Szacuje się, że dalszych podwyżek stóp procentowych nie będzie, jednak wiele osób zadaje sobie pytanie, kiedy zostaną one obniżone? Członkowie rządu oraz RPP sugerują, że może się to wydarzyć już w tym roku. Warto zapoznać się z większą ilością informacji na ten temat.
W wyniku dwudniowego posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej w środę ma zostać podjęta decyzja dotycząca wysokości stóp procentowych. Zgodnie z szacunkami rynku i ekonomistów przewiduje się, iż stopa referencyjna NBP pozostanie na niezmienionym poziomie, czyli 6,75 proc. Na tym poziomie utrzymuje się od września 2022 r. i ma taka pozostać co najmniej do końca marca 2023 r. Cykl zacieśniania polityki pieniężnej trwał aż jedenaście miesięcy, a podczas niego stopa wzrosła łącznie o 6,65 pkt proc.
Stopy bez zmian
Decyzja o utrzymaniu stóp procentowych na tym samym poziomie wynika między innymi z braku danych na temat poziomu inflacji w styczniu, które będą opublikowane dopiero 15 lutego. Stopy od września były utrzymywane na tym samym poziomie, a odczyt inflacji za grudzień był nieco niższy niż się spodziewano. Szacuje się, że wzrost cen dóbr i usług konsumpcyjnych będzie niższy niż prognozowany wcześniej szczyt inflacji na poziomie 20 proc. i wyniesie do 17,6 proc. Ryzyko jego wzrostu jest obecnie niezwykle niskie.
Cykl podwyżek stóp procentowych nie został formalnie zakończony przez Radę Polityki Pieniężnej, jednak nieformalnie tak się prawdopodobnie stało. Niechęć do podnoszenia stóp procentowych utrzymuje się w kręgach władzy, jednak nikt o tym oficjalnie nie mówi. Wypowiedzi członków Rady Polityki Pieniężnej są bardzo zachowawcze. Wielu ekonomistów twierdzi, że jedynym czynnikiem skłaniającym RPP do dalszego podnoszenia stóp procentowych jest nagły wzrost poziomu inflacji, którego się nie prognozuje w najbliższym czasie.
Prezes Narodowego Banku Polskiego i przewodniczący Rady Polityki Pieniężnej Adam Glapiński poprowadzi konferencję w czwartek o godzinie 15:00. Rynek i ekonomiści najbardziej zainteresowani są informacjami na temat potencjalnych obniżek stóp procentowych oraz ich ewentualnego terminu. Zwłaszcza że premier Mateusz Morawiecki w ostatnim wywiadzie przyznał, że obniżka stóp procentowych jest w tym roku możliwa, a nawet bardzo prawdopodobna. Premier uzależnia obniżkę stóp procentowych od odczytów inflacji. Jeśli inflacja od marca, kwietnia będzie miała tendencję spadającą to obniżka stóp procentowych jest jak najbardziej możliwa.
Aktualnie rząd skupia się na obserwacji oraz analizie aktualnych danych i informacji. Nie decyduje się na żadne nagłe działania, ponieważ sporo jest niewiadomych. Największe znaczenie dla wysokości stóp procentowych ma oczywiście dynamika cen oraz jej ewentualny spadek. Prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński uważa, że pod koniec roku 2023 inflacja będzie na poziomie jednocyfrowym, czyli znacząco spadnie. Szacunkowe przewidywania są możliwe na podstawie odczytu poziomu inflacji z marca, który powinien mieć już tendencję spadkową. Najbardziej prawdopodobną zmianą wysokości stóp procentowych jest ich ewentualna obniżka, do której może dojść w 2023 roku, jednak bardziej prawdopodobna jest w 2024 roku.
Zakłada się, że inflacje będzie wygasała powoli, bez nagłych zwrotów. Konsumpcja staje się coraz mniejsza, a dynamika wynagrodzeń nie zaskakuje. Jednak uniknięcie recesji staje się coraz bardziej możliwe dzięki partnerom handlowym, którzy odnotowują stabilny, ale powolny wzrost. Szacuje się, że inflacja konsumencka na koniec roku może przekroczyć 10 proc. Jednak inflacja bazowa powinna się ukształtować na poziomie około 8 proc. w grudniu. Jeśli inflacja utrzyma się na takim poziomie to obniżka stóp procentowych nie będzie możliwa w tym roku, a dopiero w roku 2024. Skala obniżek nie będzie duża i może wynieść do 2 proc. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest wolne opadanie dynamiki cen, a także odbijanie się światowej koniunktury z dołka. Tani pieniądz szybki nie wróci na rynek, zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Specjaliści z ING Banku Śląskiego także nie przewidują obniżek stóp procentowych w 2023 roku. Za przyczynę takich szacunków uważają niezwykle wysoki poziom inflacji bazowej. Jednak główny wskaźnik inflacji może spadać w najbliższym czasie z uwagi na stabilizację światowych cen energii, a w tym paliw. Natomiast ekonomiści z PKO BP uważają, że Rada Polityki Pieniężnej może rozpocząć obniżkę stóp procentowych pod koniec 2023 r. Prognozy specjalistów uwzględniają po dwie obniżki stóp procentowych po 25 pkt bazowych we wrześniu i w grudniu. Inflacja CPI według specjalistów ma wynieść około 20 proc. w lutym, a następnie diametralnie spadać aż do poziomu jednocyfrowego w grudniu. Dlatego spodziewana jest w Polsce nawet dezinflacja.
Czy stopy spadną w tym roku?
Spadek inflacji w roku 2023 ma być skutkiem największego w historii cyklu podwyżek stóp procentowych, a także efektem wygasania powojennego szoku kosztowego. Aktualnie odnotowuje się zahamowanie udzielania nowych kredytów dla gospodarstw domowych. Inflacja bazowa pozostaje wysoka, jednak szacuje się, że w roku 2023 zacznie ona spadać i zgodnie z oczekiwaniami ekonomistów PKO BP ma wynieść około 6 proc. w grudniu. Wysokość inflacji bazowej w dużej mierze wiąże się ze wzrostem cen produktów oraz usług. Ograniczeniem może być spadek realnej siły nabywczej dochodów, a także recesja konsumencka. Konsumpcja prywatna ma spadać nawet przez cztery następne kwartały.
Specjaliści PKO BP szacują, że poziom inflacji nie osiągnie celu NBP ani w 2023 roku, ani też w 2024 roku. Najwcześniej może się to wydarzyć dopiero pod koniec 2025 roku, przyjmując za cel NPB +/- 2,5 proc. Podwyższona inflacja ma występować w Polsce jeszcze przez dwa, trzy lata. Jednak wzrost bezrobocia oraz wyhamowanie gospodarki nie mają być aż tak dotkliwie odczuwalne. Rada Polityki Pieniężnej jest niezależnym organem, jednak na jesień planowane są wybory parlamentarne. Politycy mogą uważać, że obniżki stóp procentowych uwiarygodnią ich w oczach wyborców.
Osiągnięcie celu NBP w 2023 lub 2024 roku może wiązać się z głęboką deflacją, a tym samym recesją. Scenariusz makroekonomiczny stworzony przez ekonomistów PKO BP nie uwzględnia ewentualnych negatywnych zmian w postaci szoków makroekonomicznych lub geopolitycznych. Wystąpienie niektórych czynników może wiązać się z dłuższym utrzymaniem stóp procentowych na aktualnym poziomie, a także późniejszym ich obniżaniem.
