W ostatnich latach inflacja i zadłużenie Polaków stały się ważnym tematem dyskusji. Rosnące koszty życia i wysoka inflacja stwarzają wyzwania dla stabilności finansowej wielu rodaków. Wpływają one nie tylko na bieżącą sytuację materialną, ale także na perspektywy spłaty długów. W niniejszym artykule przyjrzymy się trendom, wyzwaniom i perspektywom związanym z inflacją i zadłużeniem Polaków.
Spis treści:
Spadek stóp procentowych a koszty obsługi kredytów
Spadek stóp procentowych ma istotny wpływ na koszty obsługi kredytów opartych o zmienną stopę procentową. Jest to korzystne dla większości polskich kredytobiorców, ponieważ obniża obciążenia związane z ratami kredytowymi. Decyzja Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu wszystkich stóp procentowych o 0,75 pkt. proc. ma potencjał poprawy sytuacji materialnej wielu osób posiadających kredyty.
Ekspert, Waldemar Rogowski, zauważa, że obniżka stóp procentowych może również przyczynić się do zahamowania wzrostu nieobsługiwanych zobowiązań. Optymistyczny scenariusz zakłada zwiększenie skłonności Polaków do spłaty posiadanych zaległości. Warto jednak pamiętać, że od wiosny 2020 r. do jesieni 2021 r. polska gospodarka działała w warunkach rekordowo niskich stóp procentowych, a pandemia COVID-19 wpłynęła na sytuację materialną wielu osób.
Spadek zaległości widocznych w rejestrze dłużników
Niższe koszty obsługi rat oraz mniejsza pokusa do wydawania pieniędzy przyczyniły się do znaczącego spadku zaległości Polaków widocznych w rejestrze dłużników. Dane z bazy BIG InfoMonitor oraz BIK wskazują, że suma zaległości zmniejszyła się o 9 mld zł, a liczba dłużników o 143 tys. w 2021 r.
Wysoka inflacja, wzrost kosztów życia i rosnące raty kredytowe sprawiają, że coraz trudniej utrzymać stabilność finansową. Zadłużenie Polaków widoczne w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor oraz w bazie BIK wzrosło o prawie 5,7 mld zł w ciągu 12 miesięcy od końca lipca 2022 r. do końca lipca 2023 r., osiągając poziom ponad 82 mld zł. Zaległe zadłużenie obejmuje długi zgłoszone do rejestru dłużników oraz opóźnienia w spłacie kredytów.
Wzrost liczby niesolidnych płatników
Liczba niesolidnych płatników w ciągu roku wzrosła o prawie 12 tys., a średnia kwota zaległości wynosi teraz 30,1 tys. zł. Trend ten dotyczy różnych rodzajów długów i obecnie co 12. dorosły Polak ma jakieś niespłacone zobowiązanie. Łącznie jest to prawie 2,7 mln osób.
Spadek stóp procentowych ma szczególne znaczenie dla kredytobiorców mieszkaniowych. Oszacowano, że około 1,9 mln kredytów mieszkaniowych ma zmienne oprocentowanie. Obniżenie stóp procentowych oznacza, że posiadacze tych kredytów będą mieli dodatkowe środki w portfelu, co wpłynie na obniżenie obciążeń związanych z ratami.
Spłacający kredyty gotówkowe i pożyczki pozabankowe
W przypadku kredytów gotówkowych i pożyczek pozabankowych, które mają niższe kwoty zobowiązań, korzyści związane z obniżeniem stóp procentowych będą mniejsze. Jednak także dla tych osób pojawią się oszczędności na ratach.
Spadek stóp procentowych może przyczynić się do ograniczenia pogłębiania się problemów finansowych. Może również zmniejszyć zaległości lub pomóc w wyjściu z trudnej sytuacji finansowej dla części osób. Jednakże, istnieje ryzyko pogłębiającego się relatywizmu moralnego, który może wpływać na celowe unikanie spłaty długów.
Spadek moralności finansowej
Badanie „Moralność finansowa Polaków 2023” wskazuje na spadek moralności w kwestii regulowania zobowiązań. Coraz mniejsza liczba badanych uznaje oddawanie długów za bezwzględny obowiązek. Taki stan rzeczy rodzi realne ryzyko, że nadwyżki budżetowe nie zawsze zostaną przeznaczone na spłatę długów, a osoby zadłużone mogą wybierać konsumpcję zamiast regulacji swoich zobowiązań.
Inflacja i zadłużenie Polaków stanowią istotne wyzwania dla stabilności finansowej. Obniżka stóp procentowych może przyczynić się do poprawy sytuacji materialnej i zmniejszenia zaległości. Jednakże, konieczne jest równoczesne podjęcie działań mających na celu poprawę moralności finansowej i odpowiedzialne zarządzanie zobowiązaniami.
