W ostatnim czasie obserwujemy dynamiczne zmiany na rynku kredytów frankowych w Polsce. W 2022 roku liczba aktywnych kredytów frankowych spadła o 46,5 tys. do około 342 tys., a wartość środków do spłaty zmniejszyła się o ponad 5,5 mld zł do 86,5 mld zł. Z drugiej strony, wzrasta liczba pozwów przeciwko bankom, wnoszonych przez posiadaczy kredytów we frankach szwajcarskich. W kontekście tych zmian, warto przyjrzeć się najciekawszym statystykom dotyczącym „frankowiczów” w 2023 roku.
Spis treści:
Kredyty frankowe – liczba i wartość:
Dane pochodzące z Biura Informacji Kredytowej (BIK) dostarczają interesujących informacji na temat sytuacji kredytów frankowych w Polsce. Z tych danych wynika, że w ciągu 2022 roku liczba aktywnych kredytów frankowych uległa znacznemu spadkowi, a także zmniejszyła się wartość środków do spłaty.
Na koniec 2021 roku liczba aktywnych kredytów frankowych przekraczała 388,4 tys., a wartość środków do spłaty wynosiła nieco ponad 92 mld zł. Jednakże, na koniec 2022 roku liczba aktywnych kredytów frankowych zmalała do niespełna 342 tys., a kwota do spłaty zmniejszyła się do nieco ponad 86,5 mld zł. Spadek ten oznacza, że w ciągu zaledwie jednego roku liczba aktywnych kredytów frankowych spadła o blisko 46,5 tysiąca, a wartość środków do spłaty zmalała o ponad 5,5 mld zł.
Analiza danych z BIK pokazuje, że sytuacja na rynku kredytów we frankach szwajcarskich ulega istotnym zmianom. Przyczyn tego stanu rzeczy może być wiele, w tym zmiana polityki kredytowej banków, rosnąca świadomość kredytobiorców czy też wpływ zmian na rynkach walutowych. Warto zwrócić uwagę na to, że spadek liczby aktywnych kredytów frankowych oraz wartości środków do spłaty może mieć daleko idące konsekwencje dla poszczególnych banków, a także dla całego sektora finansowego w Polsce.
Pozwy przeciwko bankom
W ostatnich latach zaobserwowano znaczący wzrost liczby pozwów wnoszonych przez posiadaczy kredytów frankowych przeciwko bankom. Kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyty we frankach szwajcarskich, poszukują sprawiedliwości za niekorzystne dla nich zmiany kursu walutowego oraz kwestionują klauzule umów kredytowych, które uznają za niezgodne z prawem. Procesy sądowe mogą prowadzić do odszkodowań na rzecz kredytobiorców, co z kolei wpływa na sytuację finansową banków.
Przykładami banków, które stanęły w obliczu licznych pozwów ze strony kredytobiorców, są Bank Millennium, mBank czy Getin Noble Bank. W przypadku Banku Millennium, do końca 2022 roku sądy wydały łącznie wyroki na kwotę około 1,8 mld zł na niekorzyść banku, co stanowi znaczący odsetek kapitału własnego tej instytucji. Podobna sytuacja dotyczy mBanku, który musiał zmierzyć się z roszczeniami na łączną kwotę około 1,6 mld zł. W przypadku Getin Noble Banku, wartość roszczeń sięgnęła nawet 3,2 mld zł.
Wartość roszczeń wobec banków związanych z kredytami frankowymi jest ogromna i może wpłynąć na kondycję finansową tych instytucji. W obliczu rosnącej liczby pozwów, banki podejmują różne strategie, aby zminimalizować ryzyko związane z tymi sprawami. Niektóre z nich decydują się na ugody z klientami, inne koncentrują się na obronie swoich racji w sądach.
Wzrost liczby pozwów w sprawach dotyczących kredytów we frankach szwajcarskich może mieć również wpływ na ogólną sytuację na rynku finansowym. Z jednej strony, wygrane sprawy mogą skłonić kolejnych kredytobiorców do dochodzenia swoich praw, co generuje dodatkowe koszty dla banków. Z drugiej strony, banki mogą zdecydować się na zaostrzenie polityki kredytowej, co utrudni dostęp do finansowania dla klientów indywidualnych i przedsiębiorstw.
Należy również pamiętać, że procesy sądowe związane z kredytami frankowymi generują koszty nie tylko dla banków, ale również dla kredytobiorców. Procesy sądowe są czasochłonne, kosztowne i często obarczone dużym ryzykiem. W związku z tym, kredytobiorcy muszą dokładnie przeanalizować swoje szanse na wygraną.
