| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym są ugody frankowe i dlaczego zyskują na znaczeniu w 2025 roku? | Ugody frankowe to porozumienia między bankami a kredytobiorcami CHF, które pozwalają zakończyć spór poza sądem. W 2025 r. ich popularność rośnie dzięki zmianom prawnym i presji wyroków TSUE. |
| Jakie korzyści i ryzyka wiążą się z podpisaniem ugody z BNP Paribas? | Ugoda daje szybkie rozwiązanie i redukcję długu, ale często oznacza rezygnację z pełnego zwrotu nadpłat oraz może wywołać obowiązek podatku od darowizny. |
| Jak wyrok TSUE wpłynął na strategie ugód banków w Polsce? | Wyrok TSUE z 2024 roku umożliwił unieważnianie klauzul bez automatycznego przywracania umowy, co przyspieszyło liczbę ugód i zmieniło negocjacje między bankami a klientami. |
W Polsce problem kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich dotyka blisko milion dwieście tysięcy gospodarstw domowych. Od lat są one źródłem niepewności finansowej, szczególnie wobec zmienności kursu CHF/PLN. Dynamiczne zmiany prawne oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) stworzyły jednak nowe możliwości dla kredytobiorców i banków do zawierania ugód – porozumień kończących spory bez konieczności długotrwałych procesów sądowych. W roku 2025 obserwujemy intensyfikację tych działań, które mają fundamentalne znaczenie zarówno dla rynku finansowego, jak i dla indywidualnych klientów.
Spis treści:
Wprowadzenie do tematu ugód frankowych
Kredyty we frankach szwajcarskich stały się popularne w Polsce w pierwszej dekadzie XXI wieku ze względu na niższe oprocentowanie w porównaniu do złotówki. Jednak po gwałtownych wzrostach kursu franka względem złotego wielu kredytobiorców znalazło się w trudnej sytuacji finansowej. Problem pogłębiły niejasne i często niekorzystne zapisy umowne, które trafiły pod lupę sądów jako potencjalnie niedozwolone klauzule.
Od lat trwa batalia prawna o unieważnienie lub zmianę warunków takich umów. Ugody frankowe to wyjście naprzeciw tej trudnej sytuacji – pozwalają na zawarcie kompromisu pomiędzy bankiem a kredytobiorcą bez konieczności długich procesów sądowych, które obarczone są dużym ryzykiem i niepewnością wyników.
Najnowsze dane dotyczące ugód BNP Paribas BP
Do końca marca 2025 roku BNP Paribas Bank Polska zawarł już 5 995 ugód z posiadaczami kredytów we frankach szwajcarskich, co stanowi wzrost o około 8% w porównaniu do końca poprzedniego roku, gdy liczba ta wynosiła 5 550. Bank skierował propozycje ugód do ponad 14 000 klientów, z czego blisko połowa (6 601 osób) podjęła negocjacje, a ostatecznie niemal 43% propozycji zakończyło się podpisaniem porozumienia.
Te dane pokazują nie tylko rosnącą skłonność obu stron do kompromisu, lecz także skuteczne ograniczanie ryzyka prawnego przez bank. W pierwszym kwartale 2025 r. liczba nowych pozwów przeciwko BNP Paribas zmniejszyła się o ponad jedną piątą w porównaniu do ostatnich miesięcy 2024 r., co jest dowodem na efektywność strategii ugodowej.
Warto zauważyć, że bank wykorzystał w tym czasie znaczne środki na rezerwy związane z ryzykiem prawnym – ponad 92 mln zł przeznaczono na realizację ugód oraz kolejne 122 mln zł na pokrycie kosztów prawomocnych wyroków.
Kontekst branżowy i porównanie z innymi bankami
Strategia BNP Paribas wpisuje się w szeroki trend obserwowany w polskim sektorze bankowym. Po wyroku TSUE z października 2024 roku, który umożliwił unieważnianie niedozwolonych klauzul bez konieczności automatycznego przywracania umowy do pierwotnej formy, wiele instytucji zdecydowało się przyspieszyć proces zawierania ugód.
Dla przykładu mBank odnotował wzrost liczby zawartych porozumień aż o ponad 90% rok do roku – do ponad 26 tysięcy ugód pod koniec marca 2025 r., natomiast PKO BP przekroczył pułap 50 tysięcy takich porozumień, notując kwartalny wzrost o ponad 5%.
Spada także liczba aktywnych kredytów we frankach – w portfelu mBanku ich udział spadł z niemal jednej czwartej w 2015 roku do symbolicznych wartości poniżej pół procenta obecnie. To oznacza systematyczne wygaszanie problemu walutowego ryzyka na poziomie całej branży.
