Polski handel detaliczny w kwietniu 2025 roku odnotował dramatyczne przesunięcia, które mogą trwale zmienić krajobraz branży. Podczas gdy ogólna sprzedaż detaliczna wzrosła o 7,6% rok do roku, supermarkety zanotowały drastyczny spadek o 20,5%, sygnalizując głęboką transformację preferencji konsumentów. Jednocześnie sklepy małoformatowe zyskały 8,3%, a sprzedaż miesiąc do miesiąca w supermarketach wzrosła o 6,8%, co wskazuje na złożoność obecnych trendów rynkowych.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Dlaczego spadła sprzedaż w supermarketach? | Główne przyczyny to migracja klientów do dyskontów, rosnące koszty operacyjne oraz zmiana nawyków zakupowych na częstsze, mniejsze wizyty w sklepach osiedlowych. |
| Które formaty handlowe zyskują w 2025 roku? | Największymi beneficjentami są sklepy małoformatowe (wzrost 8,3%), dyskonty oraz platformy e-commerce, które oferują lepszy stosunek ceny do wartości. |
| Co oznacza to dla przyszłości handlu w Polsce? | Przewiduje się dalszą konsolidację rynku, zamykanie tradycyjnych supermarketów oraz rozwój nowoczesnych formatów opartych na technologiach i personalizacji. |
Spis treści:
Kluczowe dane z kwietnia 2025 – co pokazują liczby PIH i CMR
Najnowsze raporty Polskiej Izby Handlu oraz firmy badawczej CMR ujawniają bezprecedensowe zmiany w strukturze polskiego handlu detalicznego. Sprzedaż detaliczna supermarketów zanotowała spadek o 20,5% w ujęciu rocznym, podczas gdy miesiąc do miesiąca odnotowano wzrost o 6,8%. Te pozornie sprzeczne wskaźniki odzwierciedlają złożoność obecnej sytuacji rynkowej, gdzie krótkookresowe ożywienie nie maskuje długoterminowych problemów strukturalnych tego segmentu. Równocześnie ogólna sprzedaż detaliczna w cenach stałych wzrosła o 7,6% rok do roku, co potwierdza, że konsumenci nie ograniczyli wydatków, lecz przekierowali je do innych formatów handlowych.
Metodologia badania PIH i CMR obejmuje supermarkety o powierzchni 301-2500 metrów kwadratowych, co pozwala na precyzyjne odróżnienie tego formatu od hipermarketów oraz dyskontów. W okresie styczeń-kwiecień 2025 roku łączny spadek sprzedaży w tej kategorii wyniósł 14,2%, podczas gdy analogiczny okres 2024 roku przyniósł wzrost o 2,3%. Dane te potwierdzają, że nie mamy do czynienia z jednorazową fluktuacją, lecz z systematyczną erozją pozycji rynkowej tradycyjnych supermarketów.
Kontekst ogólnego rynku detalicznego
Polska sprzedaż detaliczna w kwietniu 2025 roku osiągnęła najwyższą dynamikę wzrostu od drugiej połowy 2022 roku, co stawia nasz kraj w czołówce europejskich rynków konsumenckich. Dane GUS wskazują na realny wzrost o 7,6% rok do roku w cenach stałych, przy jednoczesnym wzroście o 12,4% w cenach bieżących. Różnica ta odzwierciedla utrzymującą się presję inflacyjną, choć w znacznie łagodniejszej formie niż w latach poprzednich. Szczególnie dynamiczny wzrost odnotowano w kategorii „meble, AGD, RTV” – aż 13,2% rok do roku, co sygnalizuje powrót popytu na dobra trwałe.
W porównaniu z regionem Europy Środkowo-Wschodniej, polska sprzedaż detaliczna wykazuje największą odporność na geopolityczne wstrząsy oraz skutki poprzedniej fali inflacyjnej. Czechy i Węgry nadal borykają się ze spadkami lub stagnacją w ujęciu realnym, podczas gdy polski rynek demonstruje zdolność do regeneracji napędzonej przez rosnące płace realne oraz stopniowe łagodzenie polityki monetarnej NBP.
Anatomia spadku w supermarketach – przyczyny i mechanizmy
Dramatyczny spadek sprzedaży detalicznej supermarketów o 20,5% wynika z konwergencji czynników strukturalnych i operacyjnych, które fundamentalnie zmieniają konkurencyjność tego formatu. Analiza zachowań konsumentów przeprowadzona przez CMR wskazuje, że 61% Polaków preferuje obecnie mniejsze, częstsze zakupy w sklepach osiedlowych, co stanowi odwrócenie trendu z lat 2010-2020, gdy dominowały duże, tygodniowe zakupy w supermarketach. Ta zmiana nawyków zakupowych została przyspieszona przez pandemię i utrwaliła się dzięki rozwojowi aplikacji mobilnych oraz systemów płatności bezgotówkowych, które ułatwiły codzienne transakcje w małych sklepach.
