Po raz pierwszy od dwóch lat inflacja w Polsce spadła poniżej 4,5%, osiągając w maju 2025 roku poziom 4,1% r/r. Ten historyczny moment otwiera nowe możliwości dla polskich konsumentów i inwestorów, wpływając bezpośrednio na koszty kredytów, siłę nabywczą gospodarstw domowych oraz atrakcyjność różnych klas aktywów. Rzeczywiste dochody Polaków rosną szybciej niż kiedykolwiek od 2020 roku, podczas gdy Rada Polityki Pieniężnej po raz pierwszy od października 2023 roku zdecydowała się na obniżkę stóp procentowych o 50 punktów bazowych.
Spadek inflacji z szczytowego poziomu 16,1% w kwietniu 2023 roku do obecnych 4,1% stanowi jeden z najszybszych procesów dezinflacji w historii polskiej gospodarki. Kluczowe znaczenie mają tutaj spadające ceny paliw, które obniżyły się o 11,4% r/r, oraz stabilizacja cen żywności na poziomie 5,5% r/r. Równocześnie obserwujemy wąski spread między polskimi a niemieckimi obligacjami dziesięcioletnimi, który zmniejszył się do zaledwie 8 punktów bazowych, sygnalizując rosnące zaufanie inwestorów do polskiego rynku.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| O ile spadła inflacja w Polsce w maju 2025? | Inflacja CPI obniżyła się do 4,1% r/r z 4,3% w kwietniu, osiągając najniższy poziom od czerwca 2021 roku |
| Jak NBP zareagował na spadek inflacji? | Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 50 pb., ustalając stopę referencyjną na 5,25% |
| Co to oznacza dla kredytobiorców? | 3M WIBOR spadł do 5,22%, co przełoży się na niższe raty kredytów hipotecznych i konsumenckich |
Spis treści:
Najnowsze dane o inflacji w Polsce – rekordowy spadek w maju 2025
Majowy odczyt inflacji na poziomie 4,1% r/r potwierdza trwałość trendu dezinflacyjnego rozpoczętego w drugiej połowie 2023 roku. Miesięczna deflacja wyniosła -0,2%, co stanowi pierwszy spadek cen od grudnia 2024 roku. Kluczowe znaczenie dla tego wyniku miały ceny paliw, które obniżyły się o 11,4% r/r, oraz stabilizacja dynamiki cen żywności na poziomie 5,5% r/r w porównaniu do 6,8% w kwietniu.
Szczegółowa analiza składowych wskaźnika CPI ujawnia głębokie zmiany strukturalne w polskiej gospodarce. Nośniki energii, które jeszcze w pierwszym kwartale 2024 roku drożały o 16,2% r/r, w maju ograniczyły dynamikę do 13,1% r/r. Transport odnotował deflację -5,6% r/r, głównie dzięki spadającym cenom paliw. Jednocześnie utrzymuje się presja inflacyjna w sektorze usług, gdzie ceny rosną w tempie 6,3% r/r, co odzwierciedla napięcia na rynku pracy i rosnące koszty wynagrodzeń.
Inflacja bazowa sygnalizuje trwałe zmiany
Inflacja bazowa, po wyłączeniu cen administrowanych i najbardziej zmiennych składników, spadła w kwietniu do 2,7% r/r, osiągając najniższy poziom od lipca 2021 roku. Ten wskaźnik, szczególnie istotny dla banku centralnego, potwierdza, że spadek inflacji nie jest jedynie efektem przejściowych czynników zewnętrznych, lecz odzwierciedla fundamentalne zmiany w funkcjonowaniu gospodarki. Równocześnie wskaźnik oczekiwań inflacyjnych konsumentów obniżył się do 4,8% z 5,4% w marcu, co sugeruje zakotwiczenie oczekiwań cenowych.
Istotnym elementem obrazu pozostaje zróżnicowana dynamika poszczególnych kategorii wydatków. Edukacja nadal drożeje w tempie 8,1% r/r, co wynika z podwyżek wynagrodzeń w sektorze publicznym oraz rosnących kosztów utrzymania placówek oświatowych. Alkohol i wyroby tytoniowe odnotowały wzrost cen o 7,9% r/r, głównie z powodu kolejnych podwyżek akcyzy. Kategoria rekreacja i kultura zanotowała umiarkowany wzrost 3,2% r/r, co odzwierciedla poprawę sytuacji materialnej gospodarstw domowych.
