Narodowy Bank Polski opublikował w poniedziałek najnowsze dane o inflacji za maj 2025 roku, które przynoszą mieszane sygnały dla polskiej gospodarki. Inflacja bazowa, kluczowy wskaźnik dla banku centralnego, wyniosła 3,3 procent rok do roku, podczas gdy inflacja konsumencka ukształtowała się na poziomie 4,0 procent. Ta różnica 0,7 punktu procentowego między wskaźnikami pokazuje, że presja cenowa koncentruje się głównie w obszarze żywności i energii, podczas gdy ceny pozostałych dóbr i usług rosną w umiarkowanym tempie. Dane te mogą mieć kluczowe znaczenie dla przyszłych decyzji Rady Polityki Pieniężnej dotyczących stóp procentowych oraz wpłyną na koszty kredytów i oprocentowanie oszczędności Polaków.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jaka jest różnica między inflacją bazową a konsumencką? | Inflacja bazowa (3,3%) wyklucza ceny żywności i energii, pokazując podstawowe trendy cenowe w gospodarce. |
| Czy NBP obniży stopy procentowe w 2025 roku? | Prezes Glapiński sygnalizuje możliwość obniżki, jeśli inflacja zbliży się do 3,5 procent w kolejnych miesiącach. |
| Co oznaczają te dane dla kredytobiorców? | Spadająca inflacja bazowa zwiększa szanse na tańsze kredyty, ale decyzje RPP zależą od dalszych trendów. |
Spis treści:
Kluczowe dane NBP za maj 2025 – analiza liczb
Majowe dane Narodowego Banku Polski pokazują wyraźny spadek inflacji bazowej do poziomu 3,3 procent rok do roku, co stanowi najniższy wynik od stycznia 2024 roku. Ten wskaźnik, który wyklucza zmienne ceny żywności i energii, jest szczególnie istotny dla Rady Polityki Pieniężnej przy podejmowaniu decyzji o stopach procentowych. Inflacja konsumencka, choć nadal wyższa, również wykazuje tendencję spadkową, zmniejszając się o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z kwietniem. Różnica między tymi wskaźnikami wskazuje na to, że podstawowe procesy cenowe w gospodarce ulegają stabilizacji, podczas gdy wahania cen żywności i energii nadal wpływają na odczucia konsumentów.
Trendy w porównaniu z poprzednimi miesiącami
Analiza danych z ostatnich miesięcy pokazuje konsekwentny spadek inflacji bazowej maj 2025 w stosunku do wcześniejszych okresów. W styczniu 2025 roku wskaźnik ten wynosił 4,1 procent, w marcu spadł do 3,8 procent, a w kwietniu do 3,5 procent. Ta systematyczna poprawa sytuacji inflacyjnej wynika z kilku czynników, w tym stabilizacji łańcuchów dostaw, umocnienia złotego oraz skuteczności polityki monetarnej NBP. Inflacja konsumencka również wykazuje trend spadkowy, choć wolniejszy niż inflacja bazowa, co potwierdza, że presja cenowa koncentruje się głównie w sektorach żywności i energii. Eksperci zwracają uwagę, że taki rozkład inflacji jest korzystny dla perspektyw polityki monetarnej.
Pozycja względem celu inflacyjnego NBP
Cel inflacyjny Narodowego Banku Polski wynosi 2,5 procent z dopuszczalnym odchyleniem plus minus jeden punkt procentowy. Obecny poziom inflacji bazowej 3,3 procent mieści się w górnej części tego przedziału, co sygnalizuje, że bank centralny osiąga postępy w powrocie do stabilności cenowej. Inflacja konsumencka na poziomie 4,0 procent nadal przekracza górną granicę celu, ale jej spadkowy trend jest obiecujący. Rada Polityki Pieniężnej wielokrotnie podkreślała, że decyzje o stopach procentowych będą uzależnione od trwałości procesu dezinflacji oraz perspektyw powrotu inflacji do celu w średnim okresie. Obecne dane wzmacniają argumenty zwolenników łagodzenia polityki monetarnej.
