| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest aukcja uzupełniająca 2025? | To specjalna licytacja na rynku mocy, mająca zabezpieczyć dostawy energii w II połowie 2025 roku. |
| Kto bierze udział w aukcji uzupełniającej? | Uczestnikami są magazyny energii, modernizowane bloki węglowe, nowe jednostki gazowe oraz zagraniczni dostawcy. |
| Jak aukcja wpłynie na ceny energii dla gospodarstw domowych? | Opłata mocowa może wzrosnąć, ale dominacja magazynów energii może obniżyć koszty i zwiększyć stabilność dostaw. |
W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych oraz dynamicznej transformacji energetycznej Polska stoi przed kluczowym momentem w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. Aukcja uzupełniająca 2025, zaplanowana na 15 maja, ma stać się przełomowym wydarzeniem, które zdecyduje o stabilności dostaw energii elektrycznej oraz kierunku rozwoju rynku mocy w kraju. Jakie zmiany przyniesie to wydarzenie i jak wpłynie na przyszłość polskiej energetyki?
Spis treści:
Najważniejsze fakty: parametry i uczestnicy aukcji uzupełniającej 2025
Aukcja uzupełniająca 2025 to specjalna procedura organizowana przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), mająca na celu zakontraktowanie dodatkowej mocy na okres od lipca do grudnia 2025 roku. W ramach tej aukcji przewidziano zakontraktowanie aż 5 444,486 MW mocy przy maksymalnej cenie wywoławczej ustalonej na poziomie 431 zł za kW rocznie. Dodatkowo ustalono limit cenowy dla odbiorców końcowych wynoszący 278 zł/kW/rok.
Mechanizm aukcji przewiduje aż 12 rund licytacyjnych realizowanych między godziną 8:00 a 19:30. W każdej kolejnej rundzie cena wywoławcza jest obniżana o stałą wartość – dokładnie o 35,91 zł/kW/rok – co umożliwia stopniowe dopasowanie ofert do realnych kosztów inwestycji i oczekiwań rynku. Z puli dostępnej mocy około 30% (czyli około 1 633 MW) jest zarezerwowane wyłącznie dla nowych jednostek wytwórczych lub magazynów energii.
Wśród uczestników aukcji dominują trzy główne grupy: magazyny energii stanowiące aż około 62% zgłoszonej mocy, modernizowane bloki węglowe korzystające z derogacji unijnych (około 23%) oraz nowe jednostki gazowe z udziałem około 12%. Pozostałe zgłoszenia pochodzą od zagranicznych dostawców z Litwy i Ukrainy (około 3%). Ta różnorodność podmiotów świadczy o dynamicznych zmianach na polskim rynku mocy i rosnącej roli nowoczesnych technologii magazynowania energii.
Kontekst organizacji aukcji: między unijnymi limitami a potrzebą stabilności systemu
Aukcja uzupełniająca została wprowadzona jako odpowiedź na wymogi unijnego pakietu „Clean Energy for All Europeans”, który od lipca 2025 r. nakłada limity emisyjne wykluczające z rynku jednostki o emisji przekraczającej 550 kg CO₂/MWh. Polska skorzystała jednak z derogacji pozwalającej na tymczasowe wsparcie modernizowanych elektrowni węglowych do roku 2028, co ma pomóc łagodzić skutki transformacji energetycznej i uniknąć nagłych niedoborów mocy.
Porównując strukturę rynku mocy z poprzednich lat, można zauważyć istotne zmiany. W aukcji z roku 2022 dominowały elektrownie węglowe (74% zakontraktowanej mocy) przy cenach zamknięcia sięgających ok. 456 zł/kW/rok. Tymczasem już w roku 2024 cena spadła do około 237 zł/kW/rok, a największy udział zdobyły magazyny energii – aż 58% zakontraktowanych kontraktów. Ten trend wskazuje jednoznacznie na rosnącą rolę innowacyjnych technologii magazynowania oraz OZE w systemie energetycznym Polski.
Jednak wyzwania pozostają poważne. Szacowana luka mocowa do roku 2028 może sięgnąć nawet 3,5-4 GW z powodu wycofywania się przestarzałych bloków węglowych. W samym roku 2025 planowane jest zamknięcie około 2,1 GW mocy pochodzących z elektrowni Opole i Turów. Dlatego też organizacja aukcji uzupełniającej jest kluczowa dla zapewnienia ciągłości dostaw i stabilności systemu.
