Kiedy rok temu patrzyliśmy na optymistyczne prognozy gospodarcze dla Polski, nikt nie spodziewał się, że Bank Światowy zdecyduje się na ich obniżenie. Co się zmieniło i jakie są nowe przewidywania dla polskiej gospodarki? Najnowsze prognozy PKB Polski na lata 2025-2026 wskazują na spowolnienie wzrostu gospodarczego, które może mieć istotne konsekwencje zarówno dla sektora publicznego, jak i dla codziennego życia mieszkańców kraju. W niniejszym artykule przyjrzymy się szczegółom tej decyzji, jej kontekstowi oraz perspektywom rozwoju oraz omówimy, jak wpłynie ona na przeciętnego Polaka.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oznacza obniżenie prognoz PKB przez Bank Światowy? | Bank Światowy zmniejszył oczekiwany wzrost PKB Polski z 3,4% do 3,2% w 2025 oraz z 3,2% do 3,0% w 2026 roku. |
| Jakie są główne przyczyny korekty prognoz gospodarczych? | Niepewność polityki handlowej oraz wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro ograniczają perspektywy rozwoju Polski. |
| Jak wpłynie to na życie codzienne Polaków? | Zmniejszony wzrost PKB może skutkować niższym tempem tworzenia miejsc pracy i wpływać na ceny kredytów hipotecznych oraz koszty energii. |
Spis treści:
Najważniejsze Fakty
Bank Światowy ogłosił 23 kwietnia 2025 roku korektę prognoz wzrostu gospodarczego Polski na najbliższe dwa lata. Według najnowszych danych przewiduje się, że PKB Polski wzrośnie o 3,2% w roku 2025 oraz o 3,0% w roku 2026. To obniżenie o 0,2 punktu procentowego względem wcześniejszych styczniowych szacunków (3,4% i 3,2%) stanowi największą korektę spośród krajów Europy Środkowej. W porównaniu do średniej dynamiki wzrostu z lat 2010–2019 wynoszącej około 3,7%, nowe prognozy wskazują na wyraźne spowolnienie.
Główne czynniki wpływające na tę korektę to rosnąca niepewność w zakresie polityki handlowej oraz słabsze tempo rozwoju gospodarczego w strefie euro – kluczowym partnerze handlowym Polski. Eksperci Banku podkreślają również opóźnienia w absorpcji środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz rosnące koszty energii jako istotne bariery dla inwestycji i produkcji przemysłowej.
Warto zauważyć, że pomimo obniżenia prognoz Polska utrzymuje się w czołówce najszybciej rozwijających się gospodarek Unii Europejskiej. Jednak dla rządu oznacza to konieczność dostosowania planów fiskalnych – Ministerstwo Finansów musi zweryfikować założenia budżetowe przewidujące wzrost PKB na poziomie około 3,5%, aby uniknąć nadmiernego deficytu publicznego.
Kontekst
Zmiany prognoz Banku Światowego dla Polski wpisują się w szerszy obraz wyzwań gospodarczych regionu Europy Środkowej. Jeszcze pod koniec 2024 roku instytucja ta była optymistyczna wobec perspektyw polskiej gospodarki – prognoza na rok 2025 wynosiła wtedy nawet 3,7%. Optymizm ten opierał się przede wszystkim na spodziewanym napływie funduszy unijnych i odbudowie konsumpcji po okresach pandemicznych ograniczeń.
Jednakże już na początku bieżącego roku pojawiły się sygnały ostrzegawcze: słabsze dane makroekonomiczne z pierwszego kwartału oraz spadek wskaźnika PMI dla przemysłu poniżej granicy koniunktury (47 pkt) wskazywały na osłabienie aktywności gospodarczej. Jednocześnie spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego strefy euro – która odpowiada za ponad połowę eksportu Polski – ogranicza możliwości ekspansji polskich przedsiębiorstw.
Historycznie Polska notowała średnioroczny wzrost PKB rzędu około 3,7% przed pandemią COVID-19. Obecne prognozy są więc niższe od tej średniej i odzwierciedlają rosnące wyzwania strukturalne. Starzenie się społeczeństwa powoduje zmniejszenie podaży pracy i zwiększa presję na system emerytalny. Niska produktywność firm (około dwóch trzecich średniej UE) dodatkowo ogranicza potencjał rozwojowy kraju.
W porównaniu do innych państw UE Polska nadal wypada korzystnie pod względem tempa wzrostu gospodarczego, ale wyraźnie widoczne są symptomy spowolnienia także w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Kraje takie jak Czechy czy Węgry utrzymują stabilniejsze prognozy, co wynika m.in. z bardziej efektywnej absorpcji funduszy unijnych czy lepszego dostosowania do zmian globalnych trendów ekonomicznych.
