| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym są ataki na wygasające domeny? | To oszustwa polegające na wykupieniu nieaktywnych domen banków i tworzeniu fałszywych stron do wyłudzania danych. |
| Jak rozpoznać fałszywą stronę bankową? | Sprawdź dokładny adres URL, certyfikat SSL oraz unikaj klikania w linki z SMS-ów i e-maili. |
| Jak chronić konto bankowe przed atakami? | Stosuj uwierzytelnianie dwuskładnikowe i korzystaj tylko z oficjalnych aplikacji bankowych. |
Wyobraźmy sobie sytuację: otrzymujesz SMS z ostrzeżeniem o próbie nieautoryzowanego logowania na Twoje konto bankowe. Wiadomość jest alarmująca, zawiera groźbę natychmiastowego działania, by uniknąć utraty środków. Presja czasu i panika powodują, że szybko kliknięcie w podany link wydaje się jedynym rozsądnym krokiem. Ale co, jeśli ten SMS był częścią nowego, wyrafinowanego oszustwa cyfrowego? W 2025 roku ataki na wygasające domeny stają się jednym z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa finansowego użytkowników w Polsce.
Spis treści:
Wstęp: historia cyberprzestępczości finansowej i nowe zagrożenia
Cyberprzestępczość finansowa nie jest zjawiskiem nowym – od lat rozwija się wraz z rosnącą popularnością bankowości internetowej. Początkowo przestępcy stosowali proste metody phishingu, polegające na masowym wysyłaniu fałszywych e-maili zachęcających do podania loginów i haseł. Z czasem jednak ich narzędzia stały się coraz bardziej wyrafinowane, a metody dopasowane do konkretnych ofiar. W ostatnich latach obserwujemy gwałtowny wzrost ataków „na wygasającą domenę”. Polegają one na wykupywaniu przez oszustów domen internetowych dawniej używanych przez prawdziwe instytucje finansowe lub bardzo do nich podobnych adresów, które wygasły lub zostały porzucone przez właścicieli.
W efekcie powstają fałszywe strony internetowe niemal identyczne z oryginalnymi serwisami bankowymi. Użytkownicy, którzy nieświadomie trafiają na takie witryny, narażeni są na kradzież danych uwierzytelniających, a co za tym idzie – utratę środków finansowych. Warto poznać mechanizm działania tego typu ataków oraz sposoby ochrony przed nimi.
Mechanizm działania ataku „na wygasającą domenę”
Ataki na wygasające domeny opierają się na prostym, lecz skutecznym schemacie. Cyberprzestępcy monitorują rynek domen internetowych i wykupują te adresy, które wcześniej należały do znanych instytucji finansowych lub są ich bliskimi wariantami. Często są to domeny porzucone przez właścicieli lub takie, których rejestracja nie została odnowiona.
Następnie przestępcy tworzą na tych domenach fałszywe kopie stron logowania do bankowości internetowej. Strony te są zaprojektowane tak, aby wyglądały identycznie jak oryginalne witryny – wykorzystują te same kolory, logotypy oraz układ elementów graficznych. Taka autentyczność wizualna ma na celu zwiększenie wiarygodności i skłonienie użytkownika do podania swoich danych.
Ofiary najczęściej trafiają na te strony za pośrednictwem wiadomości SMS lub e-maili informujących o rzekomym zagrożeniu konta lub konieczności pilnej aktualizacji danych. Komunikaty zawierają również linki przekierowujące bezpośrednio do fałszywej strony. Inną metodą jest pojawianie się reklam sponsorowanych w wyszukiwarkach, które wyświetlają się pod frazami związanymi z logowaniem do banku.
Kluczowym elementem manipulacji jest presja czasowa – komunikaty alarmują o możliwej kradzieży środków lub blokadzie konta w przypadku braku natychmiastowej reakcji. W panice użytkownicy często nie sprawdzają dokładnie adresu strony ani certyfikatów bezpieczeństwa i podają swoje dane logowania bez zastanowienia.
Statystyki i skala problemu
Ataki na wygasające domeny stanowią coraz poważniejsze wyzwanie dla polskich użytkowników bankowości online oraz instytucji finansowych. Według najnowszych danych NASK z pierwszego kwartału 2025 roku aż 63% wszystkich zgłoszonych incydentów phishingowych wykorzystuje właśnie ten schemat działania. Średni czas od momentu przejęcia danych do opróżnienia konta wynosi zaledwie 17 minut, co świadczy o dużej sprawności cyberprzestępców.
Co istotne, większość ofiar (około 87%) to osoby w wieku między 35 a 65 lat korzystające aktywnie z bankowości mobilnej. Ta grupa wiekowa często nie zdaje sobie sprawy z nowych zagrożeń lub przecenia swoją odporność na oszustwa cyfrowe.
Mimo rosnącej liczby ataków zwiększa się również świadomość społeczna dotycząca cyberbezpieczeństwa. Coraz więcej użytkowników stosuje podstawowe zasady ochrony, co jest pozytywnym sygnałem w walce z przestępczością cyfrową.
