| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest deregulacja sektora ubezpieczeń? | Proces ograniczania wymogów prawnych w sektorze ubezpieczeń, który ma na celu zwiększenie efektywności i innowacyjności rynku. |
| Jakie zmiany wprowadza nowelizacja dyrektywy Solvency II w 2023 roku? | Nowelizacja zwiększa elastyczność inwestycji ubezpieczycieli oraz uwzględnia ryzyka klimatyczne i cybernetyczne. |
| Jakie korzyści przyniesie pakiet deregulacyjny Omnibus dla polskiego rynku? | Pakiet ma obniżyć koszty regulacyjne, wspierać rozwój technologii InsurTech i uprościć procedury dla MŚP. |
Zbyt rygorystyczne regulacje w sektorze ubezpieczeniowym często hamują innowacje i wzrost gospodarczy. Przykładem może być sytuacja, gdzie nadmierne wymogi formalne wydłużają czas rozpatrywania szkód czy ograniczają dostęp do nowych technologii. Krystian Wiercioch, zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), podczas XII Kongresu Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU) podkreślił, że umiarkowana deregulacja jest niezbędna, by sektor mógł dynamicznie się rozwijać, jednocześnie zachowując stabilność i ochronę konsumentów. Wiercioch wskazał na konieczność wyważenia między ograniczeniem zbędnych wymogów a utrzymaniem mechanizmów nadzorczych, co ma sprzyjać rozwojowi rynku ubezpieczeń w Polsce.
Spis treści:
Kontekst reform regulacyjnych w Unii Europejskiej i Polsce
System Solvency II to unijny zestaw regulacji określający wymogi kapitałowe dla towarzystw ubezpieczeniowych. Od 2016 roku stanowi on podstawę nadzoru nad rynkiem ubezpieczeń w Europie. Jego celem jest zapewnienie stabilności finansowej zakładów ubezpieczeń poprzez wymóg utrzymywania kapitału pozwalającego na pokrycie strat z prawdopodobieństwem 99,5% w ciągu roku. Nowelizacja dyrektywy z 2023 roku wnosi istotne zmiany, zwłaszcza zwiększając elastyczność w zakresie inwestycji oraz wzmacniając wymogi dotyczące ryzyk klimatycznych i cybernetycznych. To oznacza, że ubezpieczyciele mogą szerzej inwestować, ale także muszą bardziej uwzględniać zagrożenia związane ze zmianami środowiskowymi oraz bezpieczeństwem cyfrowym.
W Polsce penetracja rynku ubezpieczeń wynosi obecnie około 2,2% PKB, co świadczy o sporym potencjale do rozwoju. Wartość składek w segmencie komunikacyjnym wzrosła o ponad 11% w 2024 roku do blisko 31,4 mld zł, przy jednoczesnym wzroście średniej szkody o niemal 11%. Te dane pokazują rosnące zainteresowanie polisami oraz wyzwania związane ze wzrostem kosztów likwidacji szkód.
W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła pakiet deregulacyjny znany jako dyrektywa Omnibus. Jego celem jest uproszczenie regulacji dla europejskich ubezpieczycieli i oszczędności rzędu 6,3 mld euro rocznie. Polska Izba Ubezpieczeń pozytywnie ocenia te zmiany, zwłaszcza wyłączenie obowiązków due diligence wobec zakładów ubezpieczeń w kontekście ESG (Environmental, Social and Governance). PIU argumentuje, że narzucanie dodatkowych wymogów na obowiązkowe produkty jak OC mogłoby zaburzyć ich funkcję społeczną i dostępność.
Strategia KNF: między deregulacją a stabilnością rynku
Nowe podejście KNF opiera się na trzech filarach. Pierwszym jest uproszczenie procedur administracyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), co ma obniżyć bariery wejścia i koszty prowadzenia działalności. Drugim filarem jest targetowany monitoring zagranicznych podmiotów działających na polskim rynku ubezpieczeniowym – od 2025 roku KNF wdraża system ciągłej oceny wypłacalności firm zagranicznych z uwzględnieniem obszarów społecznie wrażliwych jak np. ubezpieczenia zdrowotne. Trzecim filarem jest wsparcie technologicznych innowacji, szczególnie rozwiązań InsurTech wykorzystujących sztuczną inteligencję do analizy szkód czy automatyzacji procesów.
