Rok 2024 zapowiada się jako kolejny rok pełen zmian dla klientów bankowych. Czekają nas sequele dwóch „przebojów finansowych regulacji” – hipotek z dopłatami i wakacji kredytowych. Nie tylko jednak te zmiany będą miały miejsce. Przedstawimy również inne kluczowe zmiany, które dotkną klientów na rynku bankowym.
Spis treści:
Instytucje pożyczkowe pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego
Nowy rok przynosi poważne zmiany dla instytucji pożyczkowych. Dotychczas podmioty udzielające pożyczek na własne ryzyko znajdowały się na marginesie regulacji rynku finansowego. Jednak od 1 stycznia 2024 roku, instytucje pożyczkowe będą pod pełnym nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).
Minimalny kapitał zakładowy instytucji pożyczkowej wzrósł do 1 mln złotych, a wymaganą formą prawną stała się spółka akcyjna lub spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z radą nadzorczą. KNF będzie otrzymywać regularnie sprawozdania od pożyczkodawców, a także przyjrzy się kwestiom przestrzegania limitów kosztów pożyczek.
Te zmiany są wynikiem nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim. Po weryfikacji nowych wymogów, liczba aktywnych firm pożyczkowych może okazać się niższa niż sugeruje to zawartość poprzedniego rejestru, jednakże konsolidacja rynku pożyczek może wprowadzić nowe innowacje.
Rewolucja w lombardach
Kolejne zmiany czekają na lombardy, które są konkurencją dla banków i firm pożyczkowych w specyficznej niszy rynkowej. Długo wydawało się, że lombardy uniknęły regulacji, jednak wchodząca w życie 7 stycznia 2024 roku ustawa o kredycie lombardowym wprowadza szereg nowych obowiązków.
Regulacje te obejmują limity kosztów pożyczki oraz wymóg przeprowadzenia elektronicznej aukcji zastawionego przedmiotu. Lombardy będą miały 6 miesięcy na zgłoszenie się do rejestru prowadzonego przez KNF. Pierwszy okres obowiązywania nowych przepisów pokaże, czy regulacje są wystarczające.
Oczekiwania dotyczące programu „Bezpieczny kredyt 2 procent”
Program „Bezpieczny kredyt 2 procent” cieszył się dużą popularnością w minionym roku. Jednak liczba podpisanych umów przewyższyła oczekiwania, co spowodowało wyczerpanie środków na dopłaty w 2023 i 2024 roku. Bank Gospodarstwa Krajowego ogłosił jednak, że w 2024 roku zostanie wprowadzona nowa propozycja skierowana do kredytobiorców. Oczekuje się, że nowy program będzie minimalizować wpływ na ceny nieruchomości.
Przedłużenie ustawowych wakacji kredytowych
Projekt nowelizacji ustawy dotyczący przedłużenia ustawowych wakacji kredytowych również budzi wiele dyskusji. Zgodnie z projektem, kredytobiorcy będą mieli możliwość odroczenia spłaty 4 rat w roku 2024. Warunkiem uprawniającym do odroczenia rat będzie przekroczenie progu relacji raty do dochodu na poziomie 35 procent.
Projekt ten spotkał się z krytyką zarówno ze strony banków, jak i organizacji reprezentujących kredytobiorców. Warto jednak zauważyć, że pomysł na przedłużenie wakacji kredytowych powiela błędy poprzedniej edycji, skupiając się na kredytach hipotecznych, których raty nie wzrosły w wyniku wzrostu stóp rynkowych.
Projekt ten będzie procedowany w ekspresowym tempie, aby możliwe było skorzystanie z zawieszenia rat w pierwszym kwartale 2024 roku.
Nowy wskaźnik WIRON na rynku hipotek
Banki nie spieszą się z wprowadzaniem do oferty kredytów hipotecznych opartych na wskaźniku WIRON. Jednak w 2023 roku ING Bank Śląski jako jedyna instytucja w pełni dokonała takiego przeskoku. WIRON ma szansę wprowadzić nową dynamikę do międzybankowej konkurencji, jednak na razie oczekiwania te nie zostały spełnione.
Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych ustalił termin wprowadzenia WIRON na rok 2027. Niemniej jednak, w 2024 roku można się spodziewać, że pojawią się co najmniej kilka nowych produktów hipotecznych opartych na tym wskaźniku.
Blokada PESEL w pełnej wersji
Od 1 czerwca 2024 roku będzie obowiązywać pełna wersja blokady PESEL. Oznacza to, że numer PESEL można będzie zastrzec, co utrudni działanie przestępcom wykorzystującym dane osobowe klientów. Blokada PESEL będzie miała wiele praktycznych zastosowań, takich jak uniemożliwienie zaciągania zobowiązań czy zabezpieczenie majątku przed socjotechnicznymi sztuczkami.
MiCA – regulacje dotyczące kryptoaktywów
W 2023 roku unijne regulacje dotyczące cyfrowych aktywów przybrały finalną formę. Regulacje te wprowadzają zasady dotyczące takich kwestii jak tokeny płatnicze czy stablecoiny. Emitentom narzucono szereg obowiązków informacyjnych, a dostawcom usług związanych z kryptoaktywami wprowadzono wymogi zbieżne z oczekiwaniami dla instytucji płatniczych.
Zmiany te będą stopniowo wprowadzane, a terminy dostosowania się instytucji nadzorujących rynek finansowy mogą być różne w poszczególnych krajach.
Pozostałe zmiany
Warto zwrócić uwagę na kilka kolejnych regulacji, które czekają na wprowadzenie. Projekt ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności produktów i usług przez podmioty gospodarcze ma na celu realizację zaleceń Europejskiego Aktu o Dostępności. Wprowadza on zasady projektowania interfejsów użytkownika, które umożliwią korzystanie z nich osobom z różnymi ograniczeniami funkcjonalnymi.
W 2024 roku będzie miała miejsce również regulacyjna obróbka pakietu „PSD3 plus PSR”. Zawiera ona przepisy dotyczące m.in. odpowiedzialności finansowej za oszustwa „na wnuczka” oraz opcję wypłaty gotówki w sklepach bez konieczności dokonywania zakupów.
Podsumowując, rok 2024 przynosi wiele zmian dla klientów bankowych. Od nadzoru nad instytucjami pożyczkowymi po regulacje dotyczące kredytów hipotecznych i kryptoaktywów, klientów czekają nowe wyzwania i możliwości. Ważne jest, aby być świadomym tych zmian i dostosować swoje działania do nowych przepisów.
