Sektor bankowy to temat, który przywołuje w nas wiele skrajnych emocji. Z jednej strony, m.in. ze względu na ofertę depozytową, jest to jedna z gałęzi gospodarki, która powinna cechować się szeroko pojętym zaufaniem publicznym. Odnosząc się do całokształtu tego sektora możemy stwierdzić, że jest to pojęcie prawdziwe. Z drugiej strony, niejednokrotnie zdarza się, że słyszymy informacje, które mówią o problemach finansowych wielu banków. Ostatnio, za sprawą takich właśnie trudności, dość głośno jest o Getin Noble Banku. Zdaniem Narodowego Banku Polskiego, formalna upadłość tego podmiotu wiązałaby się z koniecznością wypłaty klientom blisko 36 mld zł. Te z kolei miałyby popłynąć z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Tak się jednak nie stało, bo jak możemy się dowiedzieć, wspomniane środki przekraczały możliwości instytucji. Co więcej, jak wskazuje NBP, Getin Noble Bank był znacznym obciążeniem dla sektora bankowego w Polsce. To właśnie m.in. dlatego zdecydowano się na jego restrukturyzację.
Spis treści:
Stabilność systemu bankowego w Polsce
Patrząc na problemy Getin Noble Banku możemy zastanawiać się, czy sektor bankowy w Polsce jest stabilny i czy tak naprawdę powinien cieszyć się zaufaniem publicznym? Skoro mamy do czynienia z bankructwami tak wielkich podmiotów, to czy aby na pewno konkurenci mogą pochwalić się zadowalającą sytuacją finansową?
Pośród powyższych pojęć z pewnością mamy do czynienia z zagadnieniem ryzyka, które w tym aspekcie jest rozpatrywane pod kątem szeroko pojętej stabilności. Co ciekawe, w myśl raportu o „stabilności systemu finansowego”, opublikowanego przez NBP, możemy dowiedzieć się, że wspomniane ryzyko, dzięki restrukturyzacji Getin Noble Banku, uległo znacznej redukcji.
Co więcej, jak wskazuje opracowanie, „zarażanie” innych podmiotów, dotyczące możliwości dalszych niewypłacalności z sektora bankowości, zostało niemalże wyeliminowane. Poza tym, jak zauważa NBP, działający dotychczas mechanizm funkcjonuje w prawidłowy sposób i przyczynia się do uniknięcia negatywnych skutków związanych z upadłością.
Efekt wdrożonych działań widać m.in. na przykładzie depozytów, które sumarycznie były warte blisko 40 mld zł. Zostały one ochronione, co nie byłoby możliwe, gdybyśmy mówili o upadłości banku.
W takiej sytuacji klienci musieliby zwrócić się po środki do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, który w rzeczywistości nie dysponuje takimi kwotami. Co istotne, likwidacja Getin Noble Banku w myśl procedury upadłościowej doprowadziłaby dodatkowo do konieczności odbudowy środków BFG przez pozostałe banki.
Restrukturyzacja, a wpływ na sektor bankowy
Przymusowa restrukturyzacja Getin Noble Banku wiązała się z wieloma podjętymi działaniami. Niemniej jednak przyczyniła się nie tylko do konieczności podjęcia konkretnych decyzji, ale też zmusiła do oceny sektora bankowego, która wymienia niektóre słabe punkty. Co ciekawe, nadal możemy spotkać się z podmiotami, które charakteryzują się niskimi współczynnikami kapitałowymi. A to oznacza, że ich sytuacja finansowa może nie być tak stabilna, jak mogłoby się wydawać. Abstrahując od tego, wymienione przedsiębiorstwa nie wykazują się jednak znaczącym ryzykiem zarażenia się efektem, jaki wystąpił w Getin Noble Banku.
Dalsze straty, wynikające głównie z kredytów
Restrukturyzacja Getin Noble Banku jest również dobrym momentem na to, aby nieco bardziej pochylić się nad całą branżą. To, co jeszcze nie tak dawno wydawało się nierealne, okazało się faktem. Jedną z głównych działalności wspomnianych podmiotów finansowych jest udzielanie kredytów.
To właśnie ta gałąź została wzięta pod uwagę. Jak się okazuje, Narodowy Bank Polski zwraca uwagę na wszelkiego rodzaju straty oraz opóźnienia w spłatach tych zadłużeń. Analizując pierwsze półrocze 2022 roku możemy dowiedzieć się, że owe straty są zbliżone do historycznie niskich wartości z 2021 roku oraz znacznie niższe niż w okresie przed pandemią wywołaną przez Covid-19.
Dość stabilna sytuacja nie oznacza jednak, że sytuacja będzie trwać w nieskończoność. Według dotychczasowych prognoz oczekuje się pogorszenia koniunktury gospodarczej, co w konsekwencji może przełożyć się na wzrost strat kredytowych. Warto zwrócić uwagę na to, że predykcje NBP mogą spełnić się w rzeczywistości.
Niski wzrost gospodarczy i wysoki poziom inflacji przełożą się m.in. na zdecydowanie trudniejszą sytuację na rynku pracy. To z kolei doprowadzi do szeroko pojętego spadku bogactwa, a w rezultacie przyczyni się do zwiększonych zaburzeń dotyczących spłat kredytów. Konsekwencją tego będzie rosnąca strata banków w tym wymiarze.
Warto zwrócić uwagę również na to, że w odniesieniu do niektórych sektorów, już teraz zanotowano wzrost ryzyka kredytowego. Taka sytuacja odnosi się głównie do kredytów kierowanych dla rolników i indywidualnych przedsiębiorców. Wspomniany wzrost ryzyka jest również widoczny wśród branż, które silnie odczuły wysokie ceny surowców i energii elektrycznej. Tutaj należy wymienić ochronę zdrowia, motoryzację czy szeroko pojęte przetwórstwo przemysłowe.
Czy podwyższone ryzyko dotyczy również gospodarstw domowych?
W wielu przypadkach najciekawsza sytuacja toczy się wokół gospodarstw domowych. Wiele osób z pewnością zastanawia się, czy wspomniana restrukturyzacja może wpłynąć na budżety domowe. Otóż, jak zauważają analitycy banku centralnego, najsilniejsze ryzyko zostało zauważone m.in. wśród branż, których działalność mocno ograniczyła pandemia. Zaliczamy tu większość lokali gastronomicznych, kina czy galerie handlowe.
Odnosząc się do indywidualnych kredytobiorców, czyli osób fizycznych, należy zauważyć, że największe trudności dopiero przed nimi. Jak wynika z raportu, tzw. kredytobiorcy konsumpcyjni są najbardziej podatni na prognozowany w niedalekiej przyszłości spadek realnych płac i szeroko pojęty wzrost kosztów utrzymania. Oznacza to, że zagrożeni są najbardziej Ci, którzy charakteryzują się niepewną, słabą sytuacją na rynku pracy. Ich dynamika płac może być niewystraczająca do pokrycia części, bądź całości dotychczasowych zobowiązań.
