Spis treści:
Captor Therapeutics i Ono Pharmaceutical: początki współpracy i jej znaczenie dla rynku TPD
Captor Therapeutics, polska firma biotechnologiczna specjalizująca się w technologii Targeted Protein Degradation (TPD), nawiązała współpracę z japońskim koncernem farmaceutycznym Ono Pharmaceutical w listopadzie 2022 roku. Celem porozumienia było wykorzystanie platformy Optigrade™ do opracowania innowacyjnych leków opartych na degradowaniu białek, adresowanych głównie do chorób neurodegeneracyjnych. Umowa zakładała, że Ono otrzyma wyłączne prawa licencyjne do wybranych związków, co wiązało się z potencjalnymi wypłatami przekraczającymi 197 milionów euro oraz dodatkowymi tantiemami. Dla Captor Therapeutics było to ważne potwierdzenie wartości ich technologii oraz szansa na finansowanie badań bez konieczności rozcieńczania udziałów akcjonariuszy.
Targeted Protein Degradation to nowatorska metoda terapeutyczna polegająca na selektywnym oznaczaniu białek chorobotwórczych do degradacji przez układ proteasomowy komórki. W przeciwieństwie do tradycyjnych inhibitorów, TPD pozwala na eliminację białek wcześniej uznawanych za „niedrugowalne”. Platforma Optigrade™, wykorzystywana przez Captor, łączy zaawansowane modelowanie komputerowe z wysokoprzepustowym testowaniem, co umożliwia projektowanie cząsteczek o wysokiej selektywności i skuteczności.
Szczegóły zakończenia współpracy między Captor Therapeutics a Ono Pharmaceutical
17 kwietnia 2025 roku Captor Therapeutics ogłosiło, że japoński partner skorzystał z prawa do rozwiązania umowy, która zakończy się po upływie 60 dni od daty komunikatu. Mimo zakończenia współpracy, wszystkie opracowane dotychczas cząsteczki powracają do Captor, który może kontynuować ich rozwój niezależnie lub poszukać nowych partnerów. Obie strony podkreśliły satysfakcję ze współpracy i nie wskazały konkretnych powodów decyzji o jej zakończeniu. Analitycy branżowi sugerują, że mogło to wynikać ze zmiany priorytetów Ono w obszarze chorób neurodegeneracyjnych lub oceny potencjału klinicznego badanych kandydatów.
W praktyce zakończenie umowy oznacza dla Captor pełną kontrolę nad technologią i molekułami, ale także konieczność samodzielnego finansowania dalszych etapów badań lub znalezienia nowych źródeł wsparcia.
Wpływ zakończenia współpracy na sytuację Captor Therapeutics
Mimo rozstania z Ono Pharmaceutical, Captor utrzymuje stabilną sytuację finansową z zabezpieczonymi środkami pozwalającymi na działalność do połowy 2026 roku. Firma dysponuje kapitałem pochodzącym m.in. z wcześniejszych wpłat upfront i finansowania badań ze strony japońskiego partnera. W 2023 roku otrzymała również istotne wsparcie w wysokości około 5,2 mln euro, co zapewnia płynność i realizację bieżących projektów.
Captor kontynuuje prace nad innymi programami badawczymi, takimi jak CT-03 – degrader białka MCL-1 dedykowany leczeniu nowotworów hematologicznych, który jest bliski uzyskania zgody na rozpoczęcie badań klinicznych (IND), oraz CT-02 – program skierowany przeciwko chorobom autoimmunologicznym i neurozapalnym. To świadczy o dywersyfikacji portfolio i planach rozwoju poza obszarem neurodegeneracji.
Wyzwania branży biotechnologicznej na przykładzie rozwoju leków na choroby neurodegeneracyjne
Rozwój terapii skierowanych przeciwko chorobom neurodegeneracyjnym jest obarczony wysokim ryzykiem niepowodzeń ze względu na skomplikowaną patogenezę tych schorzeń oraz trudności w dostarczaniu leków przez barierę krew-mózg. Przykładem są liczne nieudane próby kliniczne leków przeciwko chorobie Alzheimera czy Parkinsona, które obniżyły zainteresowanie dużych firm tym segmentem rynku.