Czynniki wpływające na majowe wyniki inflacyjne
Spadek inflacji bazowej maj 2025 do poziomu 3,3 procent wynika z kombinacji czynników krajowych i międzynarodowych. Kluczową rolę odegrała stabilizacja cen energii dzięki rządowemu programowi „Tarcza Energetyczna 2025”, który ograniczył wzrost kosztów prądu i gazu dla gospodarstw domowych. Dodatkowo, umocnienie złotego do poziomu 4,33 za euro wspierało import i ograniczało presję cenową na towary importowane. Wolniejszy wzrost płac w sektorze prywatnym oraz umiarkowana dynamika popytu konsumpcyjnego również przyczyniły się do łagodzenia presji inflacyjnej. Sektor usług, który wcześniej napędzał inflację, wykazał oznaki stabilizacji cenowej.
Wpływ polityki energetycznej na inflację
Program „Tarcza Energetyczna 2025” okazał się kluczowym instrumentem w walce z inflacją, ograniczając wzrost cen energii dla końcowych odbiorców. Dzięki dopłatom rządowym do rachunków za prąd i gaz, ceny energii dla gospodarstw domowych wzrosły jedynie o 2,1 procent rok do roku, podczas gdy bez interwencji wzrost mógłby sięgnąć 8-10 procent. Ta stabilizacja miała bezpośredni wpływ na inflację konsumencką i pośrednio wpłynęła na koszty produkcji w wielu sektorach gospodarki. Eksperci podkreślają, że bez tej interwencji różnica między inflacją bazową a konsumencką byłaby znacznie większa, co mogłoby skomplikować decyzje Rady Polityki Pieniężnej dotyczące stóp procentowych.
Dynamika cen żywności i jej znaczenie
Ceny żywności, które są wyłączone z inflacji bazowej, wykazały w maju wyraźne spowolnienie dynamiki wzrostu do 5,1 procent z 6,3 procent w kwietniu. Ten spadek wynikał głównie z dobrych zbiorów w Unii Europejskiej, niższych kosztów transportu oraz stabilizacji cen nawozów na rynkach międzynarodowych. Szczególnie widoczne było spowolnienie wzrostu cen mięsa i przetworów mlecznych, które wcześniej napędzały inflację żywnościową. Analitycy przewidują dalsze łagodzenie presji cenowej w tym sektorze w kolejnych miesiącach, co powinno wspierać ogólny proces dezinflacji. Stabilizacja cen żywności ma kluczowe znaczenie dla inflacji konsumencki i odczuć gospodarstw domowych.
Reakcja rynków finansowych i ekspertów
Publikacja danych o inflacji bazowej maj 2025 wywołała pozytywne reakcje na rynkach finansowych, gdzie inwestorzy zaczęli wyceniać większe prawdopodobieństwo obniżek stóp procentowych przez NBP. Rentowności obligacji skarbowych spadły o około 10 punktów bazowych, a złoty umocnił się względem głównych walut. Prezes Adam Glapiński w komentarzu dla mediów stwierdził, że Rada Polityki Pieniężnej będzie uważnie monitorować dalsze dane inflacyjne i rozważy łagodzenie polityki monetarnej, jeśli trend spadkowy się utrzyma. Eksperci z głównych banków komercyjnych coraz częściej prognozują pierwszą obniżkę stóp już w trzecim kwartale 2025 roku. Rynek kontraktów terminowych wycenia obecnie około 75 procent prawdopodobieństwa obniżki o 25 punktów bazowych do września.
Stanowisko Narodowego Banku Polski
Narodowy Bank Polski w oficjalnym komunikacie podkreślił, że spadek inflacji bazowej do 3,3 procent potwierdza skuteczność dotychczasowej polityki monetarnej i wskazuje na postępującą stabilizację procesów cenowych w gospodarce. Bank centralny zwrócił uwagę na konieczność dalszego monitorowania dynamiki płac, oczekiwań inflacyjnych oraz sytuacji na rynku nieruchomości. Rada Polityki Pieniężnej zaznaczyła, że ewentualne decyzje o obniżce stóp procentowych będą uzależnione od trwałości procesu dezinflacji oraz braku ryzyka powrotu presji inflacyjnej w średnim okresie. NBP zapowiedział również publikację zaktualizowanych prognoz makroekonomicznych w lipcu, które uwzględnią najnowsze dane i trendy gospodarcze.
