunkiem zawarcia umowy było wykorzystanie kapitału kredytu na cel gospodarczy.
Orzeczenie TSUE
TSUE w wyroku z 8 czerwca 2023 r. (C-570/21) wskazał na szerokie rozumienie pojęcia „konsument”. Stwierdził, że pojęcie to obejmuje osobę, która zawarła umowę kredytu częściowo powiązaną z jej działalnością gospodarczą, a w części niezwiązaną z tą działalnością. Istotne jest, czy cel działalności gospodarczej jest tak ograniczony, że nie jest dominujący w kontekście całej umowy. TSUE stwierdził, że sąd krajowy musi uwzględnić wszystkie istotne okoliczności towarzyszące umowie, zarówno ilościowe jak i jakościowe, w tym podział wykorzystania pożyczonego kapitału.
Skutki Wyroku TSUE
Chociaż wyrok z 8 czerwca 2023 roku nie przyniósł rewolucji, jak wyrok w sprawie Dziubaków, ma potencjał do zwiększenia argumentów kredytobiorców w sporach z bankami. Sądy muszą teraz dokładniej badać okoliczności faktyczne w celu ustalenia, czy cel gospodarczy umowy jest dominujący czy ograniczony. Konsekwencje tych ustaleń mogą być znaczące, ponieważ mogą wpłynąć na ochronę konsumencką i możliwość uznania umowy kredytu frankowego za nieważną.