Zrozumienie procesu ugody
Proces negocjacji ugody rozpoczyna się zwykle od analizy indywidualnej sytuacji klienta przez bank oraz przedstawienia propozycji rozliczenia zobowiązania na nowych warunkach. Zawiera ona najczęściej częściową redukcję zadłużenia lub całkowite umorzenie części salda kredytu.
Kredytobiorca musi rozważyć plusy i minusy takiego rozwiązania. Zaletą jest szybkie zakończenie sporu oraz możliwość uwolnienia się od spirali zadłużenia czy obciążenia hipotecznego. Jednak decyzja wiąże się także z utratą potencjalnych dalszych roszczeń – np. pełnego zwrotu nadpłat, które mogłyby zostać odzyskane po unieważnieniu umowy przez sąd.
Dodatkowo istotnym elementem jest ryzyko podatkowe – część umorzonych kwot może zostać zakwalifikowana jako darowizna, co pociąga za sobą obowiązek zapłaty podatku dochodowego według stawki 19%. To pułapka często niedostatecznie eksponowana podczas negocjacji.
Perspektywy i kontrowersje wokół ugód frankowych
Przedstawiciele banków podkreślają, że ugody stanowią efektywną metodę ograniczenia kosztownych procesów sądowych oraz dają przewidywalność rozliczeń finansowych. Z kolei organizacje konsumenckie wskazują na nierównowagę korzyści – mimo redukcji zadłużenia klient często rezygnuje z pełnej rekompensaty za poniesione straty związane ze wzrostem kursu CHF czy nieuczciwymi zapisami umownymi.
Dane pokazują, że około jedna czwarta zawartych ugód dotyczy całkowitego umorzenia zadłużenia, podczas gdy większość to kompromisy polegające na częściowym obniżeniu salda. Krytycy wskazują też na fakt, iż wiele ugód nie uwzględnia zwrotu nadpłat wraz z odsetkami ustawowymi – co przy wyroku unieważniającym byłoby standardem.
Wpływ na przeciętnego czytelnika: co oznacza podpisanie ugody?
Dla osoby spłacającej kredyt we frankach decyzja o podpisaniu ugody to poważny krok finansowy i emocjonalny. Ugoda może przynieść ulgę poprzez natychmiastowe zmniejszenie długu lub nawet jego umorzenie oraz zakończenie niepewności związanej z długotrwałym procesem sądowym.
Z drugiej strony należy pamiętać o utracie możliwości dochodzenia pełnych roszczeń oraz o potencjalnych konsekwencjach podatkowych związanych z uznaniem części kwoty za darowiznę podlegającą opodatkowaniu. Przed podpisaniem warto więc dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty oraz skonsultować się ze specjalistą prawnym lub finansowym.
Zaskakujące dane i prognozy dotyczące rynku ugód frankowych
Zaskakującym faktem jest to, że ponad 85% wszystkich zawartych ugód BNP Paribas zostało osiągniętych poza salą sądową – najczęściej poprzez mediacje lub arbitraż, co znacząco skraca czas rozstrzygnięcia sporów. Jednocześnie koszty rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami CHF przez polskie banki od początku kryzysu przekroczyły już sumę kilku dziesiątek miliardów złotych.
Eksperci przewidują dalsze nasilenie trendu zawierania ugód – do końca bieżącego roku może ich być nawet ponad sto pięćdziesiąt tysięcy w całym kraju. Jednak równocześnie rośnie grupa kredytobiorców kwestionujących warunki dotychczasowych porozumień ze względu na nieuwzględnienie zmienności kursowej czy innych elementów umowy.
Wnioski i perspektywy na przyszłość
Analiza obecnej sytuacji wskazuje na paradoksalne skutki trendu ugód: choć skutecznie ograniczają one ryzyko prawne banków i przynoszą ulgę wielu klientom, mogą też utrwalać asymetrię korzyści i prowadzić do utraty części potencjalnych roszczeń przez kredytobiorców. Długofalowo efekt ten może wpłynąć na poziom zaufania społeczeństwa do instytucji finansowych oraz kształt rynku produktów kredytowych.
Z jednej strony sukces strategii ugodowej otwiera drogę do likwidacji problemu „ery CHF” w Polsce; z drugiej zaś rodzi pytanie o sprawiedliwość społeczną i odpowiedzialność sektora finansowego za błędy przeszłości.
Dla osób posiadających kredyty we frankach kluczowe jest świadome podejście do każdej oferty zawarcia porozumienia: warto korzystać z dostępnych narzędzi prawnych oraz konsultować decyzje ze specjalistami tak, by wybrać najlepszą możliwą ścieżkę rozwiązania swojego problemu finansowego.
W obliczu dynamicznych zmian zachęcamy wszystkich kredytobiorców frankowych do aktywnego poszukiwania informacji oraz rozważenia wszystkich dostępnych opcji przed podjęciem decyzji o podpisaniu ugody – to krok wymagający rozwagi i dobrej znajomości swoich praw oraz obowiązków.
