| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co to jest modernizacja koksowni Przyjaźń? | To uruchomienie nowej baterii koksowniczej nr 4, która zwiększa produkcję i redukuje emisję zanieczyszczeń. |
| Jakie korzyści przynosi nowa bateria koksownicza? | Zwiększa produkcję o 610 tys. ton rocznie, obniża emisję CO₂ i poprawia jakość powietrza w regionie. |
| Jak inwestycja wpływa na lokalną społeczność? | Tworzy około 200 nowych miejsc pracy i wspiera dialog JSW z mieszkańcami w sprawach środowiskowych. |
Przemysł koksowniczy odgrywa niezmiennie istotną rolę w gospodarce Polski, będąc jednym z fundamentów produkcji stali oraz surowcem strategicznym dla wielu branż. Jednocześnie stoi przed poważnymi wyzwaniami ekologicznymi, związanymi przede wszystkim z wysoką emisją gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń. W tym kontekście uruchomienie nowej baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej jest wydarzeniem przełomowym. Stanowi bowiem punkt zwrotny w sposobie produkcji koksu – podnosi moce produkcyjne o ponad pół miliona ton rocznie, a jednocześnie znacznie ogranicza negatywny wpływ na środowisko naturalne.
Spis treści:
Nowa bateria koksownicza nr 4 – technologiczny skok naprzód
Bateria nr 4 została oficjalnie uruchomiona 12 maja 2025 roku jako część zakładu należącego do JSW KOKS SA, spółki z Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej. Znajduje się ona w sercu Śląska, w Dąbrowie Górniczej, gdzie przemysł ciężki od dekad definiuje charakter regionu. Ta najnowocześniejsza instalacja koksownicza w Europie składa się z aż 74 komór, które wyposażono w innowacyjne rozwiązania technologiczne.
Kluczową innowacją jest zastosowanie wsadu ubijanego – metody pozwalającej na optymalizację procesu wypalania koksu oraz sucha metoda chłodzenia, której do tej pory nie stosowano w polskim przemyśle koksowniczym. Sucha metoda chłodzenia pozwala odzyskać energię cieplną bez użycia wody, co przekłada się na znaczącą oszczędność zasobów oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych.
Roczna zdolność produkcyjna nowej baterii wynosi imponujące 610 tys. ton koksu, co stanowi około 20% całkowitej produkcji JSW KOKS – firmy, która w ubiegłym roku wyprodukowała około 3 mln ton tego surowca. Dzięki temu możliwe będzie zastąpienie starszych i bardziej emisyjnych jednostek, takich jak bateria nr 2 działająca od lat osiemdziesiątych XX wieku. Poprawa efektywności zużycia surowców jest równie istotna – zastosowanie tańszego typu węgla przy zachowaniu wysokiej jakości produktu końcowego obniża koszty produkcji o około 15-20%.
Najważniejszym aspektem technologicznym są jednak korzyści środowiskowe. Nowa bateria zmniejsza emisję gazów cieplarnianych nawet o kilkadziesiąt ton rocznie dzięki zastosowaniu systemów zgodnych z najlepszymi dostępnymi technikami (BAT). Ograniczenie emisji pyłów i dwutlenku siarki przekłada się na realną poprawę jakości powietrza w Dąbrowie Górniczej i okolicach.
Kontekst finansowy i strategiczny inwestycji
Modernizacja Koksowni Przyjaźń rozpoczęła się już w 2021 roku jako odpowiedź na rosnące wymagania dotyczące ochrony środowiska oraz konieczność unowocześniania infrastruktury przemysłowej. Projekt realizowany był we współpracy z renomowanymi wykonawcami takimi jak ZARMEN i RAFAKO, co gwarantowało najwyższe standardy wykonania.
Koszt inwestycji przekroczył kwotę pół miliarda złotych, co czyni ją jedną z największych tego typu modernizacji w Polsce ostatnich lat. Finansowanie pochodziło zarówno ze środków własnych spółki JSW KOKS SA, jak i znaczących dofinansowań rządowych oraz unijnych – przykładowo Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska przekazał około 100 mln zł wsparcia.
Strategicznie inwestycja wpisuje się w plan JSW dotyczący dekarbonizacji przemysłu ciężkiego oraz zwiększenia konkurencyjności na światowym rynku surowców stalowych. Pomimo trudnej sytuacji finansowej spółki (strata netto sięgająca kilku miliardów złotych w ostatnim roku), zarząd zdecydował się na ten krok jako inwestycję długoterminową mającą stabilizować produkcję i eksport koksu.