Reakcja Narodowego Banku Polskiego – przełomowa decyzja po półtora roku
Rada Polityki Pieniężnej w maju 2025 roku podjęła przełomową decyzję o obniżeniu stóp procentowych o 50 punktów bazowych, ustalając stopę referencyjną na poziomie 5,25%. To pierwsza obniżka od października 2023 roku i najważniejszy sygnał zmiany kierunku polityki pieniężnej od czasów walki z inflacją zapoczątkowanej w październiku 2021 roku. Decyzja została podjęta jednogłośnie, co podkreśla konsensus w Radzie co do oceny sytuacji makroekonomicznej.
Uzasadnienie RPP wskazywało na trzy kluczowe przesłanki tej decyzji. Po pierwsze, inflacja CPI ustabilizowała się poniżej 4,5%, a inflacja bazowa spadła do 2,7% r/r, co świadczy o ograniczeniu presji cenowej o charakterze fundamentalnym. Po drugie, dynamika płac realnych, mimo wzrostu nominalnych wynagrodzeń o 7,4% r/r, obniżyła się do 2,8% r/r w kwietniu z 3,1% w marcu, sygnalizując osłabienie presji popytowej. Po trzecie, stabilizacja kursu złotego w przedziale EUR/PLN 4,30-4,35 ograniczyła ryzyko importowanej inflacji.
Natychmiastowy wpływ na rynki finansowe
Obniżka stóp procentowych wywołała natychmiastową reakcję na rynkach finansowych. Stopa 3M WIBOR spadła z 5,35% w kwietniu do 5,22% pod koniec maja, co bezpośrednio przełożyło się na koszty finansowania dla banków i firm. Rentowność dziesięcioletnich obligacji skarbowych obniżyła się o 8 punktów bazowych w ciągu miesiąca do 5,54%, odzwierciedlając oczekiwania dalszych obniżek stóp procentowych. Jednocześnie krzywa dochodowości uległa spłaszczeniu – spread między dwu- a dziesięcioletnimi obligacjami zmniejszył się z 98 do 92 punktów bazowych.
Szczególnie istotne okazało się zawężenie spreadu między polskimi a niemieckimi obligacjami dziesięcioletnimi do zaledwie 8 punktów bazowych w maju z 11 punktów w kwietniu. Ten wskaźnik odzwierciedla rosnące zaufanie międzynarodowych inwestorów do polskiego rynku oraz przekonanie o skuteczności polityki antyinflacyjnej NBP. Kurs złotego pozostał stabilny mimo obniżki stóp, co sugeruje, że rynki pozytywnie odbierają poprawę fundamentów gospodarczych Polski.
Porównanie międzynarodowe – Polska na tle globalnych trendów
Spadek inflacji w Polsce do 4,1% r/r kontrastuje z sytuacją w głównych gospodarkach rozwiniętych, gdzie proces dezinflacji przebiega wolniej. W strefie euro inflacja HICP utrzymuje się na poziomie 2,2% r/r, co oznacza, że różnica między Polską a średnią unijną zawęziła się do 1,9 punktu procentowego z 3,8 punktu na początku roku. Niemcy odnotowały inflację CPI na poziomie 2,1% r/r w maju, przy jednoczesnym spadku wskaźnika PPI do -0,9% r/r, co sygnalizuje ograniczenie presji kosztowej w łańcuchach dostaw.
Kluczowe różnice między Polską a strefą euro wynikają przede wszystkim ze struktury gospodarki i różnego przebiegu cyklu koniunkturalnego. Wyższe ceny energii w Polsce (+13,1% r/r vs +6,4% w Niemczech) odzwierciedlają specyfikę polskiego miksu energetycznego oraz opóźnione efekty wcześniejszych wzrostów cen surowców. Silniejszy wzrost płac nominalnych w Polsce (+7,4% r/r vs +3,8% w strefie euro) wynika z napięć na rynku pracy oraz procesu konwergencji dochodowej, charakterystycznego dla gospodarek doganiających.