Ugodowe podejście frankowiczów
Choć liczba pozwów w sprawach dotyczących kredytów frankowych rośnie, wiele osób poszukuje również alternatywnych rozwiązań, takich jak ugody. Frankowicze, czyli posiadacze kredytów we frankach szwajcarskich, coraz częściej starają się nawiązać dialog z bankami, aby rozwiązać spory w sposób polubowny, bez konieczności angażowania sądów.
Badanie dotyczące kontaktów frankowiczów z bankami w sprawie ugód:
W jednym z badań przeprowadzonych wśród frankowiczów, zbadano ich chęć do nawiązania kontaktu z bankami w celu uzyskania ugody. Wyniki badania pokazały, że znaczna część osób zainteresowanych jest ugodowym rozwiązaniem sporu z bankiem. Dla wielu z nich, ugoda może być atrakcyjną alternatywą do czasochłonnych i kosztownych procesów sądowych.
Warunki ugod, które interesują frankowiczów:
Frankowicze są zainteresowani różnymi warunkami ugod z bankami, które mają na celu zrekompensowanie strat wynikających z niekorzystnych dla nich zmian kursu walutowego oraz klauzul umów kredytowych. Przykłady potencjalnych warunków ugod mogą obejmować:
- Konwersja kredytu na walutę lokalną (np. złotówki) po korzystniejszym dla kredytobiorcy kursie niż ten aktualny.
- Ustalenie stałego kursu walutowego na przyszłość, który zabezpieczy kredytobiorców przed dalszymi niekorzystnymi zmianami kursu.
- Obniżenie marży kredytowej, co prowadzi do zmniejszenia kosztów kredytu.
- Zwrot części odsetek zapłaconych przez kredytobiorcę w przeszłości.
- Rozłożenie długu na dłuższy okres, co może pomóc w obniżeniu wysokości miesięcznych rat.
Oczywiście, warunki ugod są uzgadniane indywidualnie pomiędzy bankiem a frankowiczem, a ich szczegóły zależą od specyficznych okoliczności każdej sprawy. Ugodowe rozwiązanie może być korzystne zarówno dla kredytobiorców, którzy unikają ryzyka związanego z procesem sądowym, jak i dla banków, które unikają dodatkowych kosztów oraz negatywnego wpływu na swój wizerunek.
Zmiana świadomości frankowiczów
W ostatnich latach można zaobserwować zmianę świadomości wśród frankowiczów, co wpływa na ich postępowanie w relacji z bankami. Choć wcześniej wiele osób było zainteresowanych ugodami, obecnie sytuacja wydaje się nieco inna.
Mniejsze zainteresowanie ugodami z bankami:
W miarę jak liczba pozwów przeciwko bankom wzrosła, spadło zainteresowanie frankowiczów ugodami. Wiele osób zdaje sobie sprawę, że w przypadku korzystnego wyroku sądowego, można uzyskać lepsze warunki niż te proponowane przez banki w ugodach.
Wzrost aktywności banków w kontakcie z frankowiczami:
Banki zdają sobie sprawę z tego, że większa liczba pozwów może oznaczać większe straty finansowe i wizerunkowe dla nich. Dlatego zaczęły być bardziej aktywne w kontakcie z frankowiczami, starając się zaproponować im ugodowe rozwiązania konfliktów.
Skłonność frankowiczów do rozmów z bankami na temat ugód:
Mimo mniejszego zainteresowania ugodami, frankowicze wciąż wykazują skłonność do rozmów z bankami na ten temat. Wynika to z chęci uniknięcia długotrwałych procesów sądowych oraz z pragmatyzmu – zdają sobie sprawę, że ugoda może być szybszym i tańszym sposobem na zakończenie sporu.
W rezultacie obserwuje się zmianę świadomości frankowiczów, którzy coraz częściej starają się negocjować z bankami, zamiast bezwzględnie dążyć do rozstrzygnięcia sporu na drodze sądowej. Jednakże, decyzja o wyborze między ugodą a procesem sądowym zależy od indywidualnych okoliczności i oczekiwań każdego frankowicza.
Warunki ugód akceptowalne dla frankowiczów
W negocjacjach z bankami frankowicze starają się uzyskać warunki, które będą dla nich korzystne i możliwie najbardziej zbliżone do tych, które mogliby otrzymać w przypadku wygranej w sądzie. Oto trzy najczęściej proponowane warunki ugód:
Przewalutowanie po uzgodnionym kursie:
Jednym z warunków ugód, które są często akceptowalne dla frankowiczów, jest przewalutowanie kredytu po uzgodnionym kursie. Taki kurs powinien być jednak korzystniejszy niż bieżący kurs średni NBP, a także odzwierciedlać historyczny poziom franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki, uwzględniając m.in. poziom stóp procentowych obu walut oraz inne istotne czynniki. Tym samym, kredytobiorca może liczyć na zmniejszenie swojego zadłużenia.