Przykładem skutecznej reformy jest zmiana procesu likwidacji szkód komunikacyjnych zgodnie z rekomendacjami KNF z 2022 roku. Średni czas rozpatrzenia szkody skrócił się o niemal 18%, a satysfakcja klientów wzrosła aż o 22 punkty procentowe. Wprowadzenie obowiązku kontroli kosztów napraw przez niezależnych rzeczoznawców ograniczyło nadużycia autocasco o ponad jedną trzecią.
Wyzwania dla sektora w perspektywie 2025-2030
Jednym z kluczowych problemów są rosnące koszty ryzyk katastroficznych. Luka ubezpieczeniowa na ochronę przed zdarzeniami naturalnymi wyniosła około 1,3 mld zł w 2024 roku. Wypłaty za szkody żywiołowe wzrosły o ponad 20%, co wskazuje na potrzebę nowych modeli współpracy między sektorem prywatnym a publicznym.
Cyfryzacja wpływa znacząco na sektor ubezpieczeń – według raportu Deloitte aż 60% polskich firm planuje wdrożenie rozwiązań chmurowych do 2025 roku. Jednocześnie wyzwaniem pozostaje cyberbezpieczeństwo – mniej niż połowa firm spełnia aktualne rekomendacje KNF dotyczące ochrony danych osobowych i systemów informatycznych.
Ewolucja produktów ubezpieczeniowych odpowiada na zmieniające się potrzeby społeczne. W segmencie życia składki wzrosły o kilka procent, a prawie połowa nowych polis obejmuje ochronę przed chorobami przewlekłymi. Rosną też popularność produktów hybrydowych integrujących elementy inwestycji z ochroną ubezpieczeniową.
Perspektywy rozwoju sektora w świetle nowej strategii KNF
Prognozy wskazują na dalszy wzrost penetracji rynku do około 3,8% PKB do roku 2030. Oznacza to konieczność pozyskania dodatkowego kapitału rzędu kilkudziesięciu miliardów złotych. Inwestycje będą koncentrować się przede wszystkim na rozwoju platform cyfrowych oraz zwiększeniu rezerw na ryzyka związane ze zmianami klimatu. Istotne będą również programy szkoleniowe dla pracowników branży z zakresu nowoczesnych technologii.
Polska Izba Ubezpieczeń rekomenduje regulatorowi dalsze działania wspierające rozwój rynku: mechanizmy podatkowe zachęcające do wykupowania ubezpieczeń katastroficznych, utworzenie funduszu gwarancyjnego dla ryzyk systemowych oraz rozszerzenie programów testowania innowacji InsurTech poprzez regulatory sandboxy.
Krystian Wiercioch podkreśla znaczenie stworzenia ekosystemu umożliwiającego jednoczesny rozwój innowacji oraz zapewnienie bezpieczeństwa transakcji finansowych. Wdrażany model nadzoru będzie dynamiczny i dostosowany do profilu ryzyka poszczególnych podmiotów działających na rynku.
Wnioski
Deregulacja sektora ubezpieczeń to proces wymagający wyważonego podejścia – ograniczenia zbędnych barier muszą iść w parze z zachowaniem stabilności finansowej rynku oraz ochroną konsumentów. Nowelizacja dyrektywy Solvency II oraz pakiet Omnibus UE tworzą ramy prawne sprzyjające elastyczności i innowacyjności. Strategia KNF pokazuje, że możliwe jest połączenie uproszczeń proceduralnych z intensywnym monitorowaniem kluczowych ryzyk i wspieraniem technologii InsurTech. Sukces pierwszego kwartału 2025 roku wskazuje na pozytywne efekty tych działań. Przed branżą stoją jednak wyzwania związane z rosnącymi szkodami żywiołowymi oraz koniecznością cyfryzacji przy zapewnieniu cyberbezpieczeństwa.
Zachęcamy czytelników do aktywnego udziału w dyskusjach branżowych oraz dzielenia się opiniami na temat kierunku zmian regulacyjnych – to ważny głos kształtujący przyszłość polskiego rynku ubezpieczeń.
Disclaimer:
Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej, porady finansowej ani oferty zakupu lub sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych zaleca się samodzielną analizę lub konsultację z licencjonowanym doradcą finansowym. Inwestowanie w kryptowaluty wiąże się z wysokim ryzykiem, w tym możliwością utraty całości zainwestowanego kapitału. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie przedstawionych treści.