Nowa bateria umożliwia nie tylko zwiększenie mocy produkcyjnych, ale również dostosowanie się do zaostrzonych norm emisyjnych Unii Europejskiej oraz przygotowanie do przyszłych regulacji związanych z mechanizmem CBAM (carbon border adjustment mechanism), który nakłada dodatkowe koszty na produkty o wysokim śladzie węglowym.
Wpływ na branżę i rynek pracy
Modernizacja Koksowni Przyjaźń to także sygnał dla całej branży koksowniczej o konieczności wdrażania nowych technologii ograniczających emisję CO₂ oraz poprawiających efektywność energetyczną procesów przemysłowych. Dzięki temu JSW może umocnić swoją pozycję lidera na rynku europejskim oraz zwiększyć udział eksportu do krajów azjatyckich i afrykańskich, gdzie popyt na wysokiej jakości koks rośnie dynamicznie.
Inwestycja ma także wymierny wpływ społeczny – utworzono około dwustu nowych miejsc pracy zarówno bezpośrednio przy obsłudze nowej baterii, jak i pośrednio poprzez rozwój usług wspierających zakład. To ważne wsparcie dla lokalnej gospodarki regionu Śląska, który od lat boryka się ze skutkami restrukturyzacji przemysłu ciężkiego.
Perspektywy rozwoju branży wskazują, że wdrażanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych stanie się standardem. Połączenie metod suchych chłodzeń z wsadem ubijanym może zostać zastosowane także w innych zakładach koksowniczych, a dalsze badania nad technologiami niskoemisyjnymi są konieczne dla utrzymania konkurencyjności polskiego sektora przemysłowego.
Dla mieszkańca Śląska – co to oznacza?
Dla mieszkańców regionu uruchomienie nowej baterii oznacza wymierną poprawę jakości powietrza. Dzięki ograniczeniu emisji pyłów zawieszonych oraz dwutlenku siarki o około 30%, lokalna atmosfera stanie się zdrowsza – co ma kluczowe znaczenie dla zdrowia publicznego zwłaszcza w obszarach uprzemysłowionych takich jak Dąbrowa Górnicza.
Dodatkowo wdrożenie suchej metody chłodzenia pozwala odzyskać znaczną ilość energii cieplnej wykorzystywanej do zasilania miejskiej sieci ciepłowniczej. Korzystają więc nie tylko sami producenci koksu, lecz także mieszkańcy korzystający z tańszego i czystszego ciepła.
Projekt otwiera także nowe perspektywy zatrudnienia – zarówno dla wysoko wykwalifikowanych specjalistów obsługujących nowoczesne technologie, jak i pracowników pomocniczych. Co ważne, JSW deklaruje prowadzenie stałego dialogu ze społecznością lokalną, by wspólnie wypracowywać dalsze działania proekologiczne oraz odpowiadać na oczekiwania mieszkańców dotyczące ochrony środowiska.
Podsumowanie
Modernizacja Koksowni Przyjaźń poprzez uruchomienie nowej baterii nr 4 stanowi przykład harmonijnego połączenia rozwoju przemysłowego z troską o środowisko naturalne. Inwestycja ta pokazuje, że nawet tradycyjne gałęzie przemysłu ciężkiego mogą podlegać transformacji zgodnej z ideą dekarbonizacji i ochrony klimatu.
Dzięki podniesieniu mocy produkcyjnych o ponad pół miliona ton rocznie oraz znaczącemu zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych projekt przynosi korzyści zarówno firmie JSW KOKS SA, jak i lokalnym społecznościom Śląska oraz całej branży stalowej w Polsce. Przyszłość przemysłu ciężkiego będzie wymagać dalszego wdrażania innowacji technologicznych oraz otwartego dialogu między przedsiębiorstwami a mieszkańcami – aby rozwój gospodarczy szedł w parze z ochroną jakości życia i klimatu.
Z perspektywy strategicznej modernizacja ta jest sygnałem dla innych przedsiębiorstw: inwestycje w technologie czystego węgla i efektywność energetyczną są niezbędne do sprostania wyzwaniom XXI wieku i utrzymania pozycji Polski jako ważnego gracza na globalnym rynku surowców stalowych.