Unieważnienie umowy ze wzajemnym rozliczeniem:
Innym warunkiem ugody, który może być akceptowalny dla frankowiczów, jest unieważnienie umowy kredytowej ze wzajemnym rozliczeniem. W takiej sytuacji bank i kredytobiorca porozumiewają się co do sposobu uregulowania długu. Mogą to być np. raty, które zostały już opłacone, czy spłata części zadłużenia w złotówkach. Kluczowe jest tu dojście do rozwiązania, które będzie sprawiedliwe i korzystne dla obu stron.
Przewalutowanie po obecnym kursie średnim NBP:
W niektórych przypadkach frankowicze mogą być skłonni zaakceptować przewalutowanie kredytu po obecnym kursie średnim NBP. Taki warunek jest szczególnie atrakcyjny w sytuacji, gdy bieżący kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki jest zbliżony do historycznego poziomu, a kredytobiorca nie jest zainteresowany długotrwałym procesem sądowym. Przewalutowanie po obecnym kursie może więc być dla niektórych frankowiczów kompromisowym rozwiązaniem.
Podsumowując, warunki ugód akceptowalne dla frankowiczów są różnorodne i zależą od indywidualnych oczekiwań oraz sytuacji kredytobiorców. Decydując się na ugodę, frankowicze muszą jednak zważyć, czy proponowane rozwiązania są dla nich korzystne i czy nie lepiej będzie skierować sprawę na drogę sądową.
Wpływ sytuacji rynkowej na stanowisko frankowiczów
Sytuacja rynkowa, w tym aktualny kurs franka szwajcarskiego, stopa WIBOR oraz wysokość stóp procentowych, ma istotny wpływ na stanowisko frankowiczów w kwestii warunków ugód z bankami. Oto główne związki pomiędzy tymi czynnikami a stanowiskiem kredytobiorców we frankach:
Aktualny kurs franka:
Kurs franka szwajcarskiego w stosunku do złotówki wpływa na wielkość zadłużenia frankowiczów oraz na ich zdolność do spłaty kredytu. Im wyższy kurs franka, tym większe obciążenie dla kredytobiorców, co może skłonić ich do dążenia do korzystniejszych warunków ugód, takich jak przewalutowanie po ustalonym kursie niższym niż obecny kurs. W przypadku niższego kursu franka, frankowicze mogą być bardziej skłonni do akceptowania przewalutowania po obecnym kursie średnim NBP.
Stopa WIBOR:
Stopa WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) wpływa na oprocentowanie kredytów we frankach. Wysoka stopa WIBOR zwiększa koszty kredytów dla frankowiczów, co może prowadzić do dążeń do renegocjacji umów kredytowych lub zawarcia ugód z bankami. W sytuacji niskiej stopy WIBOR, frankowicze mogą być mniej zainteresowani negocjacjami, jako że koszty kredytu są niższe.
Wysokość stóp procentowych:
Wysokość stóp procentowych wpływa na ogólny poziom kosztów kredytów oraz na relacje między różnymi walutami. Wysokie stopy procentowe w Polsce mogą prowadzić do umocnienia złotówki względem franka szwajcarskiego, co może korzystnie wpłynąć na stanowisko frankowiczów w sprawie warunków ugód. Jednakże, niskie stopy procentowe mogą prowadzić do osłabienia złotówki, co z kolei zwiększa zadłużenie frankowiczów i sprawia, że mogą oni być bardziej zdecydowani na negocjacje z bankami.
Podsumowanie
Indywidualna sytuacja każdego kredytobiorcy we frankach szwajcarskich ma wpływ na warunki kredytu oraz zróżnicowane oczekiwania względem ugód z bankami. Nie ma jednolitego rozwiązania dla wszystkich frankowiczów, gdyż każdy z nich zmaga się z odmiennymi okolicznościami finansowymi, a także ma różne preferencje i cele.
Sytuacja rynkowa, obejmująca aktualny kurs franka, stopę WIBOR i wysokość stóp procentowych, wpływa na stanowisko kredytobiorców we frankach i ich negocjacje z bankami. Zmieniające się warunki gospodarcze mogą prowadzić do większego zainteresowania ugodami, renegocjacją umów lub dążeniem do korzystniejszych warunków kredytów.
Ważne jest, aby każdy frankowicz ocenił swoją indywidualną sytuację i dopasował swoje oczekiwania względem ugód do realiów rynkowych. Współpraca z bankami oraz otwartość na negocjacje i rozważanie różnych scenariuszy mogą przyczynić się do znalezienia najlepszego rozwiązania dla każdego kredytobiorcy we frankach.