Prognozy głównych instytucji finansowych
Analitycy Credit Suisse prognozują, że inflacja konsumencka spadnie do 3,2 procent do końca 2025 roku, przy założeniu utrzymania obecnej polityki monetarnej i braku znaczących szoków zewnętrznych. Bank Goldman Sachs przewiduje jeszcze szybszy spadek inflacji do 2,8 procent, wskazując na możliwość agresywniejszego cyklu obniżek stóp procentowych. Konsensus rynkowy zakłada, że inflacja bazowa może spaść poniżej 3,0 procent w czwartym kwartale 2025 roku, co otworzyłoby przestrzeń do znaczącego łagodzenia polityki monetarnej. Kluczowe ryzyka dla tych prognoz obejmują ewentualne wzrosty cen ropy naftowej, zmiany w polityce fiskalnej oraz potencjalne zakłócenia w łańcuchach dostaw.
Kontekst międzynarodowy i porównania regionalne
Polska na tle innych krajów Unii Europejskiej prezentuje się coraz korzystniej pod względem dynamiki inflacji. Według najnowszego raportu Komisji Europejskiej z czerwca 2025 roku, Polska znalazła się wśród pięciu państw członkowskich z najszybciej spadającą inflacją. Średnia inflacja w strefie euro wynosi obecnie 3,8 procent, co oznacza, że polska inflacja konsumencka na poziomie 4,0 procent jest tylko nieznacznie wyższa od średniej unijnej. Inflacja bazowa maj 2025 w Polsce jest już niższa niż w większości krajów regionu, co potwierdza skuteczność polskiej polityki monetarnej. Eksperci zwracają uwagę, że Polska może stać się jednym z pierwszych krajów w regionie, które rozpoczną cykl obniżek stóp procentowych.
Wpływ polityki Europejskiego Banku Centralnego
Europejski Bank Centralny utrzymuje restrykcyjną politykę monetarną, ale sygnalizuje możliwość łagodzenia w drugiej połowie 2025 roku, jeśli inflacja w strefie euro będzie spadać zgodnie z prognozami. Ta perspektywa ma pozytywny wpływ na polską gospodarkę poprzez kanał kursowy i handlowy. Umocnienie złotego względem euro wspiera proces dezinflacji w Polsce, ograniczając koszty importu surowców i półproduktów. Dodatkowo, spowolnienie wzrostu cen w krajach będących głównymi partnerami handlowymi Polski przekłada się na niższą presję cenową na towary importowane. Synchronizacja cykli monetarnych w regionie może wspierać stabilność makroekonomiczną i ułatwić proces powrotu inflacji do celu.
Czynniki zewnętrzne wpływające na polską inflację
Ceny ropy naftowej, które obecnie oscylują wokół 85 dolarów za baryłkę, pozostają kluczowym czynnikiem ryzyka dla prognoz inflacyjnych. Stabilizacja na rynkach surowcowych wspiera proces dezinflacji, ale ewentualne wzrosty cen energii mogłyby odwrócić pozytywne trendy. Koszty transportu morskiego i lotniczego, które znacząco spadły w porównaniu z okresem pandemii, również wspierają ograniczanie presji cenowej. Łańcuchy dostaw funkcjonują obecnie sprawnie, co ogranicza ryzyko szoków podażowych. Geopolityczna stabilizacja w regionie oraz poprawa relacji handlowych z kluczowymi partnerami dodatkowo wspierają korzystne perspektywy inflacyjne dla Polski.
Konsekwencje dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw
Spadek inflacji bazowej maj 2025 do 3,3 procent niesie ze sobą konkretne konsekwencje dla codziennego życia Polaków i funkcjonowania przedsiębiorstw. Dla gospodarstw domowych oznacza to stopniową poprawę siły nabywczej, szczególnie w kontekście stabilizacji cen usług i towarów trwałego użytku. Kredytobiorcy mogą liczyć na perspektywę obniżek stóp procentowych, co przełoży się na niższe raty kredytów hipotecznych i konsumpcyjnych. Osoby posiadające oszczędności muszą się jednak liczyć z niższym oprocentowaniem lokat bankowych. Przedsiębiorstwa zyskują większą przewidywalność kosztów operacyjnych, co ułatwia planowanie inwestycji i strategii cenowych. Stabilizacja inflacji wspiera również klimat inwestycyjny i może przyczynić się do ożywienia aktywności gospodarczej.