W tym kontekście rezygnacja Ono Pharmaceutical może być odbierana jako przejaw ostrożności wobec ryzyka inwestycyjnego. Jednakże technologia Targeted Protein Degradation pozostaje perspektywicznym kierunkiem terapii, a firmy takie jak Arvinas czy Kymera Therapeutics intensywnie rozwijają swoje programy w tej dziedzinie. Captor wyróżnia się dzięki unikalnej platformie Optigrade™, która pozwala na precyzyjne projektowanie degradowaczy białek wcześniej niedostępnych dla innych technologii.
Strategiczne możliwości rozwoju Captor Therapeutics po zakończeniu umowy z Ono
Po opuszczeniu współpracy z japońskim koncernem Captor stoi przed wyborem dalszych kierunków rozwoju. Priorytetem pozostaje kontynuacja zaawansowanych programów onkologicznych i immunologicznych. Równocześnie spółka planuje aktywnie poszukiwać nowych partnerstw licencyjnych lub kooperacyjnych w zakresie cząsteczek neurodegeneracyjnych odzyskanych z umowy z Ono.
Captor ma doświadczenie w radzeniu sobie z wyzwaniami finansowymi i operacyjnymi – w 2023 roku firma musiała stawić czoła anulowaniu dotacji rządowej przez NCBiR, co jednak nie zagroziło jej płynności dzięki wcześniejszym rezerwom i inwestycjom strategicznym. Dzięki temu może teraz elastycznie reagować na zmieniające się warunki rynkowe oraz rozwijać platformę Optigrade™ zgodnie z własnymi celami biznesowymi.
Reakcje rynku i opinie analityków dotyczące przyszłości Captor Therapeutics
Ogłoszenie o zakończeniu współpracy nie wywołało gwałtownych reakcji na giełdzie – kurs akcji Captor (WSE: CTX) pozostał stabilny, co wskazuje na zaufanie inwestorów do zdolności firmy do realizacji strategii niezależnie od partnera. Analitycy podkreślają, że chociaż utrata współpracy z Ono to krok wstecz, to jednocześnie potwierdza wartość platformy Optigrade™ oraz potencjał molekuł opracowanych przez Captor.
Eksperci przewidują możliwe scenariusze dalszego rozwoju spółki: od samodzielnego prowadzenia badań klinicznych przez poszukiwanie nowych sojuszy strategicznych po ewentualne fuzje lub przejęcia. Szczególnie interesujące wydają się perspektywy rozszerzenia działalności o rynki amerykańskie i azjatyckie dzięki wcześniejszym kontaktom biznesowym i doświadczeniu zespołu zarządzającego.
Podsumowanie: co oznacza zakończenie współpracy Captor Therapeutics z Ono Pharmaceutical dla branży biotechnologicznej?
Zakończenie współpracy między Captor Therapeutics a Ono Pharmaceutical pokazuje realia branży biotechnologicznej – innowacje w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych wiążą się z dużym ryzykiem badawczo-rozwojowym oraz zmiennością strategii dużych firm farmaceutycznych. Jednocześnie wydarzenie to uwypukla odporność mniejszych firm biotechnologicznych takich jak Captor, które potrafią zachować niezależność naukową i finansową mimo nieoczekiwanych zmian partnerskich.
Dzięki zachowaniu praw do opracowanych cząsteczek oraz stabilnej sytuacji finansowej Captor ma realną szansę kontynuować rozwój swojej unikalnej platformy Optigrade™ i prowadzić badania nad nowatorskimi terapiami onkologicznymi oraz immunologicznymi. Biorąc pod uwagę dynamiczny charakter rynku TPD oraz rosnące zainteresowanie tą technologią, przyszłe lata mogą przynieść kolejne przełomy z udziałem tej polskiej firmy.
Zachęcamy do śledzenia dalszych losów Captor Therapeutics jako przykładu innowacyjnego podejścia w biotechnologii medycznej oraz świadectwa tego, że pomimo przeszkód biznesowych nauka nieustannie poszerza granice możliwości leczenia trudnych schorzeń.
