Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) podjęła przełomową decyzję, która zmienia zasady funkcjonowania fundacji rodzinnych w Polsce w 2025 roku. Dzięki najnowszej interpretacji podatkowej przedsiębiorcy mogą teraz sprzedawać udziały przez fundację rodzinną bez konieczności płacenia podatku CIT, pod warunkiem, że działania te mieszczą się w katalogu dozwolonej działalności. Przykład jednego z przedsiębiorców pokazuje, jak dzięki tej decyzji udało się oszczędzić miliony złotych na podatkach, działając zgodnie z obowiązującym prawem. Jak dokładnie wygląda mechanizm i jakie warunki trzeba spełnić? O tym szerzej w poniższym artykule.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co potwierdza najnowsza interpretacja KIS? | Fundacje rodzinne mogą sprzedawać udziały bez podatku CIT, jeśli transakcje mieszczą się w dozwolonej działalności. |
| Jakie ryzyko wiąże się ze sprzedażą udziałów przez fundację? | Brak uzasadnienia ekonomicznego może prowadzić do uznania transakcji za agresywną optymalizację i nałożenia sankcji podatkowych. |
| Dlaczego fundacje rodzinne stają się popularne? | Ułatwiają zarządzanie majątkiem i sukcesję biznesu przy jednoczesnej optymalizacji podatkowej. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty
Kluczowe daty i podmioty
W maju 2025 roku Krajowa Informacja Skarbowa wydała kluczowe interpretacje dotyczące sprzedaży udziałów przez fundacje rodzinne. Pierwsza z nich, opublikowana 11 maja, potwierdziła możliwość legalnego zbywania udziałów bez konieczności odprowadzania podatku CIT. Ostateczne stanowisko zostało przedstawione 15 maja przez dyrektora KIS, Roberta Nogackiego. W procesie tym uczestniczyły także organy takie jak Krajowa Administracja Skarbowa oraz Ministerstwo Finansów, a rejestrację fundacji rodzinnych prowadzi między innymi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, który odpowiada za ponad 60% wszystkich rejestracji tego typu podmiotów.
Statystyki i dane
Według prognoz na maj 2025 roku liczba fundacji rodzinnych w Polsce przekroczyła 3 000. W ciągu tygodnia po ogłoszeniu decyzji KIS odnotowano wzrost o około 12% liczby nowych rejestracji. Warto podkreślić, że aż 78% wydanych interpretacji podatkowych dla fundacji rodzinnych w 2024 roku było korzystnych dla ich działalności. Kara za prowadzenie niedozwolonej działalności, takiej jak sprzedaż nieruchomości nabytych wyłącznie w celu szybkiego zbycia, wynosi obecnie aż 25% podatku CIT.
Bezpośrednie konsekwencje
Decyzja KIS umożliwia wzrost liczby transakcji przeprowadzanych przez fundacje rodzinne oraz zwiększa ich konkurencyjność na rynku private equity. Fundacje oferują niższe koszty zarządzania – średnio około 0,5% wartości aktywów – podczas gdy tradycyjne fundusze inwestycyjne pobierają średnio około 2%. To sprawia, że stają się atrakcyjną alternatywą dla inwestorów kapitałowych szukających efektywnych rozwiązań podatkowych.
Kontekst
Wcześniejsze wydarzenia (2024–2025)
W lipcu 2024 roku Ministerstwo Finansów zapowiedziało uszczelnienie przepisów dotyczących fundacji rodzinnych ze względu na wykryte nadużycia podatkowe w niemal połowie nowo powstałych podmiotów. Jednak już kilka miesięcy później Sąd Najwyższy potwierdził, że sprzedaż udziałów przez fundację nie musi stanowić unikania opodatkowania, jeśli jest związana z dywersyfikacją portfela inwestycyjnego. To orzeczenie istotnie wpłynęło na postrzeganie fundacji jako narzędzia legalnej optymalizacji podatkowej i planowania sukcesji.
Trendy branżowe
Fundacje rodzinne coraz częściej inwestują w nowoczesne sektory gospodarki – ponad 40% angażuje kapitał w start-upy technologiczne, a jedna trzecia lokuje środki w nieruchomości komercyjne. Założyciele tych fundacji to głównie przedsiębiorcy w wieku przedemerytalnym (50–65 lat), którzy widzą w nich skuteczne narzędzie do przekazywania majątku kolejnym pokoleniom oraz ochrony biznesu przed rozdrobnieniem czy przejęciem.
Porównania historyczne
Do niedawna sprzedaż udziałów przez osoby fizyczne była obciążona tzw. podatkiem Belki (19%). Obecnie dzięki mechanizmom oferowanym przez fundacje rodzinne możliwe jest zmniejszenie obciążeń fiskalnych nawet do zera lub kilkunastu procent. To znacząco poprawia efektywność zarządzania majątkiem i zachęca do korzystania z tej formy organizacyjnej zamiast tradycyjnych spółek akcyjnych czy komandytowych.
Perspektywy
Przeciwstawne opinie
Zwolennicy decyzji KIS argumentują, że ułatwia ona ochronę polskiego kapitału przed zagranicznymi przejęciami oraz pozwala przedsiębiorcom na skuteczne planowanie sukcesji i zarządzanie majątkiem rodzinnym. Przykładem jest Marek Roefler, właściciel fundacji Villla La Fleur, który podkreśla korzyści płynące z elastyczności nowych regulacji. Z kolei krytycy, reprezentowani m.in. przez Jarosława Nenemana z Ministerstwa Finansów, ostrzegają przed wykorzystywaniem fundacji jako parasola dla nieuczciwej konkurencji oraz potencjalnym nadużywaniem ulg podatkowych.
