Po raz pierwszy od stycznia 2024 roku Polska doświadczyła miesięcznej deflacji, a roczna inflacja spadła do 4,1% wobec prognozowanych 4,3%. Wstępne dane Głównego Urzędu Statystycznego za maj 2025 przyniosły pozytywną niespodziankę dla konsumentów i inwestorów, pokazując wyraźne spowolnienie dynamiki cen w kluczowych kategoriach. Miesięczny spadek o 0,2% to pierwszy taki wynik od ponad roku, podczas gdy roczna inflacja obniżyła się z kwietniowych 4,3%. Ten rozwój sytuacji rodzi pytanie czy obserwujemy początek trwałego trendu dezinflacyjnego, czy jedynie chwilowe wytchnienie przed powrotem presji cenowej. Analiza poszczególnych składników koszyka inflacyjnego oraz reakcji Narodowego Banku Polski może wskazać kierunek zmian w najbliższych miesiącach.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jaka była inflacja w maju 2025? | 4,1% rdr, czyli 0,2 pkt proc. mniej niż w kwietniu i poniżej prognoz 4,3% |
| Co najbardziej podrożało w maju? | Nośniki energii wzrosły o 13,1% rdr, podczas gdy paliwa potaniały o 11,4% rdr |
| Czy NBP obniży stopy procentowe? | W maju RPP już obniżyła stopę referencyjną o 50 pb do 5,25%, kolejne cięcia możliwe |
Spis treści:
Szczegółowa analiza danych GUS o inflacji maj 2025
Główny Urząd Statystyczny opublikował wstępne szacunki wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, które pokazują wyraźne ochłodzenie inflacji w Polsce. Roczny wskaźnik CPI na poziomie 4,1% stanowi spadek o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z kwietniem, kiedy inflacja wyniosła 4,3%. Co więcej, wynik ten okazał się niższy od konsensusu analityków, którzy spodziewali się utrzymania inflacji na kwietniowym poziomie. Miesięczna zmiana cen o minus 0,2% to pierwsza deflacja od początku 2024 roku, co sygnalizuje istotną zmianę w trendzie cenowym. Dane te nabierają szczególnego znaczenia w kontekście majowej decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych o 50 punktów bazowych.
Struktura inflacji maj 2025 ujawnia znaczące różnice między poszczególnymi kategoriami produktów i usług. Największy wpływ na miesięczną deflację miały spadki cen w kategorii transportu, głównie za sprawą tańszych paliw, oraz sezonowe obniżki cen odzieży i obuwia. Jednocześnie ceny żywności i napojów bezalkoholowych wykazały umiarkowaną dynamikę wzrostu, a usługi pozostały relatywnie stabilne. Analitycy zwracają uwagę, że deflacja miesięczna nie oznacza automatycznie trwałego trendu spadkowego, gdyż może wynikać z czynników przejściowych lub sezonowych.
Segment żywności i napojów – stabilizacja na wysokim poziomie
Ceny żywności i napojów bezalkoholowych utrzymały roczną dynamikę wzrostu na poziomie 5,5%, identycznie jak w kwietniu 2025 roku. Jednak miesięczny wzrost wyraźnie spowolnił z 0,8% do 0,4%, co może sygnalizować wygasanie presji cenowej w tym segmencie. Ta stabilizacja następuje pomimo wzrostu globalnego indeksu cen żywności FAO, który w kwietniu odnotował trzeci z rzędu miesięczny przyrost. Polskie ceny żywności pozostają pod wpływem kilku czynników: kosztów energii w przetwórstwie spożywczym, cen nawozów oraz wahań kursów walutowych wpływających na import surowców. Eksperci wskazują, że utrzymanie inflacji żywności powyżej 5% rdr nadal stanowi wyzwanie dla budżetów gospodarstw domowych, zwłaszcza o niższych dochodach. Perspektywy dalszego rozwoju sytuacji zależą od stabilności łańcuchów dostaw oraz ewentualnych szoków podażowych na rynkach globalnych.
