| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest etap 1 w rozwoju sieci Base? | To faza, w której zarządzanie siecią odbywa się przez smart kontrakty, zmniejszając centralizację i zwiększając bezpieczeństwo. |
| Jak Base przewyższa Arbitrum pod względem TVL? | Base osiągnął ponad 12 mld USD TVL, wyprzedzając Arbitrum dzięki szybszemu wzrostowi i wsparciu Coinbase. |
| Jakie kryteria Vitalik Buterin stawia sieciom L2? | Sieci L2 muszą osiągnąć etap 1+ z decentralizacją i mechanizmami kryptograficznymi, by uniknąć ryzyka porażki. |
W ostatnich miesiącach rynek Ethereum warstwy drugiej (L2) przeszedł istotną transformację. Sieć Base, rozwijana przez Coinbase, zyskała na znaczeniu, wyprzedzając dotychczasowego lidera – Arbitrum – w rankingu Total Value Locked (TVL). Kluczowym momentem była zmiana statusu Base z etapu 0 na etap 1 według klasyfikacji Vitalika Buterina, współzałożyciela Ethereum. Ten przełom oznacza nie tylko większą skalowalność i decentralizację, ale także pozwala uniknąć negatywnej oceny ze strony Buterina, który ostrzega przed ryzykiem sieci L2 zbyt scentralizowanych. W artykule przyjrzymy się szczegółowo ewolucji Base, jego przewadze nad Arbitrum oraz przyszłości sieci warstwy drugiej Ethereum.
Spis treści:
Ewolucja Base: Osiągnięcie etapu 1
Rollupy to technologia pozwalająca na zwiększenie skalowalności Ethereum poprzez przetwarzanie transakcji poza głównym łańcuchem. Vitalik Buterin wyróżnia kilka etapów dojrzałości rollupów. Etap 0 oznacza pełną kontrolę operatorów nad siecią bez autonomii smart kontraktów. Etap 1 to już zarządzanie częściowo zdecentralizowane za pomocą smart kontraktów oraz ograniczone mechanizmy nadzoru. Najwyższy poziom – etap 1+ – charakteryzuje całkowita autonomia oparta na dowodach kryptograficznych bez potrzeby interwencji ludzi.
Base przeszedł do etapu 1 w kwietniu 2025 roku, zastępując multisig systemem zarządzania smart kontraktami. Jak podkreślił Jesse Pollak z Base: „Jesteśmy dumni z osiągnięcia etapu 1 oraz pozycji numer jeden w rankingu TVL”. Przejście to zbiegło się ze znaczącym wzrostem wartości zabezpieczonych aktywów – TVL Base przekroczył obecnie wartość około 12,27 miliarda dolarów, co daje mu pozycję lidera na rynku L2 Ethereum. W ciągu ostatniego miesiąca jego TVL wzrósł o ponad 8%, podczas gdy Arbitrum zanotował nieco ponad 1% wzrostu.
Jak Base porównuje się z Arbitrum?
Porównując Base i Arbitrum pod kątem wydajności technicznej, można zauważyć różnice wynikające z architektury obu rozwiązań. Base operuje średnio na poziomie około 17 transakcji na sekundę (TPS), co znacznie przewyższa realne TPS Arbitrum wynoszące około 4,3 TPS. Jednak Arbitrum posiada wyższą przepustowość maksymalną w szczytowych momentach, niemal dwukrotnie większą niż Base. Czas generowania bloku również różni się – Base generuje bloki co około 2 sekundy, natomiast Arbitrum co ćwierć sekundy.
Różnice te wynikają przede wszystkim z zastosowanych technologii: Base korzysta z OP Stack – zestawu narzędzi dla optimistic rollupów opracowanego przez Coinbase, natomiast Arbitrum wykorzystuje własny protokół Nitro. Mimo to to właśnie integracja Base z ekosystemem Coinbase jest jednym z głównych motorów jego szybkiego rozwoju. Dzięki dostępowi do milionów użytkowników Coinbase oraz popularnym memecoinom na platformie liczba codziennych transakcji przekracza już kilka milionów.