Odmienne podejście głównych banków centralnych
Podczas gdy Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się na obniżkę stóp procentowych, Europejski Bank Centralny utrzymuje stopy na niezmienionym poziomie od września 2024 roku, sygnalizując ostrożne podejście do luzowania polityki pieniężnej. Jeszcze bardziej zachowawczy pozostaje amerykański Fed, którego protokół z maja 2025 wskazuje na utrzymującą się ostrożność wobec przedwczesnego obniżania stóp, pomimo spadku wskaźnika PCE core do 2,5% r/r.
Ta asymetria w polityce głównych banków centralnych tworzy specyficzne wyzwania dla polskiej gospodarki. Z jednej strony, obniżka stóp procentowych w Polsce przy ich utrzymaniu przez Fed może wywierać presję na osłabienie złotego względem dolara (USD/PLN oscyluje w przedziale 3,90-4,00). Z drugiej strony, synchronizacja polityki NBP z cyklem gospodarczym strefy euro może wspierać konkurencyjność polskiego eksportu oraz stabilność finansową krajowych przedsiębiorstw.
Praktyczne konsekwencje spadku inflacji dla gospodarstw domowych
Spadająca inflacja przekłada się na konkretne korzyści dla polskich konsumentów, przede wszystkim poprzez wzrost realnej siły nabywczej dochodów. Przy dynamice płac nominalnych 7,4% r/r i inflacji 4,1% r/r, realne wynagrodzenia rosną w tempie około 3,2% r/r, co stanowi najszybsze tempo wzrostu od 2020 roku. Dla przeciętnego gospodarstwa domowego oznacza to dodatkowe 180-220 złotych miesięcznie w porównaniu do sytuacji sprzed roku, co tłumaczy obserwowany wzrost wydatków na dobra trwałe i usługi.
Obniżka stóp procentowych bezpośrednio wpływa na koszty obsługi zadłużenia. Właściciele kredytów hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu mogą oczekiwać obniżenia miesięcznych rat o około 50-80 złotych przy zadłużeniu 400 tysięcy złotych, zakładając pełne przełożenie spadku WIBOR-u na marże bankowe. Jednocześnie spadają oprocentowania lokat bankowych – typowe lokaty roczne oferują obecnie 4,8-5,2% w skali roku wobec 5,5-6,0% na początku roku.
Zmiany w strategiach konsumenckich i oszczędnościowych
Dane o strukturze wydatków gospodarstw domowych ujawniają istotne zmiany behawioralne związane ze spadającą inflacją. Obserwujemy wzrost udziału wydatków na dobra trwałe (AGD, elektronika, meble) o 2,3 punkty procentowe w strukturze budżetów rodzinnych w porównaniu do 2024 roku. Równocześnie maleje udział wydatków na żywność i napoje – z 24,1% w 2024 roku do 22,8% obecnie, co odzwierciedla prawo Engla działające w warunkach rosnących realnych dochodów.
Szczególnie interesująca jest zmiana skłonności do oszczędzania. Pomimo spadających stawek oprocentowania, agregat pieniężny M3 rośnie w tempie 10,4% r/r, co sugeruje wciąż podwyższoną skłonność Polaków do gromadzenia środków finansowych. Jednocześnie dynamika kredytów konsumpcyjnych przyspieszyła do 6,1% r/r, sygnalizując rosnącą skłonność do finansowania zakupów poprzez zadłużenie w warunkach poprawiającej się sytuacji materialnej.
Wpływ na poszczególne sektory gospodarki
Spadek inflacji w Polsce wpływa w zróżnicowany sposób na poszczególne sektory gospodarki, tworząc wyraźny podział na beneficjentów i przegranych tego procesu. Sektor handlu detalicznego odnotowuje znaczącą poprawę marż operacyjnych, głównie dzięki spadającym cenom energii oraz stabilizacji kosztów transportu. Sieci handlowe raportują wzrost sprzedaży like-for-like o 4,2% r/r w ujęciu realnym, co stanowi najlepszy wynik od 2021 roku. Równocześnie branże energochłonne, takie jak hutnictwo czy przemysł chemiczny, zyskują na konkurencyjności dzięki obniżającym się kosztom energii.
