Kredyty frankowe są przedmiotem już 140.000 sporów pomiędzy konsumentami a bankami w Polsce. Wielu frankowiczów pozwało banki, twierdząc, że klauzule umowne w umowach kredytowych były nieuczciwe i abuzywne. W 2021 roku Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) przystąpił do jednej z tych spraw, składając pozew przeciwko bankowi. Sprawa ta wkrótce trafiła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), który wydał przełomowy wyrok dotyczący możliwości żądania przez banki roszczeń za korzystanie z kapitału w przypadku unieważnienia umowy „frankowej”.
Spis treści:
Pytanie prejudycjalne do TSUE
Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia, rozpatrujący sprawę RPO przeciwko bankowi w sprawie kredytu frankowego, zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym. Pytanie to dotyczyło możliwości żądania przez banki roszczeń za korzystanie z udostępnionego w ramach kredytu kapitału w przypadku unieważnienia umowy „frankowej”. TSUE podjął się odpowiedzi na to pytanie, co miało ogromne znaczenie dla rozstrzygnięcia spraw „frankowych” w Polsce.
Wyrok TSUE
15 czerwca 2023 roku TSUE wydał przełomowy wyrok w sprawie kredytów frankowych. Trybunał orzekł, że banki nie mogą żądać od kredytobiorców wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku unieważnienia umowy „frankowej”. Wyrok ten otworzył drogę do rekompensat dla tysięcy frankowiczów, którzy wygrali spory sądowe z bankami dotyczące klauzul abuzywnych w umowach kredytowych.
Stanowisko RPO
Rzecznik Praw Obywatelskich, będący stroną w sprawie kredytu frankowego, przedstawił swoje stanowisko przed sądem. RPO podkreślił, że wyrok TSUE ma ogromne znaczenie dla wszystkich spraw „frankowych” w Polsce. Trybunał jednoznacznie stwierdził, że po unieważnieniu umowy kredytowej z powodu nieuczciwych warunków, konsument ma prawo żądać od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot rat miesięcznych i kosztów wykonania umowy. Natomiast banki nie mogą dochodzić od konsumentów roszczeń za korzystanie z kapitału.
RPO podkreślił, że przyznanie bankom takiego prawa byłoby sprzeczne z prawem unijnym i zasadą proporcjonalności. Banki nie powinny czerpać korzyści ze swojej nieuczciwości. Wyrok TSUE stanowi ważny precedens dla rozwiązywania sporów „frankowych” przed polskimi sądami.
Wpływ wyroku na przyszłe sprawy
Wyrok TSUE ma wpływ nie tylko na konkretną sprawę RPO przeciwko bankowi, ale również na inne sprawy „frankowe” w Polsce. Sądy polskie muszą teraz uwzględnić wyrok TSUE i zastosować go w swoich rozstrzygnięciach. Konsumenci mają teraz większe szanse na uzyskanie rekompensat za nieuczciwe klauzule w umowach kredytowych.
Sądy będą musiały ocenić, czy umowa kredytowa jest nieważna w całości ze względu na nieuczciwe warunki. Jeśli tak, konsument ma prawo żądać od banku zwrotu wszystkich kwot pobranych na podstawie tej umowy, a także rekompensaty wykraczającej poza zwrot rat miesięcznych i kosztów wykonania umowy.
Proces sądowy
Sprawa RPO przeciwko bankowi w sprawie kredytu frankowego teraz czeka na rozstrzygnięcie przez sąd. Sąd będzie musiał zbadać umowę kredytową pod kątem abuzywnych klauzul i stwierdzić, czy umowa jest nieważna w całości lub czy może być uzupełniona w przypadku stwierdzenia abuzywności postanowień.
Ostateczne rozstrzygnięcie sprawy będzie miało duże znaczenie dla innych podobnych sporów w Polsce. Wyrok TSUE stanowi wytyczne dla polskich sądów, które będą musiały uwzględnić ten precedens w swoich rozstrzygnięciach.
Reakcje frankowiczów i banków
Frankowicze, którzy wygrali swoje spory sądowe z bankami, cieszą się z wyroku TSUE. Daje im to nadzieję na uzyskanie sprawiedliwości i rekompensat za trudności, jakie mieli związane z kredytami frankowymi. Banki natomiast są zaniepokojone wyrokiem TSUE, ponieważ oznacza to dla nich konieczność wypłacenia rekompensat konsumentom.
Podsumowanie
Wyrok TSUE w sprawie kredytów frankowych ma ogromne znaczenie dla tysięcy frankowiczów w Polsce. Banki nie mogą żądać od kredytobiorców rekompensaty za korzystanie z kapitału w przypadku unieważnienia umowy „frankowej”. Wyrok ten otwiera drogę do rekompensat dla konsumentów, którzy wygrali spory z bankami dotyczące nieuczciwych klauzul w umowach kredytowych. Sądy polskie będą musiały uwzględnić ten wyrok i zastosować go w swoich rozstrzygnięciach. Jest to ważny precedens dla przyszłych sporów „frankowych” i daje nadzieję konsumentom na uzyskanie sprawiedliwości.