Kryteria Vitalika Buterina dla sieci L2
Vitalik Buterin jasno sprecyzował wymagania wobec sieci warstwy drugiej, które muszą spełniać określone kryteria decentralizacji i bezpieczeństwa, aby uniknąć klasyfikacji jako „sieci skazane na porażkę”. Według niego kluczowe jest osiągnięcie etapu 1+, kiedy to mechanizmy kontroli opierają się wyłącznie na dowodach kryptograficznych bez ingerencji operatorów.
Aby zaliczyć się do tego grona, sieć musi spełnić dwa warunki: co najmniej 75% progu nadpisania systemu dowodowego musi być kontrolowane przez radę zarządzającą oraz minimum jedna czwarta członków tej rady powinna pochodzić spoza zespołu developerskiego. Base spełnił te wymagania poprzez wdrożenie fraud proofs oraz decentralizację procesu zatwierdzania bloków. W efekcie Vitalik publicznie przywitał go jako pełno-EVM sieć etapu pierwszego.
Rola Aerodrome i współpraca z Coinbase
Aerodrome to jedna z kluczowych zdecentralizowanych giełd działających na Base. Odpowiada ona za niemal połowę wartości TVL sieci – około 830 milionów dolarów w płynności. Popularność Aerodrome wynika m.in. z programu Flight School, który zachęca użytkowników do dostarczania płynności tokenami veAERO. Obok niej ważną rolę odgrywają protokoły takie jak Morpho (pożyczki zdecentralizowane), Aave V3 czy Uniswap V3.
Współpraca z Coinbase zapewnia dodatkową infrastrukturę i dostęp do szerokiego grona użytkowników platformy. Integracje takie jak Coinbase Wallet oraz wrapped Bitcoin (cbBTC) umożliwiają łatwiejsze korzystanie z ekosystemu Base. Wprowadzenie płatności Lightning Network przez Lightspark jeszcze bardziej ułatwia adopcję rozwiązań Web3 opartych o tę sieć.
Przyszłość sieci L2: wykonanie strategii decentralizacji
Mimo postępów Base nadal pozostaje w pełni kontrolowany przez Coinbase jako tzw. sole sequencer – jedyny podmiot zatwierdzający bloki. Jednak plany firmy zakładają stopniową decentralizację poprzez wdrożenie proof-of-stake dla walidatorów do roku 2026. To ważny krok mający na celu zwiększenie odporności i bezpieczeństwa sieci.
Z kolei Arbitrum nie zamierza rezygnować ze swojej pozycji lidera i planuje rozwój modułowej architektury L3 o nazwie Arbitrum Orbit oraz wsparcie nowych języków programowania takich jak Rust czy C++. Sieć podejmuje także działania stabilizujące cenę tokena ARB poprzez skup tokenów z rynku.
Vitalik Buterin zwraca uwagę na konieczność interoperacyjności między różnymi rozwiązaniami L2 jako klucz do długoterminowego sukcesu ekosystemu Ethereum. Proponuje standaryzację komunikacji międzyłańcuchowej oraz wykorzystanie zaawansowanych protokołów bezpieczeństwa opartych na ZK-SNARKs.
Przejęcie pozycji lidera przez Base i jego przejście do etapu 1 symbolizują fundamentalne zmiany w podejściu do skalowania blockchaina Ethereum. Era częściowej centralizacji ustępuje miejsca modelom opartym na dowodach kryptograficznych i większej autonomii użytkowników. Dzięki temu możliwe będzie dalsze upowszechnianie technologii Web3 i rozwój zdecentralizowanych aplikacji o globalnym zasięgu.
Obserwując dynamiczny rozwój obu sieci warstwy drugiej warto śledzić kolejne kroki zarówno Base, jak i Arbitrum oraz ich wpływ na przyszłość całego ekosystemu Ethereum.
Disclaimer:
Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej, porady finansowej ani oferty zakupu lub sprzedaży jakichkolwiek instrumentów finansowych. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych zaleca się samodzielną analizę lub konsultację z licencjonowanym doradcą finansowym. Inwestowanie w kryptowaluty wiąże się z wysokim ryzykiem, w tym możliwością utraty całości zainwestowanego kapitału. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje podjęte na podstawie przedstawionych treści.