Drugi kluczowy czynnik to agresywna ekspansja dyskontów, które obecnie kontrolują 38% polskiego rynku FMCG. Sieci takie jak Biedronka, Lidl czy Netto oferują produkty marki własnej o jakości porównywalnej z markami producenckimi, ale o 20-30% niższych cenach. Supermarkety, obciążone wyższymi kosztami operacyjnymi oraz bardziej rozbudowanym asortymentem, nie są w stanie konkurować cenowo, jednocześnie tracąc przewagę w zakresie wygody zakupów na rzecz sklepów osiedlowych. Dodatkowo, rosnące koszty energii i najmu powierzchni handlowych zwiększyły koszty operacyjne supermarketów o średnio 22% od 2023 roku.
Efekt kalendarzowy i oznaki ożywienia miesięcznego
Wzrost sprzedaży detalicznej supermarketów o 6,8% miesiąc do miesiąca w kwietniu należy interpretować w kontekście efektów kalendarzowych oraz sezonowej dynamiki konsumpcji. Przesunięcie Świąt Wielkanocnych z marca 2024 na kwiecień 2025 roku wygenerowało dodatkowy popyt na artykuły spożywcze oraz produkty świąteczne, co przełożyło się na tymczasowe ożywienie. Analitycy mBanku szacują, że przygotowania wielkanocne odpowiadały za około 40% wzrostu sprzedaży żywności w porównaniu ze średnią miesięczną.
Jednak ten krótkookresowy wzrost nie może maskować długoterminowych problemów strukturalnych. Prognozy na maj-czerwiec 2025 roku wskazują na powrót do trendu spadkowego, szczególnie w kontekście wyczerpania się efektu niskiej bazy porównawczej z wczesnej wiosny 2024 roku. Kluczowe będzie monitorowanie wskaźników sprzedaży w trzecim kwartale, gdy efekty sezonowe ustąpią miejsca fundamentalnym trendom rynkowym.
Zwycięzcy rynkowych przemian – kto zyskuje na zmianach
Sklepy małoformatowe emerytują jako główni beneficjenci transformacji polskiego handlu detalicznego, odnotowując wzrost sprzedaży o 8,3% rok do roku w kwietniu 2025. Te placówki o powierzchni do 300 metrów kwadratowych, często określane jako convenience stores, doskonale odpowiadają na zmieniające się potrzeby konsumentów poprzez lokalizację w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli mieszkaniowych oraz wydłużone godziny otwarcia. Średnia wartość koszyka w tym segmencie wyniosła 23,09 złotych przy 3,6 sztukach produktów na paragonie, co odzwierciedla model częstych, docelowych zakupów.
Sieć Żabka, lider rynku convenience w Polsce, wprowadza rewolucyjne rozwiązania technologiczne, które dodatkowo wzmacniają konkurencyjność tego formatu. Autonomiczne sklepy Żabka Nano, gdzie 92% transakcji odbywa się poprzez aplikację mobilną, testują przyszłość handlu detalicznego opartego na sztucznej inteligencji i personalizacji. Równocześnie tradycyjne sklepy osiedlowe zyskują dzięki programom partnerskim oferowanym przez hurtownie, takie jak Grupa Eurocash, która odnotowała 11% wzrost sprzedaży w sklepach partnerskich.
Technologie jako katalizator wzrostu
Digitalizacja stała się kluczowym czynnikiem różnicującym zwycięzców od przegranych w polskim handlu detalicznym. Aplikacje lojalnościowe, wykorzystywane przez 43% polskich konsumentów, umożliwiają sklepom małoformatowym personalizację ofert oraz budowanie długoterminowych relacji z klientami. Systemy zamówień online z odbiorem w sklepie, początkowo kojarzone z wielkimi sieciami, są obecnie implementowane przez lokalne sklepy osiedlowe, które oferują ten sam poziom wygody przy zachowaniu osobistego charakteru obsługi.
Sztuczna inteligencja w zarządzaniu asortymentem pozwala małym sklepom optymalizować zapasy na poziomie porównywalnym z wielkimi sieciami. Algorytmy prognozujące popyt na poszczególne produkty, oparte na analizie historii zakupów oraz czynnikach sezonowych, umożliwiają redukcję marnotrawstwa żywności o 15-20% przy jednoczesnym zwiększeniu dostępności produktów najczęściej kupowanych przez lokalną społeczność.
Makroekonomiczne tło zmian – wpływ inflacji i polityki monetarnej
Spadek inflacji CPI do 4,2% w kwietniu 2025 roku, z poziomu 4,9% w marcu, stworzył korzystne środowisko dla odbudowy realnej siły nabywczej polskich konsumentów. Szczególnie znaczący był spadek dynamiki cen żywności z 6,7% do 5,3% rok do roku, co bezpośrednio wpłynęło na strukturę wydatków gospodarstw domowych. Ceny paliw obniżyły się o 8,3% w ujęciu rocznym, co dodatkowo zwiększyło dostępny dochód konsumentów, umożliwiając wzrost wydatków na dobra trwałe oraz usługi.
