WIBOR (Warsaw Interbank Offer Rate) to stopa procentowa, na podstawie której banki udzielają pożyczek. Jego wartość jest uzależniona od wzrostu stóp procentowych w Polsce. Im jest wyższy, tym kredytobiorcy płacą większe raty. Większość Polaków krytykuje istnienie WIBOR-u, dlatego ma on zostać zastąpiony innym wskaźnikiem- WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight). Czym różnią się oba wskaźniki? Czy WIRON okaże się korzystniejszy dla kredytobiorców? Od czego zależy jego wartość?
Spis treści:
W jaki sposób ustala się oprocentowanie kredytów w Polsce?
Codziennie o godzinie 11:00, na podstawie informacji zebranych od banków, do publicznej wiadomości zostaje podany wskaźnik WIBOR. Większość polskich banków nie tylko nie martwi się brakiem płynności finansowej, ale wręcz może pochwalić się dużymi rezerwami pieniężnymi. W tej sytuacji pojawiają się negatywne opinie na temat WIBORU, który powoli staje się praktycznie fikcyjnym wskaźnikiem.
Rada Polityki Pieniężnej decyduje o wysokości stopy depozytowej i stopy lombardowej, a wartość wskaźnika WIBOR musi mieścić się między nimi. Im wyższe są stopy procentowe, tym wyższy jest WIBOR, a co za tym idzie- rata kredytu. Eksperci twierdzą, że zmieniając poziomy stóp procentowych, Rada Polityki Pieniężnej reguluje gospodarkę. Dąży do pobudzenia jej w kryzysie oraz hamuje przy zbyt dużym popycie i groźbie gwałtownych zmian cen na wyższe.
Co dla kredytobiorców oznacza zmiana WIBOR-u na WIRON?
W związku z planowaną reformą wskaźników referencyjnych w Polsce, została powołana Narodowa Grupa Robocza do spraw reformy wskaźników referencyjnych (NGR). Według Ministerstwa Finansów grupa powstała po to, by opracować odpowiedni harmonogram działań, dzięki któremu w sprawny i bezpieczny sposób zostaną wdrożone poszczególne elementy procesu, zmieniającego wskaźnik referencyjny stopy procentowej WIBOR na wskaźnik referencyjny WIRON.
Zadaniem Narodowej Grupy Robotniczej będzie przystosowanie systemów rozliczeń i obrotu, a także tabel odsetkowych do nowego wskaźnika referencyjnego. Grupa będzie miała również na uwadze oprocentowanie obligacji. Jej celem jest przedstawienie scenariusza działania dotyczącego zmiany wskaźnika WIBOR na WIRON, a w październiku została przedstawiona Mapa Drogowa tego procesu.
Jakie zmiany czekają nas po wprowadzeniu wskaźnika WIRON?
GPW Benchmark S.A. został administratorem wskaźników referencyjnych (który działa na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego wydanego w oparciu o art. 34 Rozporządzenia o Wskaźnikach Referencyjnych), w tym wskaźnika WIRON. W ciągu najbliższych lat ma on stać się najważniejszym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej, który będzie stosowany w umowach finansowych, takich jak na przykład kredyty hipoteczne. Dotyczyć będzie także instrumentów finansowych takich jak papiery dłużne.
Już w grudniu tego roku banki będą przedstawiały oferty kredytowe w oparciu o nowy wskaźnik referencyjny WIRON. Jednocześnie będą funkcjonować kredyty indeksowane przez WIBOR. Jednak już teraz mówi się o tym, że część banków zdecyduje się na całkowitą rezygnację z WIBORU i oparcie swojej oferty na kredytach ze wskaźnikiem WIRON. Indeks ten będzie się opierać na transakcjach depozytowych, które zawierane będą przez podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi a także z dużymi przedsiębiorstwami. Ze względu na cykl obowiązywania, WIRON ma okazać się korzystniejszy dla kredytobiorców.
Na dzień dzisiejszy wysokość raty kredytu jest zależna od WIBOR-u, wybranego przez wnioskodawcę na okres trzech lub sześciu miesięcy. WIRON natomiast, z założenia ma być jednodniowym wskaźnikiem. Oznacza to zatem, że ostateczną wysokość raty kredytu klient banku pozna dopiero w dniu spłaty.
Bazowanie na stawkach WIBOR 3M oraz 6M, kończyło się dużo gwałtowniejszym wzrostem rat, niż stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. Stąd nastąpiło powszechne zaniepokojenie dotyczące wskaźnika WIBOR. Jednak według ekspertów, korzyści wynikające z wdrożenia nowej stawki będą odczuwalne dopiero po kilku kolejnych podwyżkach. Poza tym może dojść do sytuacji, że międzynarodowi inwestorzy będą wymagali dalszego stosowania WIBOR-u dla obligacji skarbowych ze zmienną stopą procentową a także na potrzeby transakcji swapowych pomiędzy bankami. Dlatego przynajmniej do 2025 roku WIRON nie zastąpi całkowicie WIBOR-u.
Kiedy zostanie wprowadzony WIRON?
Reforma wskaźników referencyjnych to proces długotrwały, dlatego zostanie on rozłożony w czasie. Mapa Drogowa, reprezentująca Narodową Grupę Roboczą twierdzi, że projekt zostanie całkowicie wdrożony w życie do końca 2024 roku. Należy jednak zaznaczyć, że już w grudniu 2022 roku banki będą miały możliwość oferowania nowych produktów finansowych (w tym kredytów hipotecznych), które będą opierały się na nowym wskaźniku WIRON.
Jednocześnie nadal będzie można skorzystać z oferty bazującej na wskaźniku WIBOR. Do całkowitego wycofania wskaźnika WIBOR oraz WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate), według planu Narodowej Grupy Robotniczej, ma dojść na początku 2025 roku.