Energia i paliwa – przeciwstawne trendy cenowe
Najbardziej dramatyczne zmiany cen odnotowano w segmencie energii i paliw, gdzie obserwujemy wyraźną dychotomię trendów. Nośniki energii podrożały o 13,1% w ujęciu rocznym, co czyni je głównym źródłem inflacji w polskiej gospodarce. Ten wzrost wynika z opóźnionych efektów wcześniejszych podwyżek taryf energetycznych, utrzymującej się premii za ryzyko geopolityczne oraz ograniczonej podaży na europejskim rynku energii. W ujęciu miesięcznym jednak ceny energii spadły o 0,3%, co może zapowiadać stabilizację w nadchodzących miesiącach. Z drugiej strony, ceny paliw przyniosły pozytywną niespodziankę, spadając o 11,4% rdr i aż 3,7% w ujęciu miesięcznym. Ten spadek to efekt kombinacji czynników: obniżki cen ropy Brent o ponad 11% od początku roku, umocnienia złotego oraz wygaśnięcia niektórych podatków od nadmiarowych zysków. Analitycy przewidują, że trend spadkowy cen paliw może się utrzymać w kolejnych miesiącach, pod warunkiem stabilności na rynkach ropy naftowej.
Inflacja bazowa jako klucz do przyszłości polityki pieniężnej
Narodowy Bank Polski w swoich komunikatach szczególną wagę przykłada do wskaźników inflacji bazowej, które lepiej odzwierciedlają trwałe procesy inflacyjne niż nagłówkowy wskaźnik CPI. Dane za kwiecień 2025 pokazują wyraźne spowolnienie inflacji bazowej netto do 3,4% rdr z 3,6% w marcu, co stanowiło jeden z argumentów za majową obniżką stóp procentowych. Równie istotny jest spadek inflacji z wyłączeniem cen regulowanych do 2,7% rdr, co zbliża ten wskaźnik do górnej granicy celu inflacyjnego NBP. Wskaźnik 15% średniej obciętej wyniósł 3,9% rdr, również pokazując tendencję spadkową. Te dane sugerują, że podstawowe procesy inflacyjne w polskiej gospodarce ulegają stopniowemu wygaszaniu, co może uzasadniać dalsze łagodzenie polityki pieniężnej. Analitycy podkreślają jednak, że inflacja bazowa wciąż pozostaje powyżej celu NBP, co ogranicza przestrzeń do agresywnych obniżek stóp procentowych.
Szczególnie istotny jest trend w segmencie usług, gdzie roczna dynamika cen spowolniła z około 6% do poziomu poniżej 4% w ostatnich miesiącach. Ta zmiana odzwierciedla opóźniony wpływ wcześniejszych podwyżek stóp procentowych na popyt konsumpcyjny oraz dostosowania na rynku pracy. Jednocześnie rekordowy wzrost wynagrodzeń w pierwszym kwartale 2025 roku do średniego poziomu 8 962 zł brutto może stwarzać przyszłe ryzyko inflacyjne, jeśli tempo wzrostu płac utrzyma się znacznie powyżej wzrostu produktywności.
Mechanizmy transmisji polityki pieniężnej
Skuteczność polityki pieniężnej Narodowego Banku Polski w tłumieniu inflacji staje się coraz bardziej widoczna w danych o cenach usług i towarów trwałego użytku. Wcześniejsze podwyżki stóp procentowych z lat 2022-2023 oddziałują na gospodarkę poprzez kanał popytowy, ograniczając skłonność konsumentów do wydatków na dobra nieesencjalne. Jednocześnie kanał kursowy polityki pieniężnej wspiera stabilność cen importowanych, choć jego skuteczność zależy od globalnych nastrojów na rynkach finansowych. Banki centralne w regionie sygnalizują podobne podejście do łagodzenia polityki pieniężnej, co może ograniczać ryzyko spekulacyjnych przepływów kapitału. RPP w swoich komunikatach podkreśla, że dalsze decyzje będą uzależnione od napływających danych o inflacji bazowej oraz sytuacji na rynku pracy. Kluczowe znaczenie będzie miała dynamika wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw oraz ewolucja oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych i firm.