Ewolucja cyberprzestępczości finansowej
Metody stosowane przez cyberprzestępców ewoluują wraz z rozwojem technologii i wzrostem świadomości użytkowników. Wcześniej dominowały masowe kampanie phishingowe oparte na prostych wiadomościach e-mail lub telefonach (vishing). Obecnie coraz częściej spotykamy hiperpersonalizowane ataki wykorzystujące analizę behawioralną oraz sztuczną inteligencję.
Wykorzystanie AI pozwala przestępcom generować autentycznie brzmiące komunikaty oraz dopasowywać je do konkretnego odbiorcy. Dodatkowo technologia Progressive Web Apps umożliwia tworzenie fałszywych stron działających jak aplikacje mobilne, co zwiększa wiarygodność oszustwa.
Porównując dane historyczne: w 2023 roku dominowały ataki głosowe (vishing), a w 2024 roku największą liczbę incydentów stanowiły fałszywe sklepy internetowe. W roku 2025 ponad połowa zgłoszeń dotyczy już metod związanych z wygasającymi domenami i ich imitacjami.
Konsekwencje dla sektora finansowego
Sektor finansowy stoi przed dużymi wyzwaniami wynikającymi ze wzrostu liczby ataków „na wygasające domeny”. Banki muszą stale aktualizować swoje systemy zabezpieczeń oraz edukować klientów w zakresie nowych zagrożeń.
W praktyce oznacza to wdrażanie systemów monitorujących rejestrację podobnych nazw domen oraz automatyczne blokowanie podejrzanych transakcji przekraczających określone kwoty bez dodatkowej autoryzacji. Ponadto coraz powszechniejsze stają się obowiązkowe szkolenia dla klientów korzystających z usług online oraz kampanie informacyjne prowadzone przez instytucje takie jak CERT Polska.
Mimo tych działań Komisja Nadzoru Finansowego wskazuje na wzrost reklamacji dotyczących nieautoryzowanych operacji o ponad 30% w porównaniu do roku poprzedniego, co świadczy o skali problemu i konieczności dalszych inwestycji w bezpieczeństwo cyfrowe.
Perspektywy i wyzwania
Eksperci prognozują dalszą eskalację zagrożeń związanych z cyberprzestępczością finansową w Polsce. Szczególnie narażone będą małe i średnie przedsiębiorstwa, które często padają ofiarą oszustw związanych z fałszywymi fakturami czy przelewami korporacyjnymi realizowanymi za pomocą przejętych kont.
Dodatkowym wyzwaniem jest rosnące wykorzystanie technologii deepfake w kontaktach telefonicznych przypominających rozmowy z infolinią bankową – taka forma socjotechniki utrudnia identyfikację prawdziwego rozmówcy przez klienta.
Automatyzacja ataków za pomocą botów monitorujących rejestry domen oraz analiza publicznych danych umożliwia szybkie wykrywanie okazji do nabycia kolejnych „wygasających” adresów internetowych przez przestępców.
Kampanie edukacyjne oraz nowoczesne narzędzia oferowane przez CERT Polska pomagają jednak użytkownikom lepiej rozpoznawać zagrożenia i minimalizować ryzyko utraty środków.
Praktyczne porady dla użytkowników
Aby skutecznie chronić swoje konto bankowe przed atakami „na wygasające domeny”, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad bezpieczeństwa online. Przede wszystkim należy unikać klikania w linki przesyłane SMS-em lub e-mailem – zamiast tego zawsze ręcznie wpisuj adres banku w przeglądarce internetowej.
Kolejnym ważnym krokiem jest sprawdzanie czy strona posiada ważny certyfikat SSL (symbol kłódki przy adresie) oraz czy adres URL jest zgodny z oficjalnym adresem instytucji finansowej. Fałszywe strony często używają protokołu HTTP zamiast HTTPS lub mają drobne literówki w nazwie domeny.
Dobrze jest także korzystać z powiadomień push dostępnych w aplikacjach bankowych – informują one o każdej próbie wykonania transakcji i pozwalają szybko reagować w przypadku nieautoryzowanych działań. Używanie kart wirtualnych podczas zakupów online dodatkowo ogranicza ryzyko nadużyć finansowych.
Podsumowanie: znaczenie edukacji i współpracy w walce z cyberprzestępczością
Ataki na wygasające domeny to jedno z najgroźniejszych wyzwań dla bezpieczeństwa finansowego użytkowników internetu w Polsce w roku 2025. Ich sukces opiera się przede wszystkim na ludzkim czynniku – łatwości wywołania paniki i mechanicznego reagowania na alarmujące komunikaty.
Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom, konieczne jest stałe podnoszenie świadomości cyfrowej społeczeństwa oraz rozwijanie technologicznych mechanizmów ochronnych przez instytucje finansowe i organy nadzorujące rynek.
Do końca bieżącego roku planowane jest wdrożenie centralnego rejestru domen bankowych nadzorowanego przez UOKiK oraz obowiązkowa dwuskładnikowa autoryzacja transakcji powyżej określonej kwoty. Takie rozwiązania mają ograniczyć możliwość wykorzystania wygasłych adresów przez przestępców oraz poprawić bezpieczeństwo transakcji online.
Jak zauważa Marcin Dudek z CERT Polska: „Bezpieczeństwo cyfrowe to wspólne zadanie instytucji i każdego użytkownika internetu – tylko razem możemy być krok przed cyberprzestępcami.”