Sektor finansowy doświadcza mieszanych efektów spadającej inflacji. Z jednej strony, banki odnotowują spadek marży odsetkowej netto z powodu szybszego tempa obniżek oprocentowania depozytów niż kredytów. Z drugiej strony, poprawa sytuacji materialnej gospodarstw domowych przekłada się na niższe koszty ryzyka kredytowego – wskaźnik NPL spadł do 4,6% z 5,1% rok wcześniej. Firmy ubezpieczeniowe zyskują na spadających wypłatach odszkodowań związanych z inflacją kosztów napraw oraz rosnącej wartości portfeli inwestycyjnych.
Sektory pozostające pod presją cenową
Pomimo ogólnego trendu dezinflacyjnego, niektóre sektory nadal doświadczają znaczącej presji cenowej. Branża edukacyjna notuje wzrost kosztów o 8,1% r/r, głównie z powodu podwyżek wynagrodzeń nauczycieli oraz rosnących kosztów utrzymania infrastruktury szkolnej. Sektor ochrony zdrowia zmagania się z inflacją kosztów na poziomie 9,3% r/r, co wynika z rosnących cen leków, sprzętu medycznego oraz presji płacowej wśród personelu medycznego.
Przemysł budowlany pozostaje w trudnej sytuacji, mimo spadającej inflacji ogólnej. Ceny materiałów budowlanych rosną nadal w tempie 5,8% r/r, głównie z powodu wysokich kosztów energii w procesach produkcyjnych oraz niedoborów surowców. Sektor nieruchomości komercyjnych doświadcza presji na rentowność z powodu rosnących kosztów utrzymania nieruchomości (+6,4% r/r) przy jednoczesnej stabilizacji stawek czynszów w większości segmentów rynku.
Prognoza inflacji w Polsce na koniec 2025 roku
Najnowsze prognozy makroekonomiczne wskazują na kontynuację trendu dezinflacyjnego w Polsce, przy czym tempo spadków może ulegać spowolnieniu w drugiej połowie roku. Konsensus analityków przewiduje średnioroczną inflację na poziomie 4,1% w 2025 roku, z możliwością osiągnięcia 3,8% w grudniu. Kluczowe znaczenie dla realizacji tych prognoz będą miały ceny energii, polityka fiskalna rządu oraz tempo wzrostu gospodarczego w strefie euro jako głównego partnera handlowego Polski.
Rada Polityki Pieniężnej sygnalizuje możliwość dalszych obniżek stóp procentowych, przy czym skala i tempo będą uzależnione od napływających danych o inflacji oraz sytuacji na rynku pracy. Ekonomiści przewidują obniżenie stopy referencyjnej do 4,75% do końca 2025 roku, co oznaczałoby łączne łagodzenie polityki pieniężnej o 100 punktów bazowych. Taki scenariusz zakłada utrzymanie się inflacji poniżej 4% przez co najmniej trzy kolejne miesiące oraz brak istotnych wstrząsów zewnętrznych.
Kluczowe ryzyka dla prognoz inflacyjnych
Główne zagrożenia dla prognoz dezinflacyjnych obejmują potencjalne napięcia geopolityczne, które mogą wpłynąć na ceny surowców energetycznych oraz żywności. Ryzyko wzrostowe stanowi również polityka handlowa Stanów Zjednoczonych – wprowadzenie dodatkowych ceł może podnieść globalny poziom inflacji o 0,5 punktu procentowego, zgodnie z szacunkami Federalnego Komitetu Otwartego Rynku. Wewnętrznym czynnikiem ryzyka pozostaje możliwe przegrzanie rynku pracy – stopa bezrobocia na poziomie 5,2% w kwietniu zbliża się do naturalnej stopy bezrobocia szacowanej na 4,8-5,0%.
Pozytywnym czynnikiem wspierającym dalszy spadek inflacji może okazać się globalne spowolnienie gospodarcze, które ograniczyłoby presję na ceny surowców oraz wzmocniłoby pozycję negocjacyjną importerów. Jednocześnie obserwowane spłaszczenie krzywej dochodowości w głównych gospodarkach rozwiniętych sugeruje rosnące oczekiwania recesji, co mogłoby przełożyć się na dalsze spadki cen energii i metali przemysłowych. Kluczowe pozostanie monitorowanie wskaźników wyprzedzających, takich jak ceny producenta czy indeksy PMI dla sektora usług.
Średnia meta-description: Spadek inflacji w Polsce do 4,1% w maju 2025 i pierwsza obniżka stóp NBP od 2023 roku. Analiza wpływu na portfele, kredyty i prognozy.