Przyszłe skutki
Krótkoterminowo oczekuje się wzrostu wycen spółek posiadających udziały należące do fundacji rodzinnych o około 7–12%, co powinno pozytywnie wpłynąć na segment średnich przedsiębiorstw. W dłuższej perspektywie Ministerstwo Finansów planuje jednak wprowadzenie tzw. „podatku solidarnościowego” – dodatkowego obciążenia wynoszącego około 4% od wypłat przekraczających milion złotych rocznie. To może wymusić dalsze dostosowania strategii inwestycyjnych i struktury zarządzania majątkiem.
Zainteresowania czytelnika
Aspekty kluczowe dla konsumentów
Dla indywidualnych przedsiębiorców przeniesienie udziałów do fundacji rodzinnej oznacza znaczące oszczędności podatkowe – uniknięcie podatku Belki przy portfelu wartym 10 mln zł to nawet ponad 1,9 mln zł różnicy. Jednak należy pamiętać o pułapkach prawnych – przykładowo sprzedaż nieruchomości nabytych wyłącznie „pod inwestycję” może skutkować sankcją sięgającą nawet 25% CIT, co już miało miejsce w przypadku jednej z poznańskich fundacji.
Zaskakujące fakty
Fundacje rodzinne coraz częściej pojawiają się także na giełdzie – obecnie aż 21 spółek z indeksu WIG30 ma je w swojej strukturze właścicielskiej. Przykłady to CD Projekt czy Allegro. Ponadto około 15% polskich fundacji inwestuje poza granicami kraju, głównie na rynkach niemieckim i czeskim.
Wpływ na przeciętnego czytelnika
Dla inwestorów detalicznych fundacje stanowią konkurencję dla tradycyjnych Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych (TFI), oferując niższe prowizje za zarządzanie aktywami. Z kolei małe i średnie przedsiębiorstwa muszą liczyć się z rosnącym ryzykiem przejęć przez dobrze finansowane fundacje rodzinne – tylko w 2024 roku odnotowano blisko pięćdziesiąt takich przypadków głównie w branży e-commerce.
Praktyczny przewodnik dla przedsiębiorców
Jak założyć fundację rodzinną w Polsce 2025?
Złożenie formalnego wniosku do sądu rejestrowego to pierwszy krok do założenia fundacji rodzinnej. Konieczne jest przygotowanie statutu określającego cele statutowe oraz katalog działalności gospodarczej zgodny z wymogami prawa oraz interpretacjami KIS. Ważnym elementem jest również przygotowanie dokumentacji potwierdzającej ekonomiczne uzasadnienie prowadzonych transakcji – bez tego istnieje ryzyko zakwestionowania optymalizacji podatkowej.
Interpretacja podatkowa dla fundacji rodzinnych sprzedających udziały bez CIT
Najnowsze interpretacje KIS jasno wskazują, że sprzedaż udziałów nie powoduje obowiązku zapłaty CIT pod warunkiem działania zgodnego z profilem działalności i posiadania odpowiedniego uzasadnienia ekonomicznego transakcji. Przykłady takiego uzasadnienia obejmują dywersyfikację portfela inwestycyjnego lub konieczność pozyskania środków na rozwój innych przedsięwzięć.
Przykłady uzasadnienia ekonomicznego w transakcjach fundacji rodzinnych
Ekonomiczne uzasadnienie może obejmować m.in.: zmianę strategii inwestycyjnej wynikającą ze zmiany warunków rynkowych, realizację celów sukcesyjnych poprzez przekazanie udziałów kolejnemu pokoleniu lub zabezpieczenie majątku przed ryzykiem rynkowym. Każda taka decyzja powinna być szczegółowo udokumentowana oraz oparta na analizach finansowych i biznesplanach.
Podsumowanie
Najnowsza decyzja Krajowej Informacji Skarbowej otwiera nowe możliwości dla polskich przedsiębiorców poprzez umożliwienie sprzedaży udziałów przez fundacje rodzinne bez konieczności płacenia podatku CIT. Jest to istotny krok naprzód dla optymalizacji podatkowej i planowania sukcesji biznesu rodzinnego. Jednocześnie wymaga świadomego podejścia i rzetelnej dokumentacji ekonomicznej transakcji, aby uniknąć ryzyka zakwalifikowania działań jako agresywna optymalizacja podatkowa.
W obliczu dynamicznych zmian prawa kluczem do sukcesu jest elastyczność oraz umiejętność dostosowywania strategii inwestycyjnych do nowych regulacji. Fundacje rodzinne stają się coraz bardziej popularnym narzędziem zabezpieczenia majątku oraz rozwoju kapitału przy jednoczesnym minimalizowaniu obciążeń fiskalnych.
Zachęcamy wszystkich zainteresowanych właścicieli firm do konsultacji z doradcami podatkowymi oraz ekspertami ds. zarządzania majątkiem rodzinnym celem dokładnej analizy indywidualnej sytuacji i wyboru najlepszych rozwiązań prawno-podatkowych.