Perspektywy: technologiczny przełom kontra ryzyko blackoutów
Zwolennicy aukcji podkreślają jej znaczenie jako narzędzia przyspieszającego transformację energetyczną Polski. Mechanizm umożliwia uczciwą konkurencję między magazynami energii, nowoczesnymi blokami gazowymi oraz modernizowanymi jednostkami węglowymi objętymi derogacją. Eksperci wskazują, że ceny utrzymujące się na poziomie od około 250 do nawet 300 zł/kW/rok pozwolą zachować rentowność inwestycji w baterie litowo-jonowe oraz inne innowacyjne technologie magazynowania.
Z drugiej strony pojawiają się głosy krytyczne. Organizacje ekologiczne alarmują, że przedłużanie wsparcia dla elektrowni węglowych poprzez derogację opóźnia rozwój zeroemisyjnych źródeł energii i utrudnia realizację celów klimatycznych Polski. Ponadto krótki czas realizacji kontraktów – niecałe półtora roku – stawia pod znakiem zapytania możliwość budowy nowych bloków gazowych lub dużych instalacji OZE przed końcem okresu obowiązywania umów.
W kontekście II połowy roku można wyróżnić trzy scenariusze rozwoju sytuacji:
1. Optymistyczny – magazyny energii pokryją ponad 70% zapotrzebowania, a cena zamknięcia oscylować będzie między 210 a 230 zł/kW/rok.
2. Umiarkowany – konieczne będzie uruchomienie rezerw węglowych; ceny mogą wzrosnąć do poziomu około 260-280 zł/kW/rok.
3. Pesymistyczny – system będzie zmuszony do importu nawet ponad gigawata mocy z Niemiec i Szwecji; ceny przekroczą poziom powyżej 300 zł/kW/rok.
Dla czytelnika: niższe rachunki kontra ryzyko przerw w dostawie
Dla gospodarstw domowych skutki aukcji będą bezpośrednio odczuwalne przede wszystkim poprzez opłatę mocową doliczaną do rachunków za prąd. W scenariuszu dominacji magazynów energii możliwe jest obniżenie tej opłaty nawet o kilkanaście procent względem poprzednich lat, co przełoży się na niższe miesięczne rachunki – szacuje się spadek kosztów rzędu kilku złotych miesięcznie dla przeciętnego odbiorcy zużywającego ok. 2 MWh rocznie.
Z drugiej strony istnieje ryzyko krótkotrwałych przerw lub ograniczeń dostaw podczas szczytowego zapotrzebowania, zwłaszcza w upalne dni lata, gdy sieć jest najbardziej obciążona. W odpowiedzi pojawia się coraz większe zainteresowanie taryfami dynamicznymi premiującymi przesunięcie zużycia poza godziny szczytu lub wykorzystanie lokalnych źródeł OZE i magazynów energii.
Ciekawostką jest szybkie wdrażanie innowacji technologicznych na rynku magazynowania:
– około 40% zakontraktowanej mocy magazynowej pochodzi z instalacji V2G (vehicle-to-grid), umożliwiających dwukierunkową wymianę energii między pojazdami elektrycznymi a siecią;
– modernizowane bloki węglowe dzięki współspalaniu biomasy redukują swoje emisje CO₂ nawet o ponad dwadzieścia procent;
– PSE testują pionierskie rozwiązania premiujące redukcję poboru mocy przez odbiorców w czasie rzeczywistym, co może poprawić stabilność całego systemu.
Majowa aukcja uzupełniająca stanie się więc nie tylko testem dla obecnego modelu rynku mocy, lecz także ważnym krokiem ku nowej erze polskiej energetyki – bardziej elastycznej, innowacyjnej i odpornej na kryzysy.
Podsumowując, nadchodzące wydarzenie to nie tylko walka o moc i ceny – to również kluczowy moment dla transformacji energetycznej Polski oraz zabezpieczenia stabilności dostaw prądu dla milionów odbiorców. Wyniki aukcji pokażą kierunek rozwoju sektora energetycznego oraz skalę wykorzystania nowoczesnych technologii takich jak magazyny energii czy inteligentne systemy zarządzania popytem. Warto więc śledzić ten proces jako ważny wskaźnik przyszłości gospodarki i środowiska naszego kraju.