Porównanie z trendami w strefie euro i globalnym kontekstem
Inflacja w Polsce maj 2025 na poziomie 4,1% pozostaje znacznie wyższa od oczekiwanej inflacji w strefie euro, gdzie prognozy wskazują na około 1,9% w ujęciu rocznym. Ta różnica odzwierciedla odmienne fazy cyklu gospodarczego oraz strukturalne różnice między polską gospodarką a krajami strefy euro. Europejski Bank Centralny sygnalizuje możliwość dalszych obniżek stóp procentowych, co może wpływać na kursy walutowe i tym samym na konkurencyjność polskiego eksportu. Polska inflacja bazowa, choć spadająca, wciąż przekracza 3%, podczas gdy w strefie euro oscyluje wokół 2,3%. Analitycy zwracają uwagę, że konwergencja inflacji między Polską a strefą euro może przebiegać stopniowo, ze względu na różnice w strukturze gospodarczej oraz efekcie realnej konwergencji. Kluczowym czynnikiem będzie kształtowanie się kursu złotego wobec euro, który wpływa zarówno na ceny importowane, jak i na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych.
Globalne trendy cenowe surowców odgrywają istotną rolę w kształtowaniu polskiej inflacji, szczególnie w segmentach energii i żywności. Spadek cen ropy Brent o ponad 11% od początku 2025 roku pozytywnie wpływa na krajowe ceny paliw, podczas gdy wzrost globalnego indeksu cen żywności FAO może ograniczać tempo dezinflacji w segmencie spożywczym. Geopolityczne napięcia w regionach kluczowych dla dostaw energii pozostają źródłem niepewności, mogąc prowadzić do nagłych skoków cen surowców energetycznych.
Implikacje dla konkurencyjności gospodarki
Względnie wyższa inflacja w Polsce niż w strefie euro może wpływać na międzynarodową konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, szczególnie w sektorach pracochłonnych. Jednak równocześnie może wspierać proces realnej konwergencji dochodowej z krajami rozwiniętymi. Kluczowe znaczenie ma tempo wzrostu produktywności pracy, które determinuje, czy wyższa inflacja przekłada się na pogorszenie konkurencyjności, czy stanowi naturalny element procesu doganiania. Narodowy Bank Polski w swoich analizach podkreśla, że inflacja w Polsce powinna stopniowo zbiegać się do poziomów obserwowanych w strefie euro, co wspierałoby długoterminową stabilność makroekonomiczną. Przedsiębiorstwa eksportowe mogą korzystać z umocnienia złotego, które obniża koszty importowanych surowców, ale jednocześnie muszą mierzyć się z presją na marże eksportowe.
Wpływ na sytuację gospodarstw domowych i rynek finansowy
Spadek inflacji maj 2025 w połączeniu z majową obniżką stóp procentowych o 50 punktów bazowych do 5,25% stwarza nowe możliwości dla polskich gospodarstw domowych. Kredytobiorcy z hipotekami o zmiennym oprocentowaniu mogą spodziewać się obniżek rat w najbliższych miesiącach, co uwolni część dochodów na inne cele konsumpcyjne. Szczególnie odczuwalny powinien być spadek kosztów obsługi nowych kredytów mieszkaniowych, choć banki mogą zachować ostrożność w polityce kredytowej ze względu na utrzymujące się ryzyko makroekonomiczne. Jednocześnie posiadacze lokat i obligacji skarbowych odczują negatywny wpływ niższych stóp procentowych na rentowność oszczędności. Analitycy wskazują, że gospodarstwa domowe powinny rozważyć dywersyfikację portfela oszczędnościowego w kierunku aktywów mniej wrażliwych na zmiany stóp procentowych. Rynek akcji może pozytywnie zareagować na perspektywy łagodzenia polityki pieniężnej, szczególnie w sektorach wrażliwych na stopy procentowe, takich jak budownictwo czy bankowość.