Polityka monetarna Narodowego Banku Polskiego, z podstawową stopą procentową utrzymywaną na poziomie 5,75%, nadal wspiera dezinflację przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansowej. Prognozy ekonomistów wskazują na możliwość obniżek stóp w drugiej połowie 2025 roku, co może dodatkowo stymulować konsumpcję poprzez tańszy kredyt konsumencki oraz zwiększoną skłonność do wydatków. Realny wzrost płac o 3,1% w pierwszym kwartale 2025 roku, w połączeniu ze spadającą inflacją, tworzy fundament dla trwałego ożywienia sprzedaży detalicznej.
Trendy demograficzne kształtujące przyszłość handlu
Długoterminowe zmiany demograficzne i społeczne fundamentalnie przekształcają polski handel detaliczny, wykraczając poza cykliczne wahania ekonomiczne. Urbanizacja, obejmująca obecnie 60% polskiej populacji, napędza popyt na formaty handlowe dostosowane do intensywnego stylu życia mieszkańców miast. Młodsze pokolenia, stanowiące 35% wszystkich konsumentów, preferują wielokanałowe doświadczenia zakupowe, łączące tradycyjne wizyty w sklepach z zakupami online oraz wykorzystaniem aplikacji mobilnych do porównywania cen i planowania zakupów.
Praca zdalna, którą wykonuje obecnie 28% polskich pracowników umysłowych, zmieniła geografię konsumpcji, przenosząc część wydatków z centrów handlowych do sklepów osiedlowych. Ten trend wzmacnia pozycję małych formatów handlowych, które stają się naturalnymi punktami handlowymi dla społeczności lokalnych. Dodatkowo, rosnąca świadomość ekologiczna konsumentów, z 71% deklarujących gotowość płacenia wyższych cen za produkty zrównoważone, faworyzuje sklepy oferujące lokalne, ekologiczne produkty.
Prognozy rozwoju i strategiczne implikacje dla branży
Perspektywy polskiego handlu detalicznego na pozostałe miesiące 2025 roku są zdeterminowane przez konwergencję czynników makroekonomicznych oraz strukturalnych zmian w zachowaniach konsumentów. Ekonomiści przewidują utrzymanie wzrostu sprzedaży detalicznej na poziomie 6-8% rok do roku, napędzanego przez kontynuację wzrostu płac realnych oraz stopniowe łagodzenie polityki monetarnej. Jednak rozkład tego wzrostu między formatami handlowymi będzie wysoce nierównomierny, z dalszą marginalizacją tradycyjnych supermarketów na rzecz dyskontów oraz sklepów małoformatowych.
Kluczowym czynnikiem kształtującym przyszłość branży będzie tempo cyfryzacji oraz zdolność poszczególnych formatów do integracji technologii w codziennych operacjach. Sieci handlowe inwestujące w sztuczną inteligencję, automatyzację oraz personalizację doświadczeń klientów będą miały decydującą przewagę konkurencyjną. Przewiduje się, że do końca 2025 roku 60% polskich sklepów będzie oferować podstawowe usługi cyfrowe, takie jak płatności mobilne czy aplikacje lojalnościowe.
Scenariusze konsolidacji rynku
Analitycy przewidują przyspieszenie procesów konsolidacji w polskim handlu detalicznym, szczególnie w segmencie supermarketów borykających się ze spadającą rentownością. W pierwszym kwartale 2025 roku zamknięto już 214 placówek tego formatu, głównie w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców, gdzie konkurencja ze strony dyskontów jest najintensywniejsza. Niektóre sieci eksperymentują z konwersją supermarketów na mniejsze formaty lub centra logistyczne obsługujące handel elektroniczny.
Równocześnie sektor sklepów małoformatowych może doświadczyć znaczącej konsolidacji, napędzanej przez rosnące wymagania technologiczne oraz potrzebę osiągnięcia ekonomii skali w negocjacjach z dostawcami. Największe sieci, takie jak Żabka czy CBA, intensyfikują programy franczyzowe, oferując niezależnym przedsiębiorcom dostęp do zaawansowanych systemów zarządzania oraz siły nabywczej dużych organizacji.
Dramatyczne zmiany w polskim handlu detalicznym, symbolizowane przez 20,5% spadek sprzedaży supermarketów, nie oznaczają kryzysu konsumpcji, lecz fundamentalną transformację preferencji i nawyków zakupowych. Sklepy małoformatowe, dyskonty oraz platformy cyfrowe emerytują jako główni beneficjenci tej rewolucji, oferując lepsze dopasowanie do współczesnych potrzeb konsumentów. Firmy zdolne do szybkiej adaptacji technologicznej oraz zrozumienia zmieniających się oczekiwań klientów będą kształtować krajobraz polskiego handlu przez następną dekadę.
Sprzedaż supermarketów w Polsce spada drastycznie, ale ogólny handel detaliczny rośnie o 7,6% rdr dzięki ekspansji sklepów osiedlowych i nowym technologiom.