Perspektywy
Eksperci podkreślają, że obniżone prognozy PKB Polski nie oznaczają trwałego kryzysu gospodarczego, lecz sygnalizują potrzebę dokonania ważnych reform i dostosowań. Piotr Kuczyński z firmy Xelion wskazuje, że korekta jest przede wszystkim reakcją na aktualne wskaźniki ekonomiczne z pierwszego kwartału oraz sytuację geopolityczną i rynkową. Jego zdaniem inwestycje wspierane przez Krajowy Plan Odbudowy mają szansę przyspieszyć drugą połowę roku i poprawić dynamikę wzrostu.
Z kolei Antonella Bassani z Banku Światowego akcentuje znaczenie reform sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Przedsiębiorstwa korzystające z kapitału wysokiego ryzyka (venture capital i private equity) rozwijają się trzy razy szybciej niż pozostałe firmy. Bez wsparcia tych innowacyjnych podmiotów trudno będzie osiągnąć wyższy potencjał wzrostu gospodarczego przekraczający obecne szacunki około 3%. W perspektywie średnioterminowej kluczowe będą inwestycje w badania i rozwój (B+R), które powinny zostać zwiększone z obecnych około 1,8% do co najmniej 2,5% PKB.
W krótkim terminie przewiduje się stopniowe obniżanie inflacji do poziomu około 4,8%, co umożliwi Narodowemu Bankowi Polskiemu złagodzenie polityki monetarnej poprzez redukcję stóp procentowych o około 75 punktów bazowych do poziomu około 5,25%. To powinno przynieść ulgę kredytobiorcom hipotecznym oraz wpłynąć pozytywnie na konsumpcję prywatną.
Zainteresowania Czytelnika
Dla przeciętnego Polaka obniżka prognoz PKB może oznaczać kilka istotnych zmian w codziennym życiu. Po pierwsze spodziewane obniżenie stóp procentowych NBP może przełożyć się na niższe raty kredytów hipotecznych – analitycy szacują możliwe zmniejszenie obciążenia o około 8-12% do końca roku 2026. To dobra wiadomość dla osób planujących zakup mieszkania lub refinansowanie istniejących zobowiązań.
Na rynku pracy wolniejszy wzrost gospodarczy przekłada się zazwyczaj na umiarkowane tempo tworzenia nowych miejsc zatrudnienia. Prognozuje się powstawanie około 150 tysięcy nowych stanowisk rocznie głównie w sektorach takich jak IT czy zielona energia – branżach korzystających ze wsparcia funduszy unijnych i inwestycji private equity.
Również ceny mieszkań mogą ulec stabilizacji lub niewielkim obniżkom dzięki programom termomodernizacji finansowanym ze środków UE (około 6 mld zł). Takie działania mogą zmniejszyć koszty budowy o kilka procent (4-7%), co sprzyja dostępności rynku mieszkaniowego dla szerokiego grona odbiorców.
Mimo spowolnienia Polska pozostaje jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek Unii Europejskiej – ustępuje jedynie Malcie, Irlandii i Rumunii. Co więcej, udział inwestycji finansowanych przez fundusze private equity osiąga rekordowy poziom ponad jednej czwartej całkowitych nakładów inwestycyjnych w kraju. To pokazuje rosnącą rolę kapitału prywatnego wysokiego ryzyka jako motoru innowacji i rozwoju przedsiębiorstw.
Czytelnicy powinni zwracać uwagę przede wszystkim na tempo realizacji Krajowego Planu Odbudowy – każda kolejna transza środków unijnych o wartości około 10 miliardów złotych może podnieść PKB nawet o dodatkowe 0,3%. Ważne będą także decyzje Europejskiego Banku Centralnego dotyczące polityki stóp procentowych oraz ceny gazu na Towarowej Giełdzie Energii – obecnie kontrakty na rok 2026 przekraczają już poziom 400 zł za megawatogodzinę, co może wpłynąć negatywnie na koszty produkcji energii elektrycznej i ciepła.
Podsumowując, choć obniżone prognozy Banku Światowego dla polskiej gospodarki mogą wydawać się rozczarowujące, niosą one jednocześnie jasny sygnał o potrzebie przeprowadzenia istotnych reform i wykorzystania dostępnych środków unijnych. To moment refleksji nad przyszłością kraju i zachęta do aktywnego uczestnictwa obywateli oraz przedsiębiorców w debacie o kierunkach rozwoju ekonomicznego Polski.