Deflacja miesięczna w maju oznacza realny wzrost siły nabywczej wynagrodzeń, co może wspierać konsumpcję prywatną w kolejnych miesiącach. Jest to szczególnie istotne w kontekście rekordowego wzrostu płac w pierwszym kwartale 2025 roku, który w połączeniu ze spadającą inflacją przekłada się na znaczący wzrost dochodów realnych. Jednak analitycy ostrzegają przed nadmiernym optymizmem, wskazując na ryzyko ponownego przyspieszenia inflacji w drugiej połowie roku ze względu na efekty bazowe oraz potencjalne soki podażowe.
Perspektywy rozwoju rynku nieruchomości
Obniżka stóp procentowych w połączeniu ze spadkiem inflacji może ożywić rynek nieruchomości, który w ostatnich kwartałach odczuwał presję wysokich kosztów finansowania. Młode gospodarstwa domowe, które odkładały decyzje o zakupie mieszkania ze względu na wysokie raty kredytów, mogą powrócić na rynek w kolejnych miesiącach. Jednak eksperci zwracają uwagę, że ceny nieruchomości wciąż pozostają na wysokich poziomach, co może ograniczać dostępność mieszkań dla przeciętnych nabywców. Deweloperzy mogą skorzystać na ożywieniu popytu, ale muszą mierzyć się z wciąż podwyższonymi kosztami materiałów budowlanych i robocizny. Rynek najmu może doświadczyć stabilizacji czynszów, szczególnie w segmencie mieszkań premium, gdzie popyt był ograniczany przez wysokie koszty finansowania alternatywnych form mieszkaniowych.
Czynniki ryzyka i prognozy na kolejne miesiące
Pomimo pozytywnych danych o inflacji maj 2025, analitycy identyfikują kilka kluczowych czynników ryzyka, które mogą wpłynąć na przyszły kształt dynamiki cen w Polsce. Najbardziej istotnym pozostaje sytuacja na rynkach energetycznych, gdzie geopolityczne napięcia mogą prowadzić do nagłych skoków cen gazu ziemnego i ropy naftowej. Utrzymująca się niepewność wokół dostaw energii z regionów objętych konfliktami stwarza ryzyko ponownego przyspieszenia inflacji w segmencie nośników energii. Równie ważnym czynnikiem jest dynamika wynagrodzeń, która w pierwszym kwartale 2025 osiągnęła rekordowe poziomy przekraczające 8% rdr. Jeśli trend ten utrzyma się przy jednoczesnym spowolnieniu wzrostu produktywności, może to prowadzić do wzmożonej presji inflacyjnej w sektorze usług. Narodowy Bank Polski w swoich prognozach zakłada stopniowe spowolnienie wzrostu płac w kolejnych kwartałach, ale ryzyko odchylenia od tego scenariusza pozostaje znaczące. Dodatkowo, ewentualne pogorszenie sytuacji geopolitycznej może wpłynąć na kursy walutowe i tym samym na ceny importowane.
Sezonowe czynniki również mogą oddziaływać na inflację w nadchodzących miesiącach, szczególnie w segmencie żywności świeżej oraz usług turystycznych. Letni sezon może przynieść przejściowe przyspieszenie wzrostu cen w niektórych kategoriach, co powinno być uwzględnione w ocenie trwałości obecnego trendu dezinflacyjnego. Analitycy wskazują, że kluczowe dla utrzymania spadkowej tendencji inflacji będzie zachowanie oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na poziomach zbliżonych do celu NBP.
Inflacja maj 2025 w Polsce: 4,1% rdr i miesięczna deflacja -0,2% sygnalizują pozytywny zwrot w walce z wysokimi cenami