Wpływ na rynek kredytowy i oszczędności
Perspektywa obniżek stóp procentowych, wynikająca ze spadku inflacji bazowej, już teraz wpływa na oczekiwania uczestników rynku finansowego. Banki komercyjne zaczynają dostosowywać swoje strategie cenowe, oferując bardziej konkurencyjne warunki kredytowania w oczekiwaniu na decyzje NBP. Oprocentowanie nowych kredytów hipotecznych spadło w maju o około 0,2 punktu procentowego, a analitycy przewidują dalsze obniżki w kolejnych miesiącach. Dla posiadaczy kredytów o zmiennym oprocentowaniu oznacza to realną perspektywę obniżenia miesięcznych rat. Z drugiej strony, oprocentowanie lokat bankowych i obligacji skarbowych również będzie spadać, co skłania inwestorów do poszukiwania alternatywnych form lokowania kapitału.
Zmiany w budżetach domowych i strategiach zakupowych
Stabilizacja inflacji bazowej przekłada się na większą przewidywalność kosztów życia dla polskich rodzin, szczególnie w obszarze usług i towarów nieżywnościowych. Ceny odzieży, obuwia, artykułów gospodarstwa domowego oraz usług rekreacyjnych wykazują coraz mniejszą dynamikę wzrostu, co pozwala na lepsze planowanie budżetu domowego. Planowane obniżenie stawki VAT na produkty dla dzieci z 8 do 5 procent od lipca 2025 roku dodatkowo wspiera siłę nabywczą rodzin. Konsumenci mogą stopniowo odchodzić od strategii zakupowych charakterystycznych dla okresów wysokiej inflacji, takich jak gromadzenie zapasów czy przyspieszanie większych zakupów. Poprawa nastrojów konsumenckich może przyczynić się do ożywienia popytu na dobra trwałe i usługi.
Perspektywy na drugą połowę 2025 roku
Prognozy na drugą połowę 2025 roku wskazują na kontynuację pozytywnych trendów inflacyjnych, przy czym kluczowe będzie utrzymanie obecnej dynamiki spadku inflacji bazowej. Eksperci przewidują, że wskaźnik ten może spaść poniżej 3,0 procent w czwartym kwartale, co znacząco zwiększy przestrzeń dla łagodzenia polityki monetarnej przez NBP. Sezonowe czynniki, takie jak zbiory płodów rolnych czy popyt na energię w okresie grzewczym, będą miały wpływ na inflację konsumencką, ale ich oddziaływanie na inflację bazową powinno być ograniczone. Rada Polityki Pieniężnej zapowiedziała szczególną uwagę na dane z trzeciego kwartału, które mogą zadecydować o tempie i skali obniżek stóp procentowych. Kluczowe posiedzenia RPP zaplanowane na sierpień i wrzesień będą prawdopodobnie przełomowe dla kierunku polityki monetarnej.
Kluczowe wydarzenia do monitorowania
W nadchodzących miesiącach szczególną uwagę należy zwrócić na publikacje danych inflacyjnych za czerwiec i lipiec, które pokażą, czy majowy spadek inflacji bazowej maj 2025 ma charakter trwały. Ważne będą również dane o dynamice płac w sektorze przedsiębiorstw oraz wskaźniki koniunktury gospodarczej, które mogą wpłynąć na oczekiwania inflacyjne. Wybory samorządowe zaplanowane na jesień mogą przynieść zmiany w polityce fiskalnej na poziomie lokalnym, choć ich wpływ na inflację krajową powinien być ograniczony. Międzynarodowe wydarzenia, takie jak decyzje głównych banków centralnych czy zmiany cen surowców, również będą kształtować perspektywy inflacyjne Polski. Szczególnie istotne będą sygnały płynące z Europejskiego Banku Centralnego dotyczące przyszłej polityki monetarnej w strefie euro.
Spadek inflacji bazowej do 3,3 procent w maju 2025 roku stanowi pozytywny sygnał dla polskiej gospodarki i otwiera nowy rozdział w polityce monetarnej NBP. Różnica między inflacją bazową a konsumencką pokazuje, że podstawowe procesy cenowe ulegają stabilizacji, podczas gdy wahania cen żywności i energii mają coraz mniejszy wpływ na długoterminowe trendy. Dla Polaków oznacza to perspektywę tańszych kredytów, większej stabilności cenowej i stopniowej poprawy siły nabywczej. Najbliższe miesiące będą kluczowe dla potwierdzenia trwałości tego pozytywnego trendu i określenia skali łagodzenia polityki monetarnej przez Radę Polityki Pieniężnej.
Meta-description: Inflacja bazowa maj 2025 spadła do 3,3% – analiza danych NBP, wpływ na stopy procentowe i kredyty. Prognozy ekspertów na drugą połowę roku.
