Gdy tracimy bliską osobę, nie tylko musimy mierzyć się z żalem, ale również z wieloma praktycznymi sprawami do załatwienia. Jedną z nich jest odnalezienie ewentualnych ubezpieczeń, które mogą przysługiwać zmarłemu. W przypadku banków istnieje system umożliwiający sprawdzenie, w którym banku zmarły posiadał rachunki. Czy branża ubezpieczeniowa powinna mieć podobne rozwiązanie?
Spis treści:
System Ognivo – ułatwienie w odnajdywaniu środków w bankach
W bankach odnalezienie pieniędzy po zmarłych bliskich jest stosunkowo proste. Działa tu system Ognivo, który umożliwia sprawdzenie, w którym banku zmarły posiadał rachunki. Centralna informacja o rachunkach, którą obsługuje Krajowa Izba Rozliczeniowa, dostarcza informacje o rachunkach zmarłych klientów banków komercyjnych, spółdzielczych i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Wystarczy złożyć stosowny wniosek w dowolnym banku i dzięki temu systemowi poznać, gdzie znajdują się ewentualne aktywa zmarłego.
Ubezpieczenia po zmarłych – brak jednolitego systemu
W przypadku ubezpieczeń sytuacja jest bardziej skomplikowana. Jeśli chcemy odnaleźć umowy ubezpieczeniowe zmarłego, musimy kontaktować się z każdym towarzystwem ubezpieczeniowym z osobna. Brak jednolitego systemu sprawia, że proces ten jest czasochłonny i skomplikowany.
W przeszłości ta kwestia nie była tak problematyczna, ponieważ na rynku działało tylko kilka instytucji finansowych. Jednak obecnie coraz częściej korzystamy z usług różnych banków i ubezpieczycieli, co powoduje, że odnalezienie wszystkich polis ubezpieczeniowych może być trudne.
Inicjatywa stworzenia systemu podobnego do bankowego
Kilka lat temu pojawiła się inicjatywa stworzenia systemu, który ułatwiłby odnalezienie umów ubezpieczeniowych po zmarłych bliskich. Były Rzecznik Finansowy Mariusz Golecki wspominał o tym w wywiadzie dla Inforu. Wspólnie z Kancelarią Prezydenta pracowano nad rozwiązaniem, które miałoby na celu zapewnienie łatwiejszego dostępu do informacji dotyczących polis ubezpieczeniowych.
System taki, podobny do systemu Ognivo, umożliwiłby wymianę informacji między towarzystwami ubezpieczeniowymi i ułatwiłby odnalezienie umów ubezpieczeniowych po zmarłych. Była nadzieja, że usługa ta zostanie wdrożona w 2020 roku, jednak ostatecznie nie doszło do tego.
Różnice między ubezpieczeniami a bankami
Różnica między bankami a ubezpieczeniami polega na tym, że ubezpieczenia na życie nie wliczają się do masy spadkowej. Osoba ubezpieczająca ma samodzielne prawo decydowania, komu zostaną wypłacone świadczenia w przypadku jej śmierci. Przez to, ubezpieczenia „omijają” postępowanie spadkowe i mogą zostać przekazane wybranej przez ubezpieczającego osobie, niekoniecznie będącej krewnym. Wypłata świadczeń od ubezpieczyciela jest również szybsza i łatwiejsza niż dziedziczenie spadku.
To istotna różnica, która sprawia, że nie można porównywać systemów bankowych i ubezpieczeniowych. Środki z kont zmarłej osoby w banku wliczają się do masy spadkowej, podczas gdy ubezpieczenia na życie są oddzielone od tego procesu.
Oszczędności a polisy na życie
Warto również zauważyć, że nie zawsze informujemy najbliższe osoby o posiadanych polisach na życie. Czasem osoba, która zawiera umowę ubezpieczenia, nie chce informować swojej rodziny, ale chce zabezpieczyć inną bliską sobie osobę, partnera, wspólnika w firmie czy przyjaciela. Po rozwodzie, nawet jeśli małżonkowie wcześniej płacili składki razem, polisa należy wyłącznie do osoby, która ją zawarła. To ta osoba ma prawo do decyzji, komu zostaną wypłacone środki. Choć warto poinformować bliskich, że są uposażeni w polisie, to ostateczna decyzja należy do ubezpieczonego.
Jak sprawdzić, czy jestem uposażony?
Aby sprawdzić, czy jesteśmy uposażeni w polisę ubezpieczeniową, musimy skontaktować się z danym towarzystwem ubezpieczeniowym. W zgłoszeniu podajemy dane ubezpieczonego, które umożliwią jego identyfikację, np. numer PESEL. Należy również przedstawić dokument potwierdzający zgon osoby ubezpieczonej, tak jak w przypadku banków.
Następnie towarzystwa ubezpieczeniowe przeprowadzają wewnętrzne dochodzenie, aby ustalić, czy osoba zgłaszająca jest uprawniona do otrzymania świadczeń z umowy ubezpieczenia. Jeśli osoba nie jest uposażona, nie otrzyma żadnej informacji od danego towarzystwa ubezpieczeniowego. Jeśli natomiast jest uposażona, ale ubezpieczony żyje, również nie otrzyma takiej informacji.
Potrzeba stworzenia systemu podobnego do bankowego
Warto zastanowić się, czy branża ubezpieczeniowa również powinna mieć swój system podobny do systemu Ognivo w bankach. Taki system umożliwiłby łatwiejsze odnalezienie umów ubezpieczeniowych po zmarłych bliskich i przyspieszyłby proces wypłaty świadczeń. Jednak różnice między bankami a ubezpieczeniami sprawiają, że taka inicjatywa jest skomplikowana.
Również skala zapotrzebowania na taki system w Polsce jest niewielka, co może być jednym z powodów, dla których nie został on wprowadzony. Niemniej jednak, jeśli pojawią się odpowiednie inicjatywy ustawodawcze, Polska Izba Ubezpieczeń jest gotowa wesprzeć takie działania i zaproponować możliwe rozwiązania.
Podsumowanie
Wyszukiwanie ubezpieczeń po zmarłych bliskich jest obecnie utrudnione, ponieważ nie istnieje jednolity system umożliwiający ich odnalezienie. W przeciwieństwie do banków, gdzie działa system Ognivo, który ułatwia odnalezienie rachunków zmarłych klientów, w ubezpieczeniach konieczne jest skontaktowanie się z każdym towarzystwem ubezpieczeniowym z osobna.
Pomysł wprowadzenia systemu podobnego do bankowego w branży ubezpieczeniowej pojawił się już kilka lat temu, ale nie został zrealizowany. Istnieją różnice między bankami a ubezpieczeniami, które sprawiają, że implementacja takiego systemu jest trudniejsza. Niemniej jednak, jeśli zapotrzebowanie na takie rozwiązanie wzrośnie, Polska Izba Ubezpieczeń jest gotowa wesprzeć inicjatywy ustawodawcze w tym zakresie.
Choć odnalezienie ubezpieczeń po zmarłych bliskich może być trudne, warto podjąć wysiłek, aby odzyskać ewentualne środki. Informowanie bliskich o posiadanych polisach na życie może również pomóc w uporządkowaniu spraw finansowych po śmierci.
