Często przedstawiani jako obciążenie dla społeczeństwa, frankowicze ciągle zmagają się z negatywnym wizerunkiem tworzonym przez sektor bankowy. Banki, trzymając się strategii tworzenia mitu „wszyscy za to zapłacimy”, starają się przekonać opinię publiczną, że zwykli obywatele poniosą koszty wynikające z problematycznej sytuacji kredytobiorców we frankach szwajcarskich. Jednak prawnicy zaznaczają, że to banki, które znacznie na nich zarobiły, powinny odpowiedzieć za skutki kontrowersyjnych decyzji finansowych.
Spis treści:
Kluczowe Rozstrzygnięcie Trybunału: Nieważność Umowy Kredytowej i Roszczenia Banków
Frankowicze z niecierpliwością oczekują na kluczowe rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie roszczeń banków dotyczących wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej. Związek Banków Polskich twierdzi, że wygrana frankowiczów miałaby niszczący wpływ na sektor bankowy, a koszty te ostatecznie musieliby ponieść wszyscy klienci banków. Jednak adwokaci reprezentujący kredytobiorców są zdecydowani: to banki ponoszą odpowiedzialność, więc powinny też ponieść konsekwencje.
Wyrok TSUE 15 Czerwca 2023: Co oznacza Wygrana Frankowiczów?
16 lutego Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości wydał opinię, która ma kluczowe znaczenie dla kredytobiorców. Dokument ten zawierał odpowiedzi na pytanie, czy banki mają prawo do żądania od klientów wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Rzecznik stwierdził, że dyrektywa konsumencka (dyrektywa 93/13) przeszkadza w egzekwowanie takich żądań przez banki. Zgodnie z tą opinią, kredytobiorca może natomiast żądać takiego wynagrodzenia na podstawie prawa krajowego. Jakie kroki podejmą banki, jeśli ten scenariusz zostanie potwierdzony?
Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek, podczas konferencji prasowej, zauważył, że sektor bankowy jest świadomy, że wyrok TSUE może pokrywać się z opinią wyrażoną przez Rzecznika. Przedstawiciel sektora bankowego zwrócił również uwagę na potencjalne skutki finansowe i społeczne pozytywnego dla frankowiczów rozstrzygnięcia unijnego trybunału.
Bezprecedensowe Koszty Wygranej Frankowiczów
Gdy Komisja Nadzoru Finansowego przedstawia „czarny scenariusz” dla sektora bankowego, liczby są zatrważające. Wygrana frankowiczów mogłaby kosztować sektor bankowy nawet 100 mld zł, stanowiąc poważne zagrożenie dla możliwości finansowania przedsiębiorstw. Powstałaby konieczność zwiększenia rezerw bankowych, a dostęp do kredytów zostałby ograniczony. Zdecydowanie, skutki takiego wydarzenia odczułby każdy – twierdzi szef jednej z najważniejszych instytucji bankowych.
Prezes tej instytucji porównuje również sytuację frankowiczów z pozycją kredytobiorców zaciągających kredyty w złotówkach.
Przypomina, że frankowicze będą w stanie uniknąć odsetek i kosztów bankowych, podczas gdy kredytobiorcy złotówkowi muszą spłacić wszystkie koszty kredytu. Według niego, taka sytuacja oznaczałaby niesprawiedliwe traktowanie kredytobiorców, transferując ogromne sumy pieniężne do frankowiczów i dyskryminując kredytobiorców złotówkowych.
Wybór Między Sądem a Negocjacjami
Choć frankowicze kontynuują rozmowy z bankami, wiele przypadków kończy się wyborem drogi sądowej. Na obronę kredytobiorców wchodzą prawnicy z doświadczeniem w tej sprawie, którzy argumentują, że nadchodzące rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości UE będzie dotyczyło „sztucznie wykreowanego roszczenia banków”.
Prawnicy wyjaśniają, że orzeczenie TSUE na korzyść kredytobiorców paradoksalnie może zaoszczędzić bankom pieniądze.
Obecnie, te instytucje stworzyły sztuczne roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału i wnoszą pozwy przeciwko klientom. W ten sposób ponoszą ogromne koszty prawne, opłaty sądowe czy apelacji od wyroków, które przegrywają.
Unikanie tych kosztów jest możliwe – wystarczy po prostu przestać to robić.
Nowe Roszczenia Banków: Niesprawiedliwość czy Konieczność?
Podczas gdy banki przegrywają sprawy o unieważnienie umów kredytowych, zaczynają pojawiać się głosy, że nie chcą one zostawić kredytobiorców z tzw. „kredytem bez oprocentowania”.
W polskim systemie prawnym jednak już istnieje sankcja „darmowego kredytu”. Banki stwierdzają, że darmowe kredyty nie istnieją, ale w rzeczywistości takie kredyty są przewidziane w ustawie o kredycie konsumenckim.
Prawo wyraźnie mówi, że w przypadku stosowania przez bank nieuczciwych zapisów, tak zwanych klauzul abuzywnych, kredyt powinien być bez oprocentowania.
W takim kontekście, powstaje pytanie: czy banki pomyślały o tym zanim wprowadziły wadliwe kredyty?
Frankowicze kontra Kredytobiorcy Złotowi: Niesłuszne Porównania
Według ekspertów porównywanie sytuacji frankowiczów do kredytobiorców złotowych to niesłuszne działanie. Sektor bankowy kreuje negatywny obraz frankowiczów, próbując przekonać opinię publiczną, że „wszyscy zapłacimy za frankowiczów”. Tak naprawdę, za tzw. aferę frankową powinny zapłacić same banki, które do niej doprowadziły.
Ustawa „Antypozwowa”: Ochrona Banków czy Ograniczenie Konsumentów?
Projekt ustawy frankowej ma być odpowiedzią sektora bankowego na rozstrzygnięcia TSUE, które dotychczas dawały przewagę kredytobiorcom. Jednak zdaniem prawników, prace nad ustawą stanowiącą tarczę dla banków, mogą być zawieszone do czasu wyborów parlamentarnych. W praktyce, ta ustawa mogłaby blokować możliwość pozywania banków przez kredytobiorców.
Aktualnie, ta ustawa jest nazywana „antypozwową”, ponieważ ogranicza dostęp kredytobiorców do sądu. Banki czekają na nią z nadzieją, że pozwoli im zawierać ugody, a następnie złożyć pozwy przeciwko Skarbowi Państwa o odszkodowanie. Z tego powodu, wszyscy obywatele mogliby stracić na tej ustawie.
Co ciekawe, pomimo tych kontrowersji, sektor bankowy raportuje rekordowe zyski. Raporty finansowe wskazują, że rok 2022 przyniósł bankom 13,1 mld zł czystego zysku, co oznacza prawie 120% wzrost w porównaniu do roku 2021. Ten trend kontynuuje się także w pierwszym kwartale 2023 roku. Dlatego niektórzy zastanawiają się, dlaczego banki chcą przekonać opinie publiczną, że „wszyscy zapłacimy za frankowiczów”, skoro są w stanie generować takie zyski.
