Decyzja Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-520/21 dotyczącej unieważnienia umów kredytowych związanych z frankami szwajcarskimi (CHF) ma ogromne konsekwencje dla sektora bankowego w Polsce. Zgodnie z szacunkami Zespołu Badań i Analiz Związku Banków Polskich (ZBP), koszty unieważnienia umów będą się rozkładać w latach 2023-2025 i wyniosą rocznie około 19,33 mld zł. W tym artykule przeanalizujemy różne scenariusze i koszty związane z tym wyrokiem TSUE.
Spis treści:
Scenariusze kosztów
Zespołowi Badań i Analiz ZBP przygotował symulację kosztów unieważnienia umów po wyroku TSUE. W raporcie przedstawiono dwa główne scenariusze: referencyjny i szokowy. W scenariuszu referencyjnym koszty będą się równomiernie rozkładać w latach 2023-2025, osiągając roczny poziom 19,33 mld zł. Natomiast w scenariuszu szokowym koszty będą się kumulować w 2023 roku (25 mld zł), a następnie spadać w kolejnych latach, osiągając wartość 20 mld zł w 2024 roku i 13 mld zł w 2025 roku.
Założenia na 2024 rok
W raporcie ZBP przedstawiono również założenia dotyczące kosztów na rok 2024. Przewiduje się kontynuację wakacji kredytowych, co oznacza koszty na poziomie 3 mld zł w 2023 roku. Koszty działania banków będą wzrastać o 5% rok do roku, a koszty z tytułu prowizji będą rosły w tempie 5% rok do roku w latach 2023-2025. Przyjęto również poziom rocznych odpisów w wysokości 12 mld zł. Wszystkie te założenia oparte są na projekcjach Narodowego Banku Polskiego (NBP) dotyczących inflacji i wzrostu PKB.
Symulacja kosztów
Pierwsze szacunki ZBP wskazywały, że przewidywany poziom rezerw na ryzyko prawne związane z unieważnieniem umów kredytowych wariantu 1B będzie wynosił około 109 mld zł. Jednak zgodnie z informacjami NBP, wartość dotychczas utworzonych rezerw wynosi 40 mld zł. Przy uwzględnieniu proporcji ugod do założonych sporów sądowych, szacowana wartość brakujących rezerw na ryzyko prawne wyniesie około 66 mld zł. Zakładając proporcję ugod do sporów sądowych wynoszącą 25/75, wartość brakujących rezerw wyniesie około 58 mld zł.
Wyniki sektora bankowego
Według Zespołu Badań i Analiz ZBP, średni wynik netto sektora bankowego w scenariuszu referencyjnym w latach 2023-2025 wyniesie odpowiednio: 22,64 mld zł, 12,56 mld zł i 0,67 mld zł. Natomiast w scenariuszu szokowym wyniki będą wynosić odpowiednio: 17,29 mld zł, 6,73 mld zł i -4,82 mld zł.
Podsumowanie
Decyzja TSUE w sprawie unieważnienia umów kredytowych związanych z frankami szwajcarskimi (CHF) będzie miała istotne skutki finansowe dla sektora bankowego w Polsce. Szacuje się, że koszty unieważnienia umów będą się rozkładać w latach 2023-2025 i wyniosą rocznie około 19,33 mld zł. Istnieją różne scenariusze kosztów, ale najbardziej prawdopodobny jest scenariusz referencyjny. Banki będą musiały utworzyć dodatkowe rezerwy na ryzyko prawne, które mogą wynieść nawet 58 mld zł. W tym kontekście sektor bankowy będzie musiał dostosować się do nowej sytuacji i podjąć odpowiednie działania, aby zaradzić tym kosztom i utrzymać stabilność finansową.